Iranનું પાકિસ્તાનને ‘અલ્ટિમેટમ’, IP ગેસ પાઈપલાઈન પ્રોજેક્ટમાં વિલંબ માટે અબજો રૂપિયાનો લાગી શકે છે ચૂનો
Iran: ઈરાને આઈપી ગેસ પાઈપલાઈન પ્રોજેક્ટમાં વિલંબ માટે પાકિસ્તાનને ‘અંતિમ નોટિસ’ આપી છે, ઈરાને કહ્યું છે કે તે આવતા મહિને પેરિસ આર્બિટ્રેશન કોર્ટનો સંપર્ક કરશે.
ઈરાન પાકિસ્તાન ગેસ પાઈપલાઈન પ્રોજેક્ટ ડિસેમ્બર 2014 સુધીમાં પૂર્ણ થવાનો હતો અને 1 જાન્યુઆરી, 2015થી શરૂ થવાનો હતો. આ અંતર્ગત ઈરાન તેની બાજુમાં પાઈપલાઈન નાખશે અને પાકિસ્તાન તેને પોતાની જમીન પર બનાવશે. જો કે, 10 વર્ષના વિલંબને કારણે જ્યાં આ પ્રોજેક્ટ મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગયો છે, ત્યાં પાકિસ્તાન માટે પણ મોટી સમસ્યા ઊભી થઈ છે.
પ્રોજેક્ટ કેમ પૂરો ન થયો?
2014માં અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોને કારણે આ પ્રોજેક્ટમાં 10 વર્ષનો વિલંબ થયો હતો. 2009 માં બંને દેશો વચ્ચે ફ્રેન્ચ કાયદા હેઠળ ગેસ વેચાણ ખરીદ કરાર (GSPA) પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આને લગતા કોઈપણ વિવાદનું સમાધાન પેરિસ સ્થિત આર્બિટ્રેશન કોર્ટ દ્વારા કરવું પડશે. ખાસ વાત એ છે કે ફ્રાન્સની આર્બિટ્રેશન કોર્ટ અમેરિકન પ્રતિબંધોને વિલંબ માટે યોગ્ય કારણ માનતી નથી.
વરિષ્ઠ સત્તાવાર સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, પાકિસ્તાનની ઈન્ટર સ્ટેટ ગેસ સિસ્ટમ (ISGC) અને ઈરાનની નેશનલ ગેસ કંપની (NIGC) એ સપ્ટેમ્બર 2019માં સંશોધિત કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા, જે મુજબ પાકિસ્તાને તેની જમીન પર આ પ્રોજેક્ટ 2024માં પૂર્ણ કરવાનો હતો. પરંતુ ઈરાને સમયમર્યાદા લંબાવી હોવા છતાં, પાકિસ્તાની અધિકારીઓ તેમ કરવામાં નિષ્ફળ ગયા.
નોટિસથી પાકિસ્તાન સરકારની ચિંતા વધી છે
ઈરાન તરફથી મળેલી આ નોટિસથી પાકિસ્તાન સરકારના તમામ વરિષ્ઠ અધિકારીઓ ખૂબ જ ચિંતિત છે. તે પેરિસ આર્બિટ્રેશન કોર્ટમાં પાકિસ્તાનનું પ્રતિનિધિત્વ કરવા માટે એક વિદેશી લો ફર્મને હાયર કરવાની તૈયારી કરી રહ્યો છે. ધ ન્યૂઝ સાથે વાત કરતા પાકિસ્તાન સરકારના અધિકારીઓનું કહેવું છે કે અમેરીકાના પ્રતિબંધોને કારણે અમે આ પ્રોજેક્ટ પૂરો કરી શક્યા નથી. અમે અમેરિકા પાસેથી પ્રતિબંધોમાં છૂટછાટ માટે પૂછવા માટે અમારા શ્રેષ્ઠ પ્રયાસો કર્યા, પરંતુ બિડેન વહીવટ આઇપી ગેસ પાઇપલાઇન પ્રોજેક્ટની વિરુદ્ધ છે.
મૂળ કરાર મુજબ, જો પાકિસ્તાન પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ કરવામાં નિષ્ફળ જાય છે, તો તેણે 1 જાન્યુઆરી, 2015 થી ઈરાનને દરરોજ $ 1 મિલિયનનો દંડ ચૂકવવો પડશે. આવી સ્થિતિમાં એવું માનવામાં આવે છે કે જો ઈરાન પેરિસ આર્બિટ્રેશન કોર્ટનો સંપર્ક કરશે તો પાકિસ્તાનને અબજો ડોલરનો દંડ ભરવો પડશે.