નાણાકીય વર્ષ 2024-25ના સંપૂર્ણ બજેટ પહેલા RBIની બહુપ્રતીક્ષિત મોનેટરી પોલિસી કમિટીની બેઠક આજે સમાપ્ત થઈ ગઈ. બેઠકના અંત પછી રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે કહ્યું કે સમિતિએ ફરી એકવાર મુખ્ય નીતિ દર એટલે કે રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર ન કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.
રેપો રેટ આ સ્તરે 16 મહિના માટે સ્થિર છે
આનો અર્થ એ થયો કે રેપો રેટ હજુ પણ 6.5 ટકા પર સ્થિર રહેશે. રિઝર્વ બેંકની શક્તિશાળી નાણાકીય નીતિ સમિતિની આ સતત 8મી બેઠક છે. જ્યારે રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. સેન્ટ્રલ બેંકના MPCએ છેલ્લે ફેબ્રુઆરી 2023માં રેપો રેટમાં ફેરફાર કર્યો હતો અને પછી તેને વધારીને 6.5 ટકા કરવામાં આવ્યો હતો. એટલે કે રેપો રેટ 16 મહિનાથી સમાન સ્તરે સ્થિર રહ્યો છે.
હવે તમને સસ્તી લોનનો લાભ નહીં મળે
આનો અર્થ એ થયો કે રેપો રેટ હજુ પણ 6.5 ટકા પર સ્થિર રહેશે. રિઝર્વ બેંકની શક્તિશાળી નાણાકીય નીતિ સમિતિની આ સતત 8મી બેઠક છે, જ્યારે રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. સેન્ટ્રલ બેંકના MPCએ છેલ્લે ફેબ્રુઆરી 2023માં રેપો રેટમાં ફેરફાર કર્યો હતો અને પછી તેને વધારીને 6.5 ટકા કરવામાં આવ્યો હતો. એટલે કે રેપો રેટ 16 મહિનાથી સમાન સ્તરે સ્થિર રહ્યો છે.
આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ દ્વારા કરવામાં આવેલી જાહેરાતથી એવા લોકો નિરાશ થયા છે જેઓ વ્યાજદરમાં ઘટાડાની અપેક્ષા રાખતા હતા. રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર ન થવાને કારણે લોકોના EMI બોજમાં કોઈ ફેરફાર થશે નહીં. બીજી તરફ આ જાહેરાત એવા રોકાણકારો માટે સારા સમાચાર છે કે જેઓ FDમાં નાણાંનું રોકાણ કરવાનું પસંદ કરે છે. ઉચ્ચ રેપો રેટ ચાલુ રાખવાનો અર્થ છે કે FD પર વધુ વ્યાજનો લાભ મળતો રહેશે.
રેપો અને રિવર્સ રેપો રેટ શું છે?
રેપો રેટ એ વ્યાજ દર છે જેના આધારે બેંકોને RBI પાસેથી નાણાં મળે છે. આ કારણોસર, જ્યારે પણ રેપો રેટમાં ફેરફાર થાય છે, ત્યારે વ્યક્તિગત લોનથી લઈને કાર લોન અને હોમ લોન સુધીની દરેક વસ્તુ પર વ્યાજ દરો બદલાય છે. રેપો રેટમાં ઘટાડો લોન પરના વ્યાજને ઘટાડે છે, જ્યારે રેપો રેટમાં વધારો લોનને મોંઘો બનાવે છે. તેવી જ રીતે રિઝર્વ બેંક પોતાની પાસે જમા કરાયેલા નાણાં પર બેંકોને વળતરમાં જે દરે વ્યાજ આપે છે તેને રિવર્સ રેપો રેટ કહેવામાં આવે છે.
તેથી ઘણા સભ્યો રેપો રેટ સ્થિર રાખવા પર સહમત
રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે શુક્રવારે મીટિંગ પછી કહ્યું – મેક્રો ઇકોનોમિક સ્થિતિઓની સમીક્ષા કર્યા પછી, મોનેટરી પોલિસી કમિટીએ રેપો રેટને સ્થિર રાખવા માટે બહુમતીથી નિર્ણય લીધો છે. MPCના 6માંથી 4 સભ્યોએ રેપો રેટમાં ફેરફાર ન કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. સમિતિએ રેપો રેટને 6.50 ટકા પર સ્થિર રાખવાનો નિર્ણય લીધો છે.
RBI મોંઘવારીથી ચિંતિત
અગાઉ ચાલુ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન રિઝર્વ બેંકની નાણાકીય નીતિ સમિતિની પ્રથમ બેઠક એપ્રિલ મહિનામાં યોજાઈ હતી. તે બેઠકમાં પણ MPCએ ફુગાવાને ટાંકીને રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો ન હતો. વાસ્તવમાં રિઝર્વ બેંક રિટેલ ફુગાવાને 4 ટકાથી નીચે લાવવા માંગે છે. ગયા મહિને રિટેલ ફુગાવો 11 મહિનાની નીચી સપાટીએ આવી ગયો હતો, પરંતુ તે હજુ પણ આરબીઆઈના 4.83 ટકાના લક્ષ્યાંકથી વધુ છે. ખાદ્ય ફુગાવો ખાસ કરીને ચિંતાજનક છે, જેનો દર મે મહિનામાં 8.7 ટકાની ચાર મહિનાની ઊંચી સપાટીએ પહોંચ્યો હતો.