New delhiમાં ડેરી અને મત્સ્યપાલન સહકારી મંડળીઓની સાથે 10,000 નવા સ્થપાયેલા એમ-પેક્સનું ઉદઘાટન

New delhi: કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી અમિત શાહે આજે નવી દિલ્હીમાં ડેરી અને મત્સ્યપાલન સહકારી મંડળીઓ સાથે 10,000 નવનિર્મિત બહુહેતુક પ્રાથમિક કૃષિ ક્રેડિટ સોસાયટીઓ (એમ-પીએસીએસ)નું ઉદઘાટન કર્યું હતું. આ કાર્યક્રમમાં કેન્દ્રીય મત્સ્યપાલન, પશુપાલન અને ડેરી મંત્રી રાજીવ રંજન સિંહ, ઉર્ફ લલન સિંહ, કેન્દ્રીય સહયોગ રાજ્યમંત્રી કૃષ્ણપાલ અને શ્રી મુરલીધર મોહોલ તેમજ સહયોગ મંત્રાલયના સચિવ સહિત અનેક મહાનુભવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

અમિત શાહે પંડિત મદન મોહન માલવીય અને ભૂતપૂર્વ પ્રધાનમંત્રી અટલ બિહારી વાજપેયીને તેમની જન્મજયંતી પર શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરતા કહ્યું હતું કે, તેમણે પંડિત માલવીયની ભારતના સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં અગ્રણી વ્યક્તિ તરીકે પ્રશંસા કરી હતી, જેમણે પોતાનું જીવન રાષ્ટ્રની સ્વતંત્રતા, સંસ્કૃતિ અને ભારતીયતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સમર્પિત કર્યું હતું તેમજ હિન્દુ ધર્મના મૂલ્યોને જાળવવા માટે સમર્પિત કર્યું હતું. શ્રી અટલ બિહારી વાજપેયી વિશે બોલતાં શાહે છેલ્લાં પાંચ દાયકાથી વધારે સમયથી સંસદમાં ભારત અને તેની સંસ્કૃતિનાં અવાજ સ્વરૂપે તેમનાં નોંધપાત્ર પ્રદાન પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે પ્રધાનમંત્રી તરીકે અટલજીના દીર્ઘદૃષ્ટા નેતૃત્વનો શ્રેય આપ્યો હતો, જેણે કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન પરમાણુ ઊર્જા ક્ષમતાઓની સ્થાપના અને સ્થિર નેતૃત્વ સહિત ભારતના ઉત્થાનનો પાયો નાંખ્યો હતો. શ્રી શાહે અટલજીની પરિવર્તનકારી પહેલોની પણ નોંધ લીધી હતી, જેમ કે આદિવાસી બાબતો માટે અલગ મંત્રાલયની રચના, ‘ગોલ્ડન ક્વૉડ્રિલેટરલ’ હાઇવેના વિકાસ,  અને ગામડાઓને રાજ્ય ધોરીમાર્ગો સાથે જોડવા માટે પ્રધાનમંત્રી ગ્રામ સડક યોજના (પીએમજીએસવાય)નો શુભારંભ કરાવશે. શ્રી શાહે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, આ દિવસે આદરણીય સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને વૈદિક અને પ્રાચીન ભારતીય સાહિત્યનાં વિદ્વાન શ્રી સી. રાજગોપાલાચારીની પુણ્યતિથિ પણ છે. તેમણે રાજગોપાલાચારીના ભારતના બંધારણના મુસદ્દામાં નોંધપાત્ર પ્રદાન અને દેશના ઇતિહાસમાં તેમના સ્થાયી વારસાની પ્રશંસા કરી હતી.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ ડેરી અને મત્સ્યપાલન સહકારી મંડળીઓ સાથે મળીને 10,000 નવી મલ્ટિપર્પઝ પ્રાઇમરી એગ્રિકલ્ચરલ ક્રેડિટ સોસાયટીઝ (એમ-પીએસીએસ) શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી હતી, જે શ્રી અટલ બિહારી વાજપેયીની જન્મ શતાબ્દી સાથે સુસંગત છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ સિમાચિહ્ન અતિ પ્રતીકાત્મક છે, કારણ કે અટલજીનાં કાર્યકાળ દરમિયાન 97મો બંધારણીય સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો, જે લાંબા સમયથી નજરઅંદાજ કરવામાં આવતા સહકારી ક્ષેત્રને પુનર્જીવિત કરવાની તેમની કટિબદ્ધતા પર પ્રકાશ ફેંકે છે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, 19 સપ્ટેમ્બર, 2024નાં રોજ એસઓપી સ્થાપિત થઈ હતી અને ફક્ત 86 દિવસની અંદર 10,000 પીએસીએસની નોંધણી સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થઈ હતી. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ સહકાર મંત્રાલયની સ્થાપના કર્યા પછી ‘સહકાર સે સમૃદ્ધિ’ (સહકાર મારફતે સમૃદ્ધિ) સૂત્ર પ્રસ્તુત કર્યું હતું. શ્રી શાહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ વિઝનને સાકાર કરવા માટે દરેક પંચાયતમાં સહકારી મંડળીઓની હાજરીની જરૂર છે, જે કેટલીક ક્ષમતામાં સક્રિયપણે પ્રદાન કરે છે. તેમણે સમજાવ્યું હતું કે, પ્રાથમિક સહકારી મંડળીઓ ભારતના ત્રિસ્તરીય સહકારી માળખાનો પાયો છે, જેના કારણે મોદી સરકારે 2 લાખ નવા પીએસીએસની સ્થાપના કરવાનો મહત્ત્વાકાંક્ષી લક્ષ્યાંક નક્કી કર્યો છે.

કેન્દ્રીય સહકારિતા મંત્રીએ 10,000 પીએસીએસની નોંધણીની સુવિધા આપવામાં નાબાર્ડ, એનડીડીબી અને એનએફડીબીની મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકાનો સ્વીકાર કર્યો હતો. તેમણે એ બાબત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, સહકાર મંત્રાલયની સ્થાપના પછી સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ પહેલોમાંની એક પહેલ તમામ પીએસીએસનું કમ્પ્યુટરાઇઝેશન છે. આ આધુનિકીકરણે સંગ્રહ, ખાતર, ગેસ, ખાતર અને પાણીના વિતરણ સહિત 32 વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ સાથે PACSના સંકલનને સક્ષમ બનાવ્યું છે, જે તેમને વધુ સર્વતોમુખી અને અસરકારક બનાવે છે. શ્રી અમિત શાહે નોંધ્યું હતું કે, આ પ્રગતિ માટે કુશળ માનવબળની જરૂર છે, જેનાં પરિણામે વિસ્તૃત તાલીમ મોડ્યુલ લોંચ થયું છે. આ મોડ્યુલનો હેતુ પીએસીએસ સભ્યો અને કર્મચારીઓને જરૂરી જ્ઞાન અને કુશળતાથી સજ્જ કરવાનો છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, જિલ્લા સહકારી રજિસ્ટ્રારે તાલીમ કાર્યક્રમના અસરકારક અમલીકરણ માટે જવાબદારી લેવી જોઈએ, જેથી પીએસીએસના સચિવો અને કારોબારી સભ્યોને ગુણવત્તાયુક્ત તાલીમ મળે તે સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે 10 સહકારી મંડળીઓને રૂપે કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ અને માઇક્રો-એટીએમનું વિતરણ કર્યું હતું, જે ખેડૂતોનું સશક્તીકરણ કરવાની દિશામાં મહત્ત્વપૂર્ણ પગલું છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, ચાલુ અભિયાનના ભાગરૂપે દરેક પ્રાથમિક ડેરીને ટૂંક સમયમાં માઇક્રો-એટીએમથી સજ્જ કરવામાં આવશે. આ સાધનો ખેડૂતોને ઓછા ખર્ચે લોન મેળવવા, નાણાકીય સર્વસમાવેશકતા અને સહાયતાની સુવિધા પ્રદાન કરવા સક્ષમ બનાવશે. શ્રી શાહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, પીએસીએસનું વિસ્તરણ ચાર મુખ્ય સિદ્ધાંતો – દૃશ્યતા, પ્રસ્તુતતા, વ્યવહારિકતા અને જીવંતતા દ્વારા સંચાલિત છેઃ. પીએસીએસમાં 32 વિવિધ કાર્યોને સંકલિત કરીને, તેમની દૃશ્યતા અને સદ્ધરતામાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. તેમણે સમજાવ્યું હતું કે, ગામડાંઓમાં કોમન સર્વિસ સેન્ટર્સ (સીએસસી)ને પીએસીએસમાં પરિવર્તિત કરવાથી એ સુનિશ્ચિત થાય છે કે, દરેક નાગરિકને તેમની સેવાઓનો લાભ મળે અને તેમની પ્રાસંગિકતામાં વધારો થાય. તદુપરાંત, ગેસ વિતરણ, સંગ્રહ અને પેટ્રોલ વિતરણ જેવી પ્રવૃત્તિઓમાં પીએસીએસની સંડોવણી તેમની કામગીરીમાં જીવંતતા અને ટકાઉપણામાં વધારો કરે છે. શ્રી શાહે આ પહેલને ખેડૂતો અને ગ્રામીણ અર્થતંત્રને મજબૂત કરવા, પીએસીએસની લાંબા ગાળાની અસર અને બહુઆયામી વૃદ્ધિને સુનિશ્ચિત કરવાનાં ઉદ્દેશ સાથે સંબંધિત એક વિસ્તૃત કાર્યક્રમ તરીકે ગણાવી હતી.

શ્રી અમિત શાહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, કમ્પ્યુટરાઇઝેશન અને ટેકનોલોજીનાં સંકલનથી પીએસીએસની અંદર પારદર્શકતા વધશે, જે પાયાનાં સ્તરે તેમનાં વિસ્તરણને સક્ષમ બનાવશે. આ આધુનિકીકરણથી માત્ર કામગીરીની કાર્યદક્ષતામાં જ સુધારો નહીં થાય, પણ મહિલાઓ અને યુવાનો માટે રોજગારીની તકોનું સર્જન પણ થશે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, પીએસીએસ ખેડૂતો માટે આવશ્યક કૃષિ સંસાધનોની સરળ ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે. શ્રી શાહે વધુમાં નોંધ્યું હતું કે, ત્રણ નવી રાષ્ટ્રીય સ્તરની સહકારી મંડળીઓ – એનસીએલ, બીબીએસએસએલ અને એનસીઇએલની સ્થાપના ઓર્ગેનિક ઉત્પાદનો, ગુણવત્તાયુક્ત બિયારણો અને નિકાસને પ્રોત્સાહન આપીને ખેડૂતો માટે નવી તકોનું દ્વાર ખોલશે. વધુમાં, તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે નવા મોડેલ બાયલોઝને અપનાવવાથી મહિલાઓ, દલિતો, પછાત સમુદાયો અને આદિવાસીઓની સક્રિય ભાગીદારી સુનિશ્ચિત થાય છે, જે સામાજિક અને આર્થિક સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપે છે અને સામાજિક સંવાદિતામાં વધારો કરે છે.

કેન્દ્રીય સહકારિતા મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, મોદી સરકારે આગામી પાંચ વર્ષમાં 2 લાખ નવા પીએસીએસ સ્થાપિત કરવાનો મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્યાંક નિર્ધારિત કર્યો છે અને વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે આ લક્ષ્યાંક નિર્ધારિત સમય કરતાં વહેલા હાંસલ કરી લેવામાં આવશે. તેમણે આ પહેલ માટે તબક્કાવાર અભિગમની વિસ્તૃત માહિતી આપી હતી, જેમાં નાબાર્ડે પ્રથમ તબક્કામાં 22,750 પીએસીએસ અને બીજા તબક્કામાં 47,250 પીએસીએસની રચના કરી હતી. એ જ રીતે એનડીડીબી 56,500 નવી સોસાયટીઓની સ્થાપના કરશે, ત્યારે 46,500 વર્તમાન સોસાયટીઓને મજબૂત કરશે અને એનએફડીબી 6,000 નવી મત્સ્યપાલન સહકારી મંડળીઓ ઊભી કરશે તેમજ 5,500 વર્તમાન સોસાયટીઓને સશક્ત બનાવશે. આ ઉપરાંત રાજ્યના સહકારી વિભાગો 25,000 પીએસીએસની રચના કરીને યોગદાન આપશે. 

શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, અત્યાર સુધીમાં નવા મોડલ બાયલોઝ હેઠળ 11,695 નવી પ્રાથમિક સહકારી મંડળીઓની નોંધણી થઈ છે, જે નોંધપાત્ર સીમાચિહ્નરૂપ છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, એક વખત 2 લાખ પીએસીએસનું લક્ષ્યાંક હાંસલ થઈ જાય, પછી તે મજબૂત ફોરવર્ડ અને બેકવર્ડ લિન્કેજ મારફતે વૈશ્વિક બજારોમાં ખેડૂતોનાં ઉત્પાદનનાં સતત સંકલનની સુવિધા પ્રદાન કરશે.

મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે જણાવ્યું છે કે, વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ અને ગૃહ મંત્રી શ્રી અમિતભાઈ શાહે સહકારની દિશાને સમૃદ્ધિ તરફ લઈ જવા ‘સહકાર સે સમૃદ્ધિ’નો ધ્યેય અપનાવ્યો છે.

કેન્દ્રિય ગૃહ અને સહકારીતા મંત્રી શ્રી અમિતભાઈ શાહે વર્ચ્યુઅલ માધ્યમથી રાજ્યમાં નવી ૫૧૩ સહિત દેશમાં ૧૦ હજાર એમ-પેક્સ, ડેરી એન્ડ ફિશરીઝ કો-ઓપરેટિવનો પ્રારંભ કરાવ્યો હતો. મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ આ કાર્યક્રમમાં ગાંધીનગર ખાતે ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. 

મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યુ કે, પૂર્વ વડાપ્રધાન સ્વ. અટલજીએ દેશના ગરીબ, જરૂરિયાતમંદ છેવાડાના માનવીઓને શોષણથી મુક્ત કરાવવા સુશાસનની દિશા આપી હતી. એ પરંપરાને વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ સૌના સાથ, સૌના વિકાસના મંત્રથી આગળ ધપાવી છે. 

મુખ્યમંત્રીશ્રીએ સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું કે, સુશાસનની સાચી સફળતા એ જ છે કે, એમાં સૌ એક બની, નેક બની પરસ્પર સહયોગ અને સહકારથી વિકાસના માર્ગે આગળ વધે. કેન્દ્રિય મંત્રી શ્રી અમિતભાઈ શાહના માર્ગદર્શન અને વડાપ્રધાનશ્રીના નેતૃત્વમાં સહકાર ક્ષેત્ર હવે વધુ વ્યાપક બન્યું હોવાનું મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું હતું.

મુખ્યમંત્રીશ્રીએ ઉમેર્યુ કે, કો-ઓપરેટીવ્ઝથી બાકાત રહેલા દેશની પંચાયતો-ગામોમાં આવનારા પાંચ વર્ષમાં કુલ બે લાખ મલ્ટીપર્પઝ પ્રાયમરી એગ્રીકલ્ચર ક્રેડિટ સોસાયટી, ડેરી એન્ડ ફિશરીઝ કો-ઓપરેટિવ કાર્યરત કરવાનો કેન્દ્ર સરકારનો લક્ષ્યાંક છે.

ગુજરાતે ડેરી કો-ઓપરેટિવ્સથી લાખો દૂધ ઉત્પાદક પશુપાલકોને સશક્ત કર્યાનો ઉલ્લેખ કરતા મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું કે, ગ્રામીણ મહિલાશક્તિને આ દૂધના વ્યવસાયમાં જોડીને આર્થિક ઉન્નતિની નવી દિશા આપી છે.

રાજ્યના સાગરખેડૂઓને આર્થિક રીતે મદદરૂપ બનવા તથા તેમની પૂરક આજીવિકા વધારવા માટે ફિશરીઝ કો-ઓપરેટિવની રચનાને પ્રોત્સાહન આપ્યું હોવાનું મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું હતું.

આ પ્રસંગે સહકાર રાજ્ય મંત્રીશ્રી જગદીશ વિશ્વકર્માએ જણાવ્યું હતું કે, આજે સુશાસન દિવસે આપણે સહકાર વિભાગ માટે એક નિર્ધાર કરીએ કે, સ્વચ્છતા માટે જેમ નાણા વિભાગને પ્રથમ ક્રમ મળ્યો તેવી જ રીતે સહકારી મંડળીઓમાં પારદર્શકતા સાથેની ઉત્તમ કામગીરી કરી આપણી નોંધનીય કામગીરીને પણ બિરદાવવામાં આવે.

વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ ભાઈ મોદી અને કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિતભાઈ શાહને દેશમાં સહકારિતા મુવમેન્ટને વધુ મજબૂત અને ગતિશીલ કરવા માટે નિર્ધાર કરી જવાબદારી સોંપાઈ છે. મોટી કંપનીઓની જેમ ગામડાઓમાં કાર્ય કરતી સહકારી મંડળીઓ તથા ખેડૂતોને મજબૂત બનાવવા તથા ગામડાઓને વધુ સમૃદ્ધ બનાવવા નિર્ણયો સહકારિતા વિભાગ દ્વારા લેવાયા છે. મહિલાઓ અને ખેડૂતોના બેંક એકાઉન્ટ ખોલાવી વચેટીયાઓની સિસ્ટમ બાદ કરી ખેડૂતો કે અન્ય લાભાર્થીને સીધા લાભ આપવાની વ્યવસ્થાનું ક્રાંતિકારી પગલું ભરવામાં આવ્યું છે. 

પેક્સ માત્ર ખાતર બિયારણ ખેડૂતોને ધિરાણ કરવું આવી બે ત્રણ કામગીરી પૂરતું નથી, હવે દેશની તમામ પેક્સને મોડલ બનાવવા કમ્પ્યુટર સાથે તેનું જોડાણ કરાયું છે. પરિણામે ગામમાં ભણેલા વ્યક્તિને પણ રોજગારી મળશે. 

આ પ્રસંગે લાભાર્થીઓને નોંધણી પત્ર એનાયત કરવામાં આવ્યા હતા તથા વિવિધ સરકારી યોજનાના લાભાર્થીઓને ચેક વિતરણ કરવામાં આવ્યાં હતાં. આ કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત લાભાર્થીઓએ મંત્રી શ્રી સાથે સંવાદ પણ સાધ્યો હતો. આ ઉપરાંત સહકાર વિભાગના સચિવ શ્રી સંદિપ કુમારે સ્વાગત ઉદબોધન તથા રજિસ્ટાર શ્રી એન. વી. ઉપાધ્યાયે આભારવિધિ કરી હતી.  

આ કાર્યક્રમમાં ગાંધીનગર મહાનગરપાલિકાના મેયર શ્રી મીરાબેન પટેલ, ગુજરાત વિધાનસભાના‌ ઉપાધ્યક્ષ શ્રી જેઠાભાઈ ભરવાડ, ઇફ્કો અને ગુજકોમસોલના ચેરમેન શ્રી દિલીપભાઈ સંઘાણી, ધારાસભ્ય શ્રી રીટાબેન પટેલ, શ્રી જયંતીભાઈ પટેલ, એડીસી બેન્કના ચેરમેન શ્રી અજયભાઈ પટેલ, મુખ્ય સચિવ શ્રી રાજકુમાર તથા રાજ્યની વિવિધ સહકારી મંડળીઓના સભાસદો મોટી સંખ્યામાં ઉપસ્થિત રહ્યાં હતા.