Nepal: નેપાળમાં સર્જાયેલા રાજકીય તણાવ અને હિંસક આંદોલને આખા દેશમાં અરાજકતા ફેલાવી દીધી છે. પૂર્વ વડાપ્રધાનના નિવાસસ્થાન સહિત સંસદ, રાષ્ટ્રપતિ ભવન અને સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી હિંસક હુમલા થયા છે. આ ઘટનામાં ઘણા વિસ્તારોમાં તોડફોડ અને આગચંપી થતા નેપાળ અશાંત બની ગયું છે. ખાસ કરીને ત્યાં અભ્યાસ કરતા અને પ્રવાસ માટે ગયેલા ગુજરાતી વિદ્યાર્થીઓ તથા પ્રવાસીઓ ફસાઈ ગયા છે, જેને સુરક્ષિત પરત લાવવા માટે ગુજરાત સરકાર અને વિદેશ મંત્રાલય સતત સંપર્કમાં છે.

હિંસાના કારણે અટવાયેલા ગુજરાતી નાગરિકો

કાઠમંડુમાં અભ્યાસ કરતા અનેક ગુજરાતીના વિદ્યાર્થીઓ હાલ પોતપોતાના હોસ્ટેલ કે ભાડાના મકાનોમાં ફસાયા છે. સાથે જ પ્રવાસ માટે ગયેલા અનેક ગુજરાતી પ્રવાસીઓ પણ હોટલ અને પ્રવાસી સ્થળોએ અટકાઈ પડ્યાં છે. નેપાળમાં હિંસાના કારણે જાહેર પરિવહન સેવા ખોરવાઈ ગઈ છે અને એરલાઇન્સની કામગીરી પણ અસરગ્રસ્ત થઈ છે. ગુજરાત સરકાર સતત પરિસ્થિતિ પર નજર રાખી રહી છે અને તમામ અટવાયેલા નાગરિકોને સુરક્ષિત રીતે પરત લાવવા વિદેશ મંત્રાલય અને નેપાળ સ્થિત ભારતીય દૂતાવાસ સાથે સંકલન સાધી રહી છે.

હિંસાની પાછળનું કારણ

આ હિંસાનું મુખ્ય કારણ નેપાળ સરકાર દ્વારા સોશિયલ મીડિયાના પ્લેટફોર્મ્સ પર મૂકવામાં આવેલા પ્રતિબંધને ગણવામાં આવે છે. ફેસબૂક, એક્સ (ટ્વિટર), ઈન્સ્ટાગ્રામ, વ્હોટ્સએપ અને યુટ્યુબ સહિત 26 સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવતા યુવા વર્ગમાં ભારે રોષ ફેલાયો. યુવાનો અને વિદ્યાર્થીઓએ આ પગલાને અભિવ્યક્તિ સ્વતંત્રતા પર હુમલો ગણાવ્યો અને ‘Gen-Z રિવોલ્યુશન’ હેઠળ મોટા પાયે વિરોધ પ્રદર્શન શરૂ કર્યા.

આંદોલન દરમિયાન ભ્રષ્ટાચાર સામેની ચિંતા પણ ચર્ચામાં રહી. યુવાનોને લાગ્યું કે સરકાર પારદર્શિતા અને લોકતંત્રને દબાવવા માટે આવા પગલાં લઈ રહી છે. જેના પરિણામે દેશભરમાં દેખાવો, તોડફોડ અને આગચંપીના બનાવો સર્જાયા.

રાજકીય પરિસ્થિતિ વધુ વણસી

મંગળવારે બીજા દિવસે પણ નેપાળમાં હિંસા અટકી નહોતી. દેખાવકારોએ સંસદ ભવન, રાષ્ટ્રપતિ ભવન અને સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી આગ લગાવી. વડાપ્રધાન કેપી શર્મા ઓલી સહિત અનેક મંત્રીઓના નિવાસસ્થાનમાં તોડફોડ કરવામાં આવી. સ્થિતિ એટલી બગડી કે અંતે વડાપ્રધાન ઓલીએ રાજીનામું આપી દીધું અને દેશના રાજકીય ભવિષ્ય અંગે અનિશ્ચિતતા વધી ગઈ.

ભારતીય દૂતાવાસની કાર્યવાહી

ભારતીય દૂતાવાસે તાત્કાલિક કાર્યવાહી શરૂ કરી છે અને ભારતીય નાગરિકોને સલામતી અંગે સૂચનાઓ આપી રહી છે. જરૂરી હોય ત્યાંથી તેમને એરલિફ્ટ અથવા ખાસ બસ મારફતે પરત લાવવાની યોજના બનાવાઈ રહી છે. ગુજરાત સરકાર પણ નાગરિકોના સંપર્કમાં રહી તેમને જરૂરી સહાય પહોંચાડવા માટે હેલ્પલાઇન ચલાવી રહી છે.

આગળનું શું?

હાલ નેપાળમાં પરિસ્થિતિ અસ્થિર છે અને સુરક્ષા દળો સતત હિંસા પર નિયંત્રણ મેળવવા માટે કાર્યરત છે. જોકે, હિંસા અટકવાની શક્યતા હજુ ઓછી છે. ગુજરાત સહિત ભારતના અનેક રાજ્યોના નાગરિકો માટે ચિંતા વધી ગઈ છે. સરકારની પ્રાથમિકતા હવે ફસાયેલા નાગરિકોને સુરક્ષિત રીતે પરત લાવવાની છે.

આ હિંસાએ નેપાળની રાજકીય સ્થિરતા અંગે અનેક પ્રશ્નો ઉભા કર્યા છે, સાથે જ ડિજિટલ સ્વતંત્રતા અને ભ્રષ્ટાચાર જેવા મુદ્દાઓ પર યુવાનોના ઉગ્ર પ્રતિસાદને પ્રકાશિત કર્યો છે.

આ પણ વાંચો