Bihar: બિહારની 24000 ખાનગી શાળાઓ બંધ થવાના ભયમાં છે. ખરેખર આ ખાનગી શાળાઓ રજીસ્ટ્રેશન વગર ચાલી રહી છે. જો આ શાળાઓ હજુ પણ નોંધણી નહીં કરાવે તો શિક્ષણ વિભાગ તેમને બંધ કરવાનો આદેશ આપી શકે છે. શિક્ષણ વિભાગે ચેતવણી આપી હતી કે શાળાઓએ શક્ય તેટલી વહેલી તકે પોતાનું રજીસ્ટ્રેશન કરાવવું જોઈએ નહીં તો બંધ માટે તૈયાર રહો.
2009માં અમલમાં આવેલ રાઈટ ટુ એજ્યુકેશન (RTE) કાયદા હેઠળ બિહારમાં નોંધણી વગર ચાલતી 24 હજાર ખાનગી શાળાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવનાર છે. આ કાયદા હેઠળ ખાનગી શાળાઓની નોંધણી (મંજૂરી) ફરજિયાત છે. સુપ્રીમ કોર્ટ પણ આ અંગે કડક છે.
આને ધ્યાનમાં રાખીને શિક્ષણ વિભાગે ખાનગી શાળાઓના સંચાલકોને નોંધણી અંગે સાવધાન કરતો આદેશ જારી કર્યો છે. આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે રજીસ્ટ્રેશન ન કરાવવા પર 1 લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ વસૂલવામાં આવશે અને આવી ખાનગી શાળાઓને પણ બંધ કરવામાં આવશે. આ કાર્યવાહી સંબંધિત જિલ્લા વહીવટીતંત્રના સ્તરે કરવામાં આવશે.
પ્રાથમિક શિક્ષણ નિયામક મિથિલેશ મિશ્રાના જણાવ્યા અનુસાર, રાજ્યમાં 24 હજાર આવી ખાનગી શાળાઓ છે, જેણે સરકારની સૂચનાઓ છતાં પોતાનું રજિસ્ટ્રેશન કરાવ્યું નથી. આવી શાળાઓ બંધ કરવાની કાર્યવાહી કરવામાં આવે તે પહેલા તેમને રજીસ્ટ્રેશન કરાવવા માટે એક છેલ્લી તક આપવામાં આવી રહી છે.
આવી ખાનગી શાળાઓએ 15મી ઓગસ્ટ સુધીમાં ઓનલાઈન અરજી કરીને રજીસ્ટ્રેશન કરાવવાનું રહેશે. માત્ર લઘુમતી અને ધર્મ આધારિત ખાનગી શાળાઓને આમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે. RTE ની જોગવાઈઓ હેઠળ, ધાર્મિક અને ભાષા આધારિત ખાનગી શાળાઓ સિવાય તમામ ખાનગી શાળાઓ માટે નોંધણી કરાવવી ફરજિયાત છે. હાલમાં રાજ્યમાં માત્ર 12 હજાર ખાનગી શાળાઓ જ નોંધાયેલી છે.
નબળા વર્ગના ક્વોટાની 25 ટકા બેઠકો પર બાળકોની નોંધણી ફરજિયાત
RTE મુજબ, વંચિત જૂથો અને નબળા વર્ગના બાળકો માટે દર વર્ષે નવા સત્રમાં ખાનગી શાળાઓમાં પ્રથમ વર્ગમાં 25 ટકા બેઠકો પર મફત શિક્ષણની જોગવાઈ છે, જેમના માતાપિતાની વાર્ષિક આવક 1 લાખ રૂપિયા સુધી છે. પરંતુ, અનામત બેઠકો પર ખાનગી શાળાઓના સંચાલકો દ્વારા બાળકોના એનરોલમેન્ટ લેવામાં મનમાની કરવામાં આવી રહી છે. આમાંથી સંબંધિત ફરિયાદોને ગંભીરતાથી લઈને શિક્ષણ વિભાગે નબળા વર્ગના ક્વોટામાં 25 ટકા બેઠકો પર બાળકોને નોંધણી કરાવવાનું ફરજિયાત બનાવ્યું છે. આ કડકાઈની પણ અસર થઈ છે.
વર્તમાન શૈક્ષણિક સત્રમાં ખાનગી શાળાઓમાં નબળા વર્ગના 27 હજાર બાળકોનું પ્રવેશ સુનિશ્ચિત કરવામાં આવ્યું છે. પ્રથમ વર્ગમાં પ્રવેશ મેળવનાર આવા બાળકો માટે આઠમા ધોરણ સુધી મફત શિક્ષણની જોગવાઈ છે. વળતર તરીકે, સંબંધિત ખાનગી શાળાઓને પ્રતિ વર્ષ 11,000 રૂપિયા પ્રતિ બાળકની રકમ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે છે. આ રકમમાંથી 60 ટકા કેન્દ્રીય હિસ્સો છે અને 40 ટકા રાજ્યનો હિસ્સો છે. ગત વર્ષે ખાનગી શાળાઓને રૂ.22 કરોડ ચૂકવવામાં આવ્યા હતા. આ વર્ષથી ખાનગી શાળાઓને આ રકમ ઓનલાઈન આપવાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે.
રજીસ્ટ્રેશન ન થવાને કારણે બાળકોને આ નુકસાન
નોંધણી (મંજૂરી) પછી, ખાનગી શાળાઓને ધોરણ 1 થી ધોરણ 8 ના બાળકોને ટીસી (ટ્રાન્સફર સર્ટિફિકેટ) આપવાનો અધિકાર મળે છે. જ્યારે નોંધણી (મંજૂરી)ના અભાવે આવી ખાનગી શાળાઓના બાળકો પણ કેન્દ્રીય વિદ્યાલય, નવોદય વિદ્યાલય અને સૈનિક શાળામાં પ્રવેશ મેળવવાથી વંચિત રહી જાય છે.
22મીથી પ્રથમ વર્ગમાં પ્રવેશ લેવાની પ્રક્રિયા
રાજ્યની ખાનગી શાળાઓમાં RTE ક્વોટા હેઠળ નબળા વર્ગના બાળકોના પ્રવેશના બીજા તબક્કાની પ્રક્રિયા 22 જુલાઈથી શરૂ થશે. આ સંદર્ભે શિક્ષણ વિભાગ દ્વારા ખાનગી શાળાઓને સૂચનાઓ આપવામાં આવી છે.
શિક્ષણ વિભાગના જ્ઞાનદીપ પોર્ટલ દ્વારા ઓનલાઈન નોંધણી માટેની અરજીઓ લેવાની પ્રક્રિયા પણ શરૂ કરવામાં આવી છે. તમને જણાવી દઈએ કે ગયા વર્ષે ફર્સ્ટ ક્લાસમાં 25 ટકા સીટો પર એનરોલમેન્ટ માટે 22 હજાર અરજીઓ મળી હતી. આ વખતે 27 હજાર અરજીઓ આવી છે.
જેમાં 23 હજાર 10 બાળકોની નોંધણી માટેની ભલામણ પૂર્ણ કરવામાં આવી છે. હવે નોમિનેશનના બીજા તબક્કાની પ્રક્રિયા 22 જુલાઈથી 31 જુલાઈ સુધી ચાલશે. 2 ઓગસ્ટના રોજ બપોરે 3 વાગ્યે શાળાઓને નામાંકન માટે ફાળવવામાં આવશે. શાળામાં નામાંકન અને પ્રવેશ માટે પસંદ કરાયેલા બાળકોની ચકાસણી 3 ઓગસ્ટથી શરૂ થશે અને 10 ઓગસ્ટ સુધી ચાલુ રહેશે. આ સંદર્ભે તમામ જિલ્લા શિક્ષણાધિકારીઓ અને જિલ્લા કાર્યક્રમ અધિકારીઓને સૂચનાઓ આપવામાં આવી છે.