ECI: હરિયાણામાં ચૂંટણી પક્ષો સામસામે છે. કોંગ્રેસ બાદ હવે ભાજપે પણ મેનિફેસ્ટો બહાર પાડ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ છે કે જો રાજકીય પક્ષો સત્તામાં આવ્યા પછી તેમના વચનોથી પાછીપાની કરશે તો શું થશે? શું ચૂંટણી પંચને કોઈ પગલાં લેવાની સત્તા છે? ચાલો જાણીએ જવાબ.
વિચારો કે જો રાજકીય પક્ષો ચૂંટણીમાં આપેલા વચનો પૂરા નહીં કરે તો શું થશે? ફરી એકવાર આ પ્રશ્ન ચર્ચામાં આવ્યો છે કારણ કે હરિયાણામાં રાજકીય પક્ષો મેદાનમાં ઉતર્યા છે. કોંગ્રેસ બાદ હવે ભાજપે પણ મેનિફેસ્ટો બહાર પાડ્યો છે. બુધવારે કોંગ્રેસે હરિયાણાની જનતાને 7 મોટા વચનો આપ્યા હતા. 53 પાનાના મેનિફેસ્ટોમાં મહિલાઓને દર મહિને 2,000 રૂપિયા આપવા, પેન્શન વધારીને 6,000 રૂપિયા, 500 રૂપિયામાં ગેસ સિલિન્ડર અને 300 યુનિટ મફત વીજળી આપવા સહિતના ઘણા વચનો આપવામાં આવ્યા છે.
કોંગ્રેસ બાદ ભાજપે ગુરુવારે જાહેર કરેલા ઠરાવ પત્રમાં ઘણા વચનો આપ્યા છે. એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે જો રાજ્યમાં સરકાર બનશે તો ભાજપ અગ્નિવીરને સરકારી નોકરી અને મહિલાઓને 2100 રૂપિયા પ્રતિ માસ આપશે. આ સિવાય પણ ઘણી મોટી જાહેરાતો કરવામાં આવી છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ ઊભો થાય છે કે જો રાજકીય પક્ષો તેમના વચનોથી પાછીપાની કરશે તો શું થશે?
મેનિફેસ્ટો વચનો અને માર્ગદર્શિકા
ઘોષણા પત્ર, ઠરાવ પત્ર અને મેનિફેસ્ટો… ત્રણેય એક જ વસ્તુ છે. આ તે દસ્તાવેજ છે જે ચૂંટણી લડતા રાજકીય પક્ષો દ્વારા જારી કરવામાં આવે છે. તેના દ્વારા તે જણાવે છે કે જો તે સત્તામાં આવશે તો તે લોકો માટે શું કરશે. સરકાર કેવી રીતે ચલાવીશું? સરળ ભાષામાં સમજીએ તો પ્રજા પાસેથી વચનો આપીને વોટ માંગવામાં આવે છે.
મેનિફેસ્ટો તૈયાર કરવા માટે, પક્ષો એક ખાસ ટીમ બનાવે છે, જે તે રાજકીય પક્ષની નીતિઓને ધ્યાનમાં રાખીને તેને તૈયાર કરે છે. પાર્ટીના પદાધિકારીઓમાં આ અંગે ચર્ચા ચાલી રહી છે અને તે પછી પણ તેને જારી કરવામાં આવે છે.
ચૂંટણી ઢંઢેરામાં ઘણી વખત રાજકીય પક્ષોએ મફત વિતરણનો મુદ્દો પણ સામેલ કર્યો છે. આ મુદ્દો અનેક વખત ઉઠાવવામાં આવ્યો છે. મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચ્યો છે. આ પછી, સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશો પર, ભારતીય ચૂંટણી પંચ (ECI) એ તમામ રાજકીય પક્ષો માટે માર્ગદર્શિકા બનાવી. ચૂંટણી પંચ દ્વારા વર્ષ 2013માં આચારસંહિતામાં ઉમેરાયેલા ચૂંટણી ઢંઢેરાને લગતી માર્ગદર્શિકામાં ઘણી બાબતો કહેવામાં આવી હતી.