Ukraine Russia war: રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધમાં અત્યાર સુધીમાં ભારત, નેપાળ, શ્રીલંકા, ભૂટાન, ક્યુબા, સોમાલિયા અને ચીન સહિત ઘણા દેશોના નાગરિકોને રશિયન સેનામાં ભરતી કરવામાં આવ્યા છે. આમાંથી ૧૨ ભારતીયોના પણ મોત થયા છે. યુક્રેનિયન રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકીએ રશિયા પર વિદેશી લડવૈયાઓનો ઉપયોગ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે, અને બે ચીની નાગરિકોને પકડવાનો દાવો કર્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, આ સમાચારમાં આપણે જાણીશું કે કયા દેશોના નાગરિકો પુતિન માટે યુદ્ધ લડી રહ્યા છે.
રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલ યુદ્ધ ત્રણ વર્ષ પછી પણ અટકતું નથી લાગતું. અત્યાર સુધી આ યુદ્ધમાં બંને પક્ષો એકબીજા પર વિદેશી નાગરિકોને સંડોવવાનો આરોપ લગાવતા રહ્યા છે. પરંતુ તાજેતરમાં યુક્રેનિયન રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમીર ઝેલેન્સકીએ દાવો કર્યો હતો કે તેમણે રશિયા વતી યુદ્ધ લડી રહેલા બે ચીની નાગરિકોને પકડી લીધા છે. આ ખુલાસો એ મોટા મુદ્દા તરફ ઈશારો કરે છે કે રશિયા આર્થિક રીતે નબળા દેશોના નાગરિકોને નોકરીઓ અને સારા જીવનના સપના બતાવીને યુદ્ધમાં ધકેલી રહ્યું છે. ભારત, નેપાળ અને શ્રીલંકા જેવા દેશોના નાગરિકો પણ આ જાળમાં ફસાઈ ગયા છે. રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલ યુદ્ધ ત્રણ વર્ષ પછી પણ અટકતું નથી લાગતું. અત્યાર સુધી આ યુદ્ધમાં બંને પક્ષો એકબીજા પર વિદેશી નાગરિકોને સંડોવવાનો આરોપ લગાવતા રહ્યા છે. પરંતુ તાજેતરમાં યુક્રેનિયન રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમીર ઝેલેન્સકીએ દાવો કર્યો હતો કે તેમણે રશિયા વતી યુદ્ધ લડી રહેલા બે ચીની નાગરિકોને પકડી લીધા છે. આ ખુલાસો એ મોટા મુદ્દા તરફ ઈશારો કરે છે કે રશિયા આર્થિક રીતે નબળા દેશોના નાગરિકોને નોકરીઓ અને સારા જીવનના સપના બતાવીને યુદ્ધમાં ધકેલી રહ્યું છે. ભારત, નેપાળ અને શ્રીલંકા જેવા દેશોના નાગરિકો પણ આ જાળમાં ફસાઈ ગયા છે.
ભારત, નેપાળ, શ્રીલંકા, ભૂતાન, કિર્ગિસ્તાન, તાજિકિસ્તાન, ક્યુબા અને સોમાલિયા જેવા દેશોના નાગરિકોને રશિયામાં રોજગારના બહાને સેનામાં ભરતી કરવામાં આવતા હતા. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, અત્યાર સુધીમાં ૧૨૭ ભારતીય નાગરિકોને રશિયન સેનામાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે, જેમાંથી ૧૨ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. તે જ સમયે, નેપાળ સરકારે કહ્યું કે તેના લગભગ 200 નાગરિકો રશિયન સેનામાં છે, પરંતુ CNNના અહેવાલ મુજબ આ આંકડો 15,000 ની આસપાસ હોઈ શકે છે. શ્રીલંકાના ડઝનબંધ નાગરિકો પણ રશિયા પહોંચ્યા, જ્યાં તેઓ સૈનિકો બન્યા અને યુદ્ધના મેદાનમાં ધકેલી દેવામાં આવ્યા.
નોકરી કૌભાંડમાં ફસાયેલા નાગરિકો
આમાંના મોટાભાગના લોકોને કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેમને સેનામાં સહાયક તરીકે ભરતી કરવામાં આવશે, પરંતુ બાદમાં તેમને સીધા યુક્રેનિયન સરહદ પર તૈનાત કરવામાં આવ્યા. શ્રીલંકાના 21 વર્ષીય વાલાસમુલાએ DW ને જણાવ્યું કે તે રશિયન નાગરિકતા અને સારી આવક મેળવવાની આશામાં સેનામાં જોડાયો હતો, પરંતુ જમીન પર વાસ્તવિકતા અલગ હતી. તેમને દર મહિને $2,300 પગાર આપવાનું વચન આપવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ જ્યારે તેમણે પાછળથી પાછા ફરવાનો પ્રયાસ કર્યો, ત્યારે તેમને જેલમાં મોકલવાની ધમકી આપવામાં આવી. તેવી જ રીતે, નેપાળના એક યુવકે કહ્યું કે તેને રસોડામાં મદદગાર તરીકે લેવામાં આવ્યો હતો પરંતુ તેને યુદ્ધમાં ફેંકી દેવામાં આવ્યો હતો.
નાગરિકો દ્વારા સહી કરાયેલા કરારો
રશિયા આ વિદેશી નાગરિકો પાસેથી એક કરાર કરાવે છે, જેના હેઠળ જો કોઈ સૈનિક ભાગી જવાનો અથવા સેવા છોડી દેવાનો પ્રયાસ કરે છે, તો તેને 10 થી 15 વર્ષની જેલની સજા થઈ શકે છે. આ નાગરિકોને યોગ્ય લશ્કરી તાલીમ પણ આપવામાં આવતી નથી. એટલા માટે તેઓ યુદ્ધમાં અસુરક્ષિત રહે છે અને મોટી સંખ્યામાં જાનહાનિનો ભોગ બની રહ્યા છે. રશિયાનો ધ્યેય પોતાના સૈનિકોને સુરક્ષિત રાખવાનો અને યુદ્ધના સૌથી ખતરનાક ભાગોમાં વિદેશી નાગરિકોને સેવા આપવાનો છે. આ રશિયાને જવાબદારીમાંથી પણ બચાવે છે કારણ કે આ લોકો નિયમિત રશિયન સૈનિકો નથી.
આ દેશોના નાગરિકોની ભરતી
યુક્રેને દાવો કર્યો છે કે રશિયાએ સિએરા લિયોન અને સોમાલિયા જેવા આફ્રિકન દેશોમાંથી પણ સૈનિકોની ભરતી કરી છે. આ લોકોને સોશિયલ મીડિયા પર જાહેરાતો દ્વારા બોલાવવામાં આવે છે અને તેમને સારી નોકરીઓનું વચન આપીને સેનામાં ભરતી કરવામાં આવે છે. અને જ્યારે તેઓ ઇનકાર કરે છે, ત્યારે તેમને તેમના વિઝા લંબાવવા નહીં અથવા દેશનિકાલ કરવાની ધમકી આપવામાં આવે છે. નેપાળમાં, આ ગેરકાયદેસર ભરતી બદલ 18 લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. ભારત સરકારે પણ રશિયાથી તેના નાગરિકોની સલામત વાપસીની માંગ કરી છે અને કેટલાકને પાછા લાવવામાં આવ્યા છે.
તાલીમ વિના સરહદ પર તૈનાતી
રોજગારની શોધમાં રશિયા પહોંચેલા આ લોકો આજે યુદ્ધમાં ફસાયેલા છે. તેમને યોગ્ય તાલીમ કે સુરક્ષા આપવામાં આવી ન હતી. ભારત, નેપાળ અને શ્રીલંકા જેવા દેશો માટે આ ખૂબ જ ચિંતાનો વિષય બની ગયો છે. ભારત સતત રશિયામાંથી પોતાના નાગરિકોને બહાર કાઢવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. પરંતુ આ મુદ્દો આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે એક ચેતવણી પણ આપે છે કે કેવી રીતે આર્થિક મજબૂરીઓ અને ખોટા વચનો લોકોને આવા યુદ્ધમાં ધકેલી રહ્યા છે, જેના કારણે તેઓ માત્ર ઘાયલ જ નથી થઈ રહ્યા પણ પોતાના જીવ પણ ગુમાવી રહ્યા છે.