રિઝર્વ બેન્ક વિદેશમાંથી 100 ટન વધુ સોનું પરત લાવી શકે છે અને રિઝર્વ બેન્ક પાસે હાલમાં 822 ટન સોનું છે. તેમાંથી 100.3 ટન સોનું ભારતમાં રાખવામાં આવ્યું છે, જ્યારે 413.8 ટન હજુ પણ વિદેશમાં રાખવામાં આવ્યું છે. આ સિવાય ભારતમાં નોટો આપવા માટે 308 ટન સોનું રાખવામાં આવ્યું છે.
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ તેનું 100 ટન સોનું ઈંગ્લેન્ડથી પાછું લાવીને ભારતમાં રાખ્યું છે. હવે આ સોનું ઈંગ્લેન્ડને બદલે ભારતમાં રાખવામાં આવ્યું છે, આગામી થોડા દિવસોમાં વધુ સોનું ભારત પરત આવવાનું છે. હવે આ સોનું આરબીઆઈ પાસે રાખવામાં આવ્યું છે. રિઝર્વ બેંક પાસે હાલમાં 822 ટન સોનું છે. તેમાંથી 100.3 ટન સોનું ભારતમાં રાખવામાં આવ્યું છે, જ્યારે 413.8 ટન હજુ પણ વિદેશમાં રાખવામાં આવ્યું છે. આ સિવાય ભારતમાં નોટો આપવા માટે 308 ટન સોનું રાખવામાં આવ્યું છે.
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં વિદેશમાં સોનાના વધતા જતા ભારતીય સ્ટોકને કારણે રિઝર્વ બેંકે તેને દેશમાં પરત લાવવાનો નિર્ણય કર્યો છે. ભવિષ્યમાં રિઝર્વ બેન્ક વિદેશમાંથી વધુ સોનું પાછું લાવશે અને દેશમાં રાખશે. રિઝર્વ બેંક ફરીથી દેશમાં 100 ટન સોનું પરત લાવી શકે છે.
સોનું લંડનથી પાછું લાવવામાં આવશે
પરંપરાગત રીતે, વિશ્વના મોટાભાગના દેશોએ તેમનું સોનું લંડનમાં રાખ્યું છે. ભારત પણ અત્યાર સુધી પોતાનું સોનું લંડનમાં રાખતું હતું પરંતુ હવે તેણે નિર્ણય લીધો છે કે તેનું સોનું મોટી માત્રામાં દેશની અંદર જ રાખવામાં આવશે. જ્યારે રિઝર્વ બેન્ક વિદેશમાંથી સોનું લાવી રહી છે ત્યારે તે સતત નવું સોનું ખરીદી રહી છે. રિઝર્વ બેંકે નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં 34.3 ટન નવું સોનું અને 2023-24માં 27.7 ટન નવું સોનું ખરીદ્યું હતું. ભારતની સોનાની સતત ખરીદી દર્શાવે છે કે તેનું અર્થતંત્ર મજબૂત છે અને તે તેના નાણાકીય સુરક્ષા વ્યવસ્થાપનને મજબૂત બનાવી રહ્યું છે. રિઝર્વ બેંક વિશ્વની કેટલીક બેંકોમાંની એક છે જે સોનું ખરીદી રહી છે.
સોનું કેવી રીતે પાછું લાવવામાં આવશે?
આ ભારતીય સોનું દેશમાં પાછું લાવવા માટે રિઝર્વ બેંકે ખાસ વ્યવસ્થા કરવાની હતી. આ માટે રિઝર્વ બેંકે ખાસ વિમાનની વ્યવસ્થા કરી હતી. આ સિવાય કેન્દ્ર સરકારે આના પરની કસ્ટમ ડ્યુટી પણ માફ કરી દીધી હતી. જોકે, આ સોનું દેશમાં લાવ્યા બાદ રિઝર્વ બેંકે જીએસટી ચૂકવવો પડશે.
દેશનું સોનું 1991માં ગીરો રાખવામાં આવ્યું હતું
હાલમાં જ્યારે રિઝર્વ બેંક વિદેશમાંથી તેનું સોનું પાછું લાવીને દેશમાં રાખી રહી છે, ત્યારે લગભગ 3 દાયકા પહેલા કોંગ્રેસ-ત્રીજા મોરચાની સરકારોએ ભારતનું સોનું ગીરવે મૂક્યું હતું. 1991માં ઉભી થયેલી આર્થિક કટોકટીને કારણે ભારતે તેનું સોનું વિદેશમાં મોકલીને ગીરવે રાખવું પડ્યું હતું.
જુલાઈ 1991માં, કોંગ્રેસની નરસિમ્હા રાવ સરકારે ડોલર એકત્ર કરવા માટે વિદેશી બેંકો પાસે સોનું ગીરો રાખ્યું હતું. જુલાઈ 1991માં, નરસિમ્હા રાવ સરકારે $400 મિલિયન એકત્ર કરવા માટે બેંક ઓફ ઈંગ્લેન્ડ અને બેંક ઓફ જાપાન સાથે 46.91 ટન સોનું વચન આપ્યું હતું. સોનું ગીરો મૂકતા પહેલા ભારતે પણ સોનું વેચી દીધું હતું.