Saudi Arabia: હ્યુમન રાઇટ્સ વોચ અને ફેરસ્ક્વેરના એક અહેવાલમાં સાઉદી અરેબિયામાં સ્થળાંતર કામદારોના મોટા પ્રમાણમાં મૃત્યુનો ખુલાસો થયો છે. આ મૃત્યુ વીજળીના આંચકા, અકસ્માતો અને અન્ય અટકાવી શકાય તેવા કારણોને કારણે થયા છે. આ રિપોર્ટમાં સાઉદી અધિકારીઓ પર ખોટી રિપોર્ટિંગ અને તપાસ કરવામાં નિષ્ફળતાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે. 2034ના વર્લ્ડ કપની તૈયારીઓ ચાલુ હોવાથી આગામી વર્ષોમાં વધુ મૃત્યુ થવાની ધારણા છે.
માનવાધિકાર સંગઠનો હ્યુમન રાઇટ્સ વોચ અને ફેયર્સક્વેરના તાજેતરના અહેવાલમાં ખુલાસો થયો છે કે ભારત, બાંગ્લાદેશ અને નેપાળ જેવા દેશોના હજારો સ્થળાંતરિત કામદારો સાઉદી અરેબિયામાં કામ કરતી વખતે અટકાવી શકાય તેવા સંજોગોમાં મૃત્યુ પામી રહ્યા છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ મૃત્યુ પાછળના કારણોમાં ઇલેક્ટ્રિક શોક, ઊંચાઈ પરથી પડી જવું, માર્ગ અકસ્માતો અને કાર્યસ્થળ પર સલામતીના પગલાંનો અભાવ શામેલ છે.
હ્યુમન રાઇટ્સ વોચે આરોપ લગાવ્યો છે કે સાઉદી અધિકારીઓ આ મૃત્યુની યોગ્ય રીતે તપાસ કરતા નથી અને ઘણીવાર તેમની ખોટી રીતે જાણ કરવામાં આવે છે, જેના કારણે પીડિતોના પરિવારોને વળતર મળી શકતું નથી.
રિપોર્ટમાં એક એવા કિસ્સાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે જેમાં કામ દરમિયાન મૃત્યુ પામેલા બાંગ્લાદેશી કામદારનો મૃતદેહ ત્યાં સુધી સોંપવામાં આવ્યો ન હતો જ્યાં સુધી પરિવાર સ્થાનિક દફનવિધિ માટે સંમત ન થાય.
ફિફા અને સાઉદી અરેબિયાની ટીકા
હ્યુમન રાઇટ્સ વોચના ગ્લોબલ ઇનિશિયેટિવ્સ ડિરેક્ટર મિંકી વર્ડને જણાવ્યું હતું કે સાઉદી અરેબિયા અને ફૂટબોલની વિશ્વ સંચાલક સંસ્થા FIFA એ કામદારો માટે મૂળભૂત શ્રમ સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવી જોઈએ. તેમણે ચેતવણી આપી હતી કે જો જવાબદારી લેવામાં નહીં આવે, તો આગામી વર્ષોમાં, ખાસ કરીને 2034 ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપની તૈયારીઓ દરમિયાન, હજારો વધુ અટકાવી શકાય તેવા મૃત્યુ થઈ શકે છે.
એક અલગ અહેવાલમાં, માનવાધિકાર સંગઠન ફેરસ્ક્વેરે જણાવ્યું હતું કે તેણે છેલ્લા 18 મહિનામાં સાઉદી અરેબિયામાં 17 નેપાળી કામદારોના મૃત્યુની તપાસ કરી છે. ફેરસ્ક્વેરના સહ-નિર્દેશક જેમ્સ લિંચના જણાવ્યા અનુસાર, ઘણા પરિવારો હજુ પણ તેમના મૃતક સંબંધીઓ દ્વારા લેવામાં આવેલા દેવાને કારણે શાહુકારોના દબાણ હેઠળ છે.
સાઉદી અરેબિયાનું મૌન, ફિફાનો બચાવ
રિપોર્ટ અનુસાર, સાઉદી સરકારે આ અંગે કોઈ સત્તાવાર પ્રતિક્રિયા આપી નથી. તે જ સમયે, FIFA એ એક પત્ર શેર કર્યો છે જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે સાઉદી અરેબિયાએ કામદારોના કલ્યાણ માટે વ્યવસ્થાઓ લાગુ કરી છે અને આંતરરાષ્ટ્રીય શ્રમ સંગઠન (ILO) સાથે સહયોગ વધાર્યો છે.
આ રિપોર્ટમાં 2022ના કતાર વર્લ્ડ કપની પણ સરખામણી કરવામાં આવી છે, જ્યાં સ્થળાંતરિત કામદારોના મૃત્યુ અંગે પહેલાથી જ વિવાદ ચાલી રહ્યો છે, પરંતુ નિષ્ણાતો માને છે કે સાઉદી અરેબિયામાં પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ હોઈ શકે છે કારણ કે 2034ના વર્લ્ડ કપમાં વધુ ટીમો ભાગ લેશે અને માળખાગત સુવિધાઓ પર વધુ ભારણ આવશે.
સુપ્રીમ કમિટી જેવી દેખરેખ વ્યવસ્થાનો અભાવ
કતારે એક દેખરેખ સંસ્થાની સ્થાપના કરી છે, જ્યારે સાઉદી અરેબિયાની સુપ્રીમ કમિટી ફોર વર્કર સેફ્ટી પાસે આવી કોઈ સિસ્ટમ નથી. હ્યુમન રાઇટ્સ વોચે ચેતવણી આપી છે કે જો આ દિશામાં નક્કર પગલાં લેવામાં નહીં આવે તો સ્થળાંતરિત કામદારોના જીવન ગંભીર જોખમમાં રહેશે.
આ રિપોર્ટ એવા સમયે આવ્યો છે જ્યારે FIFA પ્રમુખ ગિયાની ઇન્ફન્ટિનો ભૂતપૂર્વ યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે સાઉદી અરેબિયાની મુલાકાતે હતા અને ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાનને મળ્યા હતા.