Madagascar માં બળવા: વિરોધ પ્રદર્શનો પછી લશ્કરે સંપૂર્ણ નિયંત્રણ મેળવ્યું, કર્નલ રેન્ડ્રિયાનિરિના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા!

Madagascar: છેલ્લા કેટલાક અઠવાડિયામાં મેડાગાસ્કરમાં ભારે વિરોધ પ્રદર્શનો બળવા તરફ દોરી ગયા છે. વિરોધ એટલા ઉગ્ર બન્યા કે રાષ્ટ્રપતિ એન્ડ્રિયા રાજોએલિનાને દેશ છોડીને ભાગી જવાની ફરજ પડી. મેડાગાસ્કરથી નવીનતમ અપડેટ એ છે કે કર્નલ મિશેલ રેન્ડ્રિયાનિરિનાએ પોતાને કાર્યકારી રાષ્ટ્રપતિ જાહેર કર્યા છે. તેમણે એક મુલાકાતમાં જણાવ્યું હતું કે તેઓ ટૂંક સમયમાં સત્તાવાર રીતે શપથ લેશે. રાષ્ટ્રપતિ એન્ડ્રિયા રાજોએલિનાને સૈન્યના એક જૂથ દ્વારા સત્તા પરથી હાંકી કાઢવામાં આવ્યા બાદ આ ઘટના બની.

રેન્ડ્રિયાનિરિનાએ મંગળવારે જાહેરાત કરી હતી કે સૈન્યએ દેશનો કબજો સંભાળી લીધો છે. છેલ્લા કેટલાક અઠવાડિયાથી, ખાસ કરીને યુવાનોના નેતૃત્વમાં વિરોધ પ્રદર્શનો, સરકાર સામે ઉગ્ર બની રહ્યા હતા. શનિવારે પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ જ્યારે રેન્ડ્રિયાનિરિના અને તેમના ખાસ લશ્કરી એકમ, CAPSAT, બળવો કર્યો અને રાષ્ટ્રપતિના રાજીનામાની માંગણી કરતા વિરોધીઓ સાથે જોડાયા.

સેનાએ દેશનો કબજો સંભાળ્યો. રેન્ડ્રિયાનિરિનાએ જણાવ્યું હતું કે ગઈકાલે તેમણે જવાબદારી સ્વીકારી કારણ કે દેશમાં હવે રાષ્ટ્રપતિ, વડા પ્રધાન અને સક્રિય સંસદ નથી. જોકે, મેડાગાસ્કરની બંધારણીય અદાલતે પણ રેન્ડ્રિયાનિરિનાને વચગાળાના ધોરણે રાષ્ટ્રપતિ પદ સંભાળવા આમંત્રણ આપ્યું છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે કટોકટીનો ઝડપથી અંત લાવવા માટે ટૂંક સમયમાં નવી સરકારની રચના કરવામાં આવશે અને નવા વડા પ્રધાનની નિમણૂક કરવામાં આવશે.

સમજો કે રાજોલીનાએ દેશ કેમ છોડી દીધો

જોકે, 2018 થી સત્તામાં રહેલા ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રાજોલીનાએ આ પગલાને ગેરકાયદેસર લશ્કરી બળવો ગણાવ્યો છે અને દાવો કર્યો છે કે તેમણે પોતાનો જીવ બચાવવા માટે દેશ છોડી દીધો છે.

કોર્નેલ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર ઓલુફેમી તાઈવોએ કહ્યું કે આ એક નાગરિક સમાજ ચળવળ છે જેનો ઉકેલ લશ્કર વિના આવવો જોઈએ. તેમણે આફ્રિકન યુનિયનને બળવાની સખત નિંદા કરવા અપીલ કરી. હાલમાં, આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય અથવા આફ્રિકન યુનિયન તરફથી કોઈ નક્કર પ્રતિભાવ મળ્યો નથી, જોકે આફ્રિકન યુનિયને કટોકટીની બેઠક બોલાવી છે.

મેડાગાસ્કરમાં અનેક બળવા જોવા મળ્યા છે. એ નોંધનીય છે કે 1960 માં ફ્રાન્સથી સ્વતંત્રતા મળ્યા પછી મેડાગાસ્કરમાં અનેક બળવાનો અનુભવ થયો છે. રાજોલીના પોતે 2009 માં લશ્કરી સમર્થન સાથે સત્તા પર આવ્યા હતા. આ વખતે, Gen-Z યુવાનોએ બળવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી, જેઓ છેલ્લા એક મહિનાથી પાણી, વીજળી અને મૂળભૂત સેવાઓના અભાવનો વિરોધ કરી રહ્યા હતા. પાણી અને વીજળીની અછતને લઈને 25 સપ્ટેમ્બરે વિરોધ પ્રદર્શન શરૂ થયા હતા, અને યુવાનોએ આ આંદોલનને Gen-Z Madagascar નામ આપ્યું છે.

દેશવ્યાપી વિરોધ કેવી રીતે વિકસિત થયો? આ આંદોલન ભ્રષ્ટાચાર અને અસમાનતા સામે રાષ્ટ્રવ્યાપી વિરોધમાં પરિવર્તિત થયું છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ જણાવ્યું હતું કે અત્યાર સુધીમાં ઓછામાં ઓછા 22 લોકો માર્યા ગયા છે. યુએસ એમ્બેસીએ અસ્થિર પરિસ્થિતિ વચ્ચે તેના નાગરિકોને ઘરમાં રહેવાની સલાહ આપી છે. આફ્રિકન યુનિયને સૈન્ય અને નાગરિકોને શાંતિ જાળવવા અપીલ કરી છે.

મેડાગાસ્કરમાં સરેરાશ ઉંમર 20 વર્ષથી ઓછી છે, અને તેની લગભગ 30 મિલિયન વસ્તીના ત્રણ ચતુર્થાંશ લોકો ગરીબી રેખા નીચે જીવે છે. વિશ્વ બેંક અનુસાર, સ્વતંત્રતા (1960) થી 2020 સુધી દેશનો માથાદીઠ GDP 45% ઘટ્યો છે. આ પરિબળોએ રાજોલીના સામે વ્યાપક ગુસ્સો ભડકાવ્યો છે. રાજોલીનાએ જણાવ્યું છે કે લશ્કરી બળવા પછી તેમનું જીવન જોખમમાં હતું અને તેઓ દેશ છોડીને ભાગી ગયા હતા.