Mock drill: શું ફરી કંઈક મોટું થવાનું છે, પાકિસ્તાનની સરહદે આવેલા રાજ્યોમાં મોક ડ્રીલ કેમ યોજાવા જઈ રહી છે?

Mock drill: મોદી સરકારે 29 મેના રોજ પાકિસ્તાનની સરહદે આવેલા રાજ્યોમાં મોક ડ્રીલ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. મોક ડ્રીલનો હેતુ સંભવિત ખતરા માટે દેશની તૈયારીઓનું મૂલ્યાંકન કરવાનો અને કટોકટીની પરિસ્થિતિઓનો સામનો કરવા માટે લોકોને જાગૃત કરવાનો છે. આ કવાયત સુરક્ષા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.

પહેલગામ આતંકવાદી હુમલાનો બદલો લેતા પહેલા, મોદી સરકારે દેશના લોકોને સતર્ક અને જાગૃત કરવા માટે મોક ડ્રીલ કરી હતી. આ પછી, પાકિસ્તાનમાં ઘૂસીને 9 આતંકવાદી ઠેકાણાઓનો નાશ કરવામાં આવ્યો હતો. આતંકવાદીઓ સામેની આ કાર્યવાહીથી ગુસ્સે ભરાયેલા પાકિસ્તાને ભારત પર હુમલો કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. પાકિસ્તાને ડ્રોનથી સરહદે આવેલા રાજ્યો પર હુમલો કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. આ સમય દરમિયાન, દળોની બહાદુરીની સાથે, મોક ડ્રીલની જાગૃતિ પણ ખૂબ અસરકારક સાબિત થઈ. આવી સ્થિતિમાં, હવે જ્યારે સરકારે ફરીથી મોક ડ્રીલ કરવાનો આદેશ જારી કર્યો છે, ત્યારે લોકોના મનમાં ‘શું કંઈક મોટું થવાનું છે’ જેવા પ્રશ્નો ઉભા થઈ રહ્યા છે.

ગુરુવારે યોજાનારી મોક ડ્રીલ સાવચેતી રૂપે પાકિસ્તાનની સરહદે આવેલા રાજ્યોમાં યોજાશે. આ મોક ડ્રીલ 29 મેના રોજ ગુજરાત, રાજસ્થાન, પંજાબ, જમ્મુ અને કાશ્મીર તેમજ હરિયાણામાં યોજાવાની હતી. જોકે, તે હાલમાં ગુજરાત અને રાજસ્થાનમાં યોજાશે નહીં. ગુજરાત માહિતી વિભાગે જણાવ્યું છે કે વહીવટી કારણોસર નાગરિક સંરક્ષણ કવાયત ‘ઓપરેશન શીલ્ડ’ મુલતવી રાખવામાં આવી છે. ગુજરાત અને રાજસ્થાનમાં કવાયતની આગામી તારીખ પછીથી જાહેર કરવામાં આવશે.

તેવી જ રીતે, પંજાબમાં યોજાનારી મોક ડ્રીલ હવે 3 જૂને યોજાશે. ગુરુવારે યોજાનારી મોક ડ્રીલમાં લોકોને યુદ્ધની પરિસ્થિતિઓનો સામનો કરવા અંગે માહિતી આપવામાં આવશે. લોકોને સતર્ક રહેવાની પણ સૂચના આપવામાં આવશે. વહીવટી સ્તરે, મોક ડ્રીલ, બ્લેક આઉટ, મોલ ખાલી કરાવવા વગેરે જેવી તૈયારીઓની પણ સમીક્ષા કરવામાં આવશે.

મોક ડ્રીલ માટે શું તૈયારીઓ છે?

ગુરુવારે રાજસ્થાનમાં પાકિસ્તાનની સરહદે આવેલા જિલ્લાઓમાં મોક ડ્રીલ યોજાવાની હતી. આગળ યોજાનારી મોક ડ્રીલમાં, લોકોને સતર્ક રહેવાની સૂચના આપવામાં આવશે. મોક ડ્રીલ દરમિયાન સાયરન વાગશે. આ દરમિયાન, કટોકટી વ્યવસ્થાઓની તપાસ કરવામાં આવશે. હરિયાણામાં ‘ઓપરેશન શીલ્ડ’ હેઠળ નાગરિક સંરક્ષણ કવાયત પણ હાથ ધરવામાં આવશે.

હરિયાણાના તમામ 22 જિલ્લાઓમાં બ્લેકઆઉટ રહેશે, જે રાત્રે 8 વાગ્યાથી 8.15 વાગ્યા સુધી 15 મિનિટ સુધી ચાલશે. પંજાબમાં 3 જૂને ‘ઓપરેશન શીલ્ડ’ હેઠળ મોક ડ્રીલ યોજાશે. વાસ્તવમાં, પંજાબના નાગરિક સંરક્ષણ કર્મચારીઓને NDRF દ્વારા તાલીમ આપવામાં આવી રહી છે. આ કારણે, નાગરિક સંરક્ષણ કર્મચારીઓ ઉપલબ્ધ નથી. આ કારણોસર, પંજાબે કેન્દ્રને જણાવ્યું છે કે 3 જૂને મોક ડ્રીલ હાથ ધરવામાં આવશે.

મોક ડ્રીલનો હેતુ શું છે?

મોક ડ્રીલના પ્રાથમિક ઉદ્દેશ્યોમાં કંટ્રોલ રૂમ અને હવાઈ હુમલાની ચેતવણી પ્રણાલીની ક્ષમતાનું પરીક્ષણ કરવાનો સમાવેશ થાય છે. તેમાં વોર્ડન સેવાઓ, અગ્નિશામક, બચાવ કામગીરી, ડેપો મેનેજમેન્ટ અને ખાલી કરાવવાની યોજનાઓની તૈયારી જેવી નાગરિક સંરક્ષણ સેવાઓની અસરકારકતાનું પણ મૂલ્યાંકન કરવાનું હોય છે.

બ્લેકઆઉટમાં શું થાય છે?

બ્લેકઆઉટ મહત્વપૂર્ણ માળખાગત સુવિધાઓ અને નાગરિક વિસ્તારોને દુશ્મનના હુમલાઓ અથવા દેખરેખથી છુપાવવા માટે કરવામાં આવે છે. આ સમય દરમિયાન, બધી સ્ટ્રીટ લાઇટ્સ, ઘરગથ્થુ લાઇટ્સ, વાહનોની હેડલાઇટ્સ અને જાહેર લાઇટિંગ બંધ કરી દેવામાં આવે છે અથવા ઢાંકી દેવામાં આવે છે જેથી આકાશમાંથી શહેર અંધારું દેખાય. પ્રકાશ બહાર ન નીકળે તે માટે બારીઓ પર કાળા કાગળ, પડદા અથવા ઢાલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.