દેશ અને દુનિયાની નજર લોકસભા ચૂંટણી 2024ના પરિણામો પર છે. પોસ્ટલ બેલેટની મતગણતરી સૌથી પહેલા સવારે 8 વાગ્યે થશે. ત્યાર બાદ મતગણતરી શરૂ થતાં જ ટ્રેન્ડ સ્પષ્ટ થઈ જશે. લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામો પહેલા EVM અને સ્ટ્રોંગ રૂમ સમાચારોમાં છે. આવો, ચાલો જાણીએ કે સ્ટ્રોંગ રૂમ શું છે અને શા માટે આજે તેની ખૂબ ચર્ચા થઈ રહી છે.
સ્ટ્રોંગ રૂમ શું છે?
મતદાન બાદ જે જગ્યાએ EVM અને VVPAT મશીનો સુરક્ષિત રાખવામાં આવે છે તેને સ્ટ્રોંગ રૂમ કહેવામાં આવે છે. સરકારી બિલ્ડિંગમાં બનેલા સ્ટ્રોંગ રૂમને ખૂબ જ સુરક્ષિત રાખવામાં આવે છે. મતદાન બાદ આ રૂમમાં રાખવામાં આવેલા ઈવીએમ સંપૂર્ણપણે કેમેરાની દેખરેખ હેઠળ છે. તેને સ્ટ્રોંગ રૂમ કહેવાનું કારણ એ છે કે એક વખત ઈવીએમ અંદર રાખવામાં આવે તો પક્ષી પણ અંદર જઇ શકતું નથી. આ સ્ટ્રોંગ રૂમમાં તૈનાત સુરક્ષાકર્મીઓ સિવાય જ્યારે આ ઈવીએમને મત ગણતરી માટે બહાર કાઢવામાં આવે છે ત્યારે જ કોઈ ફરી પ્રવેશતું નથી.
સ્ટ્રોંગ રૂમનું તાળું કોણ ખોલે છે?
મતગણતરીનાં દિવસે સવારે 7 વાગ્યાની આસપાસ સ્ટ્રોંગ રૂમનું તાળું ખોલવામાં આવે છે. લોક ખોલવામાં આવે ત્યારે રિટર્નિંગ ઓફિસર અને ચૂંટણી પંચના નિરીક્ષકો સ્થળ પર હાજર હોય છે. સ્ટ્રોંગ રૂમના તાળા ખોલવાની સમગ્ર પ્રક્રિયાની વીડિયોગ્રાફી પણ કરવામાં આવી છે. લોક ખોલતી વખતે વિસ્તારના તમામ ચૂંટણી ઉમેદવારો અથવા તેમના અધિકૃત પ્રતિનિધિઓ હાજર હોય છે.
મતગણતરી બાદ પણ 45 દિવસ સુધી સ્ટ્રોંગ રૂમમાં EVM રાખવામાં આવે છે.
સ્ટ્રોંગ રૂમનું લોક ખોલ્યા બાદ EVMનું કંટ્રોલ યુનિટ કાઉન્ટિંગ ટેબલ પર મૂકવામાં આવે છે. આ પછી દરેક કંટ્રોલ યુનિટનું યુનિક આઈડી અને સીલ મેચ થાય છે. તે તમામ પોલિંગ એજન્ટોને પણ બતાવવામાં આવે છે. જો કોઈ ઉમેદવાર કે તેના એજન્ટને કોઈ વાંધો ન હોય તો મત ગણતરીની પ્રક્રિયા શરૂ કરવામાં આવે છે. મતગણતરી પૂર્ણ થયા બાદ પણ ઈવીએમ ફરીથી સ્ટ્રોંગ રૂમમાં રાખવામાં આવ્યા છે. 45 દિવસ પછી જ EVM સ્ટ્રોંગ રૂમમાંથી બીજા સ્ટોરમાં શિફ્ટ થાય છે.
શા માટે માત્ર સરકારી બિલ્ડીંગમાં જ સ્ટ્રોંગ રૂમ બનાવવામાં આવે છે?
નિયમો અનુસાર સરકારી બિલ્ડીંગમાં જ સ્ટ્રોંગ રૂમ બનાવી શકાય છે. સ્ટ્રોંગ રૂમની સ્થાપના માટે સરકારી બિલ્ડીંગની પસંદગી થઈ ચૂકી છે. ત્યારે તેની ચુસ્ત સુરક્ષા માટે સંપૂર્ણ વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે. કોઈપણ પોલીસ સ્ટેશનમાં સ્ટ્રોંગ રૂમ બનાવી શકાય નહીં. સ્ટ્રોંગ રૂમ માટે સરકારી બિલ્ડિંગની પસંદગી કરવા માટે ચૂંટણી પંચના ઘણા નિયમોનું પાલન કરવામાં આવે છે.
સ્ટ્રોંગ રૂમ કેવી રીતે સુરક્ષિત છે?
સ્ટ્રોંગ રૂમની અંદર સુરક્ષા માટે સેન્ટ્રલ પેરા મિલિટરી ફોર્સ (CRPF) તૈનાત છે. સ્ટ્રોંગ રૂમની બહાર સુરક્ષાની જવાબદારી રાજ્ય સુરક્ષા દળોની છે. આ બધા આધુનિક હથિયારોથી સજ્જ કમાન્ડો જેવા છે. તે જ સમયે, સ્ટ્રોંગ રૂમની સુરક્ષાનું ત્રીજું સ્તર સ્થાનિક પોલીસ દળો છે. સ્ટ્રોંગ રૂમની આસપાસ પોલીસકર્મીઓ તૈનાત છે. સ્ટ્રોંગ રૂમની આ થ્રી-લેયર સિક્યુરિટી એટલી ચુસ્ત છે કે તેમાં ઘૂસી જવું અશક્ય છે.