Nepal: ભારત-નેપાળ સરહદ પર ત્રીજા દેશના નાગરિકોની વધતી ઘૂસણખોરીએ સુરક્ષા એજન્સીઓમાં ચિંતા વધારી છે. તાજેતરમાં બ્રિટિશ, ચીની અને પાકિસ્તાની મૂળના નાગરિકોની ધરપકડ બાદ, બંને દેશોએ સરહદ સુરક્ષા કડક કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.
તાજેતરના મહિનાઓમાં ખુલ્લી ભારત-નેપાળ સરહદ પર ત્રીજા દેશના નાગરિકો, ખાસ કરીને પાકિસ્તાન, ચીન અને બ્રિટનના નાગરિકોની ઘૂસણખોરીએ સુરક્ષા એજન્સીઓમાં ચિંતા વધારી છે. પરિણામે, ભારત અને નેપાળે સરહદ પર દેખરેખ વધુ મજબૂત બનાવવા, ગુપ્ત માહિતી શેર કરવા અને વિઝા વિના પ્રવેશ કરનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.
બંને દેશોની સુરક્ષા એજન્સીઓના જણાવ્યા અનુસાર, ત્રીજા દેશના નાગરિકો ખુલ્લી સરહદનો લાભ લઈ રહ્યા છે અને પાસપોર્ટ કે વિઝા વિના ભારતમાં પ્રવેશવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. 15 નવેમ્બરના રોજ, SSB એ નેપાળ સરહદ પર બે બ્રિટિશ નાગરિકોની ધરપકડ કરી હતી, જેમાંથી એક પાકિસ્તાની તરીકે ઓળખાયો હતો. ઘણા ચીની નાગરિકો પણ નેપાળ દ્વારા ગેરકાયદેસર રીતે ભારતમાં પ્રવેશતા મળી આવ્યા છે.
જો ઘૂસણખોરીનો પ્રયાસ કરવામાં આવે તો ધરપકડ ચોક્કસ છે.
બહરાઇચમાં ધરપકડ કરાયેલી એક ચીની મહિલાને તાજેતરમાં કોર્ટે આઠ વર્ષની જેલ અને ₹50,000 દંડની સજા ફટકારી હતી. ચીની દૂતાવાસે તેના નાગરિકોને ચેતવણી પણ આપી છે કે ભૂલથી ભારતમાં પ્રવેશ કરવા પર પણ ધરપકડ થઈ શકે છે. ભારતીય કાયદા અનુસાર, વિઝા કે પાસપોર્ટ વિના સરહદ પાર કરવા પર પાંચ વર્ષની જેલ અને ₹500,000 દંડની સજા થાય છે. નેપાળના ઇમિગ્રેશન એક્ટ 2049માં વિઝા વિના પ્રવેશ કરવા પર પાંચ વર્ષની જેલ અને ₹50,000 દંડની પણ જોગવાઈ છે.
નેપાળના ગૃહ મંત્રાલયના સંયુક્ત પ્રવક્તા રવિન્દ્ર આચાર્યના જણાવ્યા અનુસાર, બંને દેશોએ સંયુક્ત રીતે સરહદ પર દેખરેખ અને ગુપ્તચર કામગીરી વધારવા, સરહદ પાર કરતા વિદેશી નાગરિકોનો સંપૂર્ણ રેકોર્ડ જાળવવા અને સ્થાનિક સ્તરે માહિતી એકત્રિત કરવા માટે સુરક્ષા તંત્રને મજબૂત બનાવવાનો નિર્ણય લીધો છે.
સીમા તૈનાત અને કડક નિયમો
નેપાળ-ભારત સરહદ પર 250 થી વધુ ચેકપોઇન્ટ છે, જ્યાં 9,000 થી વધુ સુરક્ષા કર્મચારીઓ તૈનાત છે. નેપાળના APF અધિકારીઓ કહે છે કે ઘણા લોકો અજાણતાં સરહદ પાર કરે છે, પરંતુ ઇરાદાપૂર્વક ઘૂસણખોરીના ઘણા કિસ્સાઓ પણ છે. નેપાળે અગાઉ ભૂટાનના શરણાર્થીઓ સહિત અનેક વિદેશી નાગરિકોને પકડીને દેશનિકાલ કર્યા છે.
ખુલ્લી સરહદ પર કડક દેખરેખ શા માટે જરૂરી છે?
૧,૮૮૦ કિમી લાંબી ખુલ્લી સરહદનો લાભ લઈને, ડ્રગ્સ દાણચોરો, માનવ તસ્કરો, નકલી દસ્તાવેજો ધરાવતા વિદેશી નાગરિકો અને શંકાસ્પદ પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ લોકો બંને દેશોની સુરક્ષાને પડકાર ફેંકી રહ્યા છે. તેથી, ભારત અને નેપાળે હવે ઘૂસણખોરી અટકાવવા માટે કડક પગલાં લેવાનો અને કોઈપણ શંકાસ્પદ હિલચાલ પર તાત્કાલિક માહિતી શેર કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.