NCERT: ધોરણ 6 થી 8 ના વિદ્યાર્થીઓ આયુર્વેદનો અભ્યાસ કરશે, વિજ્ઞાન અભ્યાસક્રમમાં નવા પ્રકરણોનો સમાવેશ

રાષ્ટ્રીય શૈક્ષણિક સંશોધન અને તાલીમ પરિષદ (NCERT) એ સરકારી નિર્દેશોને અનુસરીને વિજ્ઞાન અભ્યાસક્રમમાં આયુર્વેદનો સમાવેશ કર્યો છે. ધોરણ 6 થી 8 માટે વિજ્ઞાન પાઠ્યપુસ્તકોમાં આયુર્વેદ પરના નવા પ્રકરણો ઉમેરવામાં આવ્યા છે, જેનો હેતુ વિદ્યાર્થીઓને ભારતની પ્રાચીન વૈજ્ઞાનિક પરંપરાઓનો પરિચય કરાવવાનો છે.

ધોરણ 8 ના પુસ્તક “ક્યુરિયોસિટી” માં આયુર્વેદના ખ્યાલો

NCERT ના ડિરેક્ટર દિનેશ પ્રસાદ સકલાનીએ સમજાવ્યું કે આયુર્વેદિક સિદ્ધાંતોનો સમાવેશ સર્વાંગી શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. ધોરણ 8 ના વિજ્ઞાન પાઠ્યપુસ્તક “ક્યુરિયોસિટી” ના પ્રકરણ 3 માં સમજાવવામાં આવ્યું છે કે આયુર્વેદ શરીર, મન અને પર્યાવરણ વચ્ચે સંતુલન પર ભાર મૂકે છે. તે દિનાચાર્ય અને ઋતુચાર્ય જેવી જીવનશૈલી પ્રથાઓ પર પણ ભાર મૂકે છે, જે વિદ્યાર્થીઓને પૌષ્ટિક ખોરાક, નિયમિત કસરત અને માનસિક જાગૃતિ જેવી પ્રથાઓ અપનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે.

ધોરણ 6 ના પાઠ્યપુસ્તકમાં પ્રાચીન સિદ્ધાંતોનો પણ ઉલ્લેખ છે

ધોરણ 6 ની ક્યુરિયોસિટી વિજ્ઞાન પાઠ્યપુસ્તક “અષ્ટાંગ હૃદય સૂત્ર સ્થાન” જેવા ગ્રંથોમાં વર્ણવેલ વીસ વિરોધી ગુણો (ગુણ) ના સિદ્ધાંત પર આધારિત આયુર્વેદ અનુસાર પદાર્થોનું વર્ગીકરણ દર્શાવે છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય આરોગ્ય, પોષણ અને પ્રકૃતિ પ્રત્યે સર્વાંગી અભિગમ વિકસાવવાનો છે.

ઉચ્ચ શિક્ષણ સુધી વિસ્તરણ કરવાની યોજના

એજ્યુકેશન ટાઈમ્સના એક અહેવાલ મુજબ, NCERT હવે ઉચ્ચ વર્ગો માટે પણ વિજ્ઞાન અભ્યાસક્રમમાં સુધારો કરશે. યુનિવર્સિટી ગ્રાન્ટ્સ કમિશન (UGC) ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે એક અલગ આયુર્વેદ-કેન્દ્રિત અભ્યાસક્રમ વિકસાવશે.

NCERT અને UGC ના સંયુક્ત પ્રયાસ

કેન્દ્રીય આયુષ મંત્રી પ્રતાપરાવ જાધવે જણાવ્યું હતું કે NCERT અને UGC સંયુક્ત રીતે શાળાઓ અને ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે અભ્યાસક્રમ મોડ્યુલ વિકસાવશે જેથી યુવા વિદ્યાર્થીઓને સર્વાંગી સ્વાસ્થ્યના સિદ્ધાંતો સમજવામાં મદદ મળે. ગોવા, મધ્યપ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ અને ઉત્તર પ્રદેશ જેવા રાજ્યોમાં ભારતીય જ્ઞાન પ્રણાલીઓને શિક્ષણમાં પહેલાથી જ સંકલિત કરવામાં આવી છે. મંત્રીએ ઉમેર્યું હતું કે આયુર્વેદ સંબંધિત વિષયોનો પણ હવે શિક્ષક તાલીમ કાર્યક્રમોમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. તેમના અસરકારક અમલીકરણ માટે, શિક્ષકો માટે ઓરિએન્ટેશન સત્રો, વર્કશોપ અને હેન્ડબુક તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે.