Israel-Iran Conflict : ઈરાનની ખોમેની મસ્જિદનો ઈતિહાસ જાણો જ્યાંથી ખામેનીએ ઈઝરાયલ વિરુદ્ધ અવાજ ઉઠાવ્યો હતો.

Israel-Iran Conflict : 1979માં શાહને સત્તા પરથી હટાવવામાં આવ્યા બાદ, મસ્જિદનું નામ બદલીને ઈમામ ખોમેની મસ્જિદ કરવામાં આવ્યું હતું.ઈરાનના ટોચના નેતા આયાતુલ્લા અલી ખમેનીએ લગભગ પાંચ વર્ષમાં તેમના પ્રથમ ઉપદેશ માટે ઐતિહાસિક ઈમામ ખોમેની મસ્જિદની પસંદગી કરી હતી, જેમાં તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ઈઝરાયેલ લાંબો સમય ટકી શકશે નહીં અને તેલ અવીવ પર ઈરાનના હુમલાઓનો બચાવ કર્યો. ખમેનીએ જ્યાંથી આ ઉપદેશ આપ્યો તે સ્થળ પણ ખાસ છે.

ઈરાનની ઐતિહાસિક ખોમેની મસ્જિદે 1979ની ઈસ્લામિક ક્રાંતિમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી અને અહીંથી ખામેનીએ હજારો ઈરાનીઓને સંબોધિત કર્યા હતા. ઈમામ ખોમેની મસ્જિદ પહેલા શાહ મસ્જિદ તરીકે જાણીતી હતી. આ ઈરાનના સૌથી ઐતિહાસિક અને મહત્વપૂર્ણ સ્થાપત્ય અજાયબીઓમાંનું એક છે. આ મસ્જિદ 18મી સદીમાં ફતહ-અલી શાહ કાજરના શાસન દરમિયાન બનાવવામાં આવી હતી. આ મસ્જિદ કાજર યુગની હયાત ઇમારતોમાંની એક છે.

ક્રાંતિ પહેલા ઈરાન પર કોણ શાસન કરતું હતું?

ક્રાંતિ પહેલા ઈરાનમાં શાહ મોહમ્મદ રેઝા પહલવીનું શાસન હતું અને તેને પશ્ચિમી દેશો અને યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ દ્વારા ટેકો મળ્યો હતો. જો કે, 1963માં ‘શ્વેત ક્રાંતિ’ શરૂ કર્યા પછી શાહ અત્યંત અપ્રિય બની ગયા હતા. આ ક્રાંતિમાં મહિલાઓ માટે મતદાનના અધિકારો સહિત ઘણા સુધારાઓ સામેલ હતા.ઈરાનમાં ઘણા લોકોએ આ સુધારાઓની પ્રશંસા કરી, જ્યારે ઈસ્લામિક નેતાઓએ તેમને ઈરાનના પશ્ચિમીકરણ તરીકે જોયા. આ પછી, શિયા ધાર્મિક નેતા રુહોલ્લાહ ખોમેની અને તેમના અનુયાયી આયાતુલ્લાહ અલી ખામેનીના નેતૃત્વ હેઠળ, આ વર્ગે શાહને ઉથલાવી દેવા માટે હાકલ કરી.1964 માં, ખોમેનીને દેશનિકાલ કરવામાં આવ્યો અને ઇરાકમાં સરહદ પાર પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવ્યો. અલી ખામેની પણ શાહ વિરુદ્ધના વિરોધમાં સામેલ હતા અને ઘણી વખત જેલમાં ગયા હતા.

અને પછી ખોમેની મસ્જિદ એક મહત્વપૂર્ણ સ્થાન બની ગયું

શાહના શાસન હેઠળ સામાજિક અશાંતિ અને આર્થિક અસંતોષ વધવાથી, ખોમેની મસ્જિદમાંથી વિરોધ અને હડતાલ શરૂ કરવામાં આવી હતી. તેહરાનના સેન્ટ્રલ સ્ક્વેરમાં તેનું વ્યૂહાત્મક સ્થાન ઇસ્લામિક વિદ્વાનો, વિદ્યાર્થીઓ અને કાર્યકરો માટે કુદરતી મેળાવડાનું સ્થળ બની ગયું હતું. મસ્જિદમાં આપવામાં આવેલા ઉપદેશોમાં ધાર્મિક ઉપદેશો સાથે શાહના શાસનની રાજકીય ટીકા કરવામાં આવી હતી, જે સમાજના વિશાળ વર્ગમાં પડઘો પડ્યો હતો.

આ ઉપરાંત, મસ્જિદમાંથી નિર્વાસિત ખોમેનીના સંદેશાઓ પણ શેર કરવામાં આવ્યા હતા. આનાથી સરકારી દમન છતાં તેમના સમર્થકો વચ્ચે ગતિ જાળવી રાખવામાં મદદ મળી. તેણે ઇસ્લામિક રાષ્ટ્રવાદના બેનર હેઠળ જૂથોને એકીકૃત કરવામાં મદદ કરીને વિવિધ વિરોધી જૂથો માટે સંકલન કેન્દ્ર તરીકે પણ સેવા આપી હતી. 1979માં શાહને સત્તા પરથી હટાવવામાં આવ્યા બાદ મસ્જિદનું નામ બદલીને ઈમામ ખોમેની મસ્જિદ કરવામાં આવ્યું હતું.

ઈમામ ખોમેની મસ્જિદ સમકાલીન ઈરાનમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવવાનું ચાલુ રાખે છે અને ક્રાંતિના શહીદોની યાદનું સ્થળ બની ગયું છે. આજે, તે ધાર્મિક અને રાજકીય સમારંભો માટે એક મહત્વપૂર્ણ સ્થળ છે.