China: ચાઈનીઝ વૈજ્ઞાનિકોએ પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચે નેટવર્ક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવવા માટે એક રોડમેપ તૈયાર કર્યો છે, જેનાથી અવકાશ યાત્રા સરળ બને તેવી અપેક્ષા છે. ચાઇના એકેડમી ઑફ સ્પેસ ટેક્નોલોજી (CAST) અને બેઇજિંગ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સ્પેસક્રાફ્ટ સિસ્ટમ એન્જિનિયરિંગના સંશોધકોના જણાવ્યા અનુસાર, ત્રણ ચંદ્ર ગ્રાઉન્ડ સ્ટેશન અને 30 ઉપગ્રહોનું સમગ્ર નેટવર્ક વૈશ્વિક વપરાશકર્તાઓને મોનિટરિંગ સેવાઓ, નેવિગેશન અને રીઅલ-ટાઇમ કમ્યુનિકેશન પ્રદાન કરશે.
આ સુપરહાઇવે બનાવવાનો હેતુ 20 કે તેથી વધુ અવકાશયાત્રીઓને એકસાથે ઓડિયો, ઇમેજ કે વિડિયો દ્વારા પૃથ્વી સાથે વાતચીત કરવાની સુવિધા આપવાનો છે.
આ નેટવર્ક ચોક્કસ સ્થિતિ, નેવિગેશન અને સમય (PNT) પણ પ્રદાન કરશે કારણ કે અવકાશયાન ચંદ્ર અને પૃથ્વી વચ્ચે મુસાફરી કરે છે અને ચંદ્રની સપાટી પર કામગીરી કરે છે.
મોનિટરિંગ મૂવિંગ લક્ષ્ય
સંશોધકોએ જૂનમાં ચાઈનીઝ સ્પેસ સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજી મેગેઝિનમાં લખ્યું હતું કે, પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચેના પ્રદેશમાં ‘સિસ્લુનર સ્પેસ’ તરીકે ઓળખાતા ગતિશીલ લક્ષ્યોનું નિરીક્ષણ કરશે.
ચીનના ચાંગ’ઇ-5 મિશનના મુખ્ય ડિઝાઇનર યાંગ મેંગફેઇની આગેવાની હેઠળની ટીમે કહ્યું, ‘સિસલ્યુનર સ્પેસ માનવ પ્રવૃત્તિઓ માટે નવું ક્ષેત્ર બની ગયું છે.’
ટીમે કહ્યું, ‘આ પ્રદેશમાં અવકાશ પ્રવૃત્તિઓ આગામી દાયકામાં ઝડપથી વિસ્તરણ કરવા જઈ રહી છે, જે વૈશ્વિક સ્પર્ધાના નવા યુગની શરૂઆત કરશે.’ તેમણે કહ્યું, ‘ઓર્બિટલ સ્લોટ અને રેડિયો ફ્રીક્વન્સી જેવા સંસાધનો માટેની સ્પર્ધા પહેલેથી જ ચાલી રહી છે અને ભવિષ્યમાં તે વધુ તીવ્ર બનશે. સિસ્લુનર સ્પેસ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકસાવવા અને ઉભરતા સિસ્લુનર અર્થતંત્રમાં આગેવાની લેવા માટે ચીનને ટોચના સ્તરના માર્ગ નકશાની સ્થાપના કરવાની તાત્કાલિક જરૂરિયાત છે.
સિસ્લુનર સ્પેસ શું છે?
સિસ્લુનર સ્પેસ એ પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચેનો પ્રદેશ છે. આમાં પૃથ્વીની આસપાસના ઉપગ્રહોની ભ્રમણકક્ષા અને ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષાનો સમાવેશ થાય છે. સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે ચીન ઊંડા અવકાશ અને ચંદ્ર સંશોધનમાં મુખ્ય ખેલાડી બની રહ્યું છે અને તેથી ભવિષ્યના મિશન માટે ‘પુનરાવર્તિત બાંધકામ ટાળવા અને સંસાધન ફાળવણીને શ્રેષ્ઠ બનાવવા’ માટે વ્યૂહાત્મક આયોજન મહત્વપૂર્ણ છે.
વ્યૂહાત્મક યોજનામાં બાહ્ય સૌરમંડળમાં સંશોધન મિશન, આંતરરાષ્ટ્રીય ચંદ્ર સંશોધન સ્ટેશનનું નિર્માણ અને ક્રૂડ ચંદ્ર ઉતરાણનો સમાવેશ થાય છે. સંશોધકોએ કહ્યું, ‘યુએસ, યુરોપ અને જાપાનમાં યોજનાઓ અસ્તિત્વમાં હોવા છતાં, હજુ સુધી કોઈ પણ અમલમાં આવ્યું નથી. ‘ચીન પાસે ઉભરતા સિસ્લુનર સ્પેસ ઉદ્યોગમાં નોંધપાત્ર હિસ્સો મેળવવાની અનન્ય તક છે.’