Mehul Choksi પર કાર્યવાહી કરવા માટે બેલ્જિયમ તૈયાર, સોમવાર, 15 સપ્ટેમ્બરથી પ્રત્યાર્પણની સુનાવણી શરૂ થશે

Mehul choksi: પંજાબ નેશનલ બેંક (PNB) માં રૂ. 13,000 કરોડના કૌભાંડના મુખ્ય આરોપી, ફરાર હીરા વેપારી મેહુલ ચોક્સી સામે પ્રત્યાર્પણની કાર્યવાહી આગામી સોમવારથી બેલ્જિયમની કોર્ટમાં શરૂ થઈ શકે છે. આ માહિતી સત્તાવાર સૂત્રો દ્વારા આપવામાં આવી છે. કોર્ટની સુનાવણી બેલ્જિયમ ફેડરલ પ્રોસિક્યુટર દ્વારા કરવામાં આવશે, જેમાં CBI અને ભારતના વિદેશ મંત્રાલયની ટીમ પણ સહયોગ કરશે.

બેલ્જિયમ સાથે પ્રત્યાર્પણ સંધિની પ્રથમ કસોટી

સૂત્રો અનુસાર, મેહુલ ચોક્સી 2023 થી બેલ્જિયમમાં રહે છે. તે એન્ટિગુઆ અને બાર્બુડાથી તબીબી સારવાર માટે બેલ્જિયમ આવ્યો હતો. તેની પત્ની બેલ્જિયમની નાગરિક છે. જાન્યુઆરી 2024 માં, CBI ને ચોક્સી બેલ્જિયમમાં હોવાની જાણ થઈ. આ પછી, ભારતે ત્યાં પ્રત્યાર્પણ વિનંતી મોકલી. 2020 માં ભારત અને બેલ્જિયમ વચ્ચે પ્રત્યાર્પણ સંધિ પર હસ્તાક્ષર થયા હતા અને આ સંધિ હેઠળ ચલાવવામાં આવનારો આ પહેલો કેસ હશે.

ચોક્સીની બેલ્જિયમ પોલીસે એપ્રિલ 2025 માં ધરપકડ કરી હતી, પરંતુ ત્યાંની અદાલતોએ તેની જામીન અરજીઓ ફગાવી દીધી હતી. આ કેસ માટે સીબીઆઈએ યુરોપિયન કાયદાકીય પેઢીની મદદ લીધી છે, જે પ્રત્યાર્પણના કેસોમાં નિષ્ણાત છે. કોર્ટને દસ્તાવેજો, પુરાવા અને જરૂરી માહિતી પૂરી પાડવા માટે સીબીઆઈની એક ટીમ બેલ્જિયમમાં હાજર રહેશે. એજન્સીએ ભારતમાં કરવામાં આવેલા આરોપોને બેલ્જિયમમાં પણ ગુના ગણવામાં આવે છે તે સાબિત કરવા માટે બેલ્જિયમના અધિકારીઓને ચાર્જશીટ, એફઆઈઆર અને પુરાવા રજૂ કર્યા છે. આને ડબલ ક્રાઈમ સિદ્ધાંત કહેવામાં આવે છે, જે પ્રત્યાર્પણ માટે જરૂરી છે. મેહુલ ચોક્સી સામે ગુનાહિત કાવતરું, છેતરપિંડી અને ખાતાઓ સાથે ચેડાં સહિત IPC કલમો તેમજ ભ્રષ્ટાચાર નિવારણ અધિનિયમ હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યા છે. આ ગુનાઓ બેલ્જિયમના કાયદામાં પણ સમાવિષ્ટ છે.

મેહુલ ચોક્સી હજુ પણ ભારતીય નાગરિક છે

ભારતે તેની વિનંતીમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર ટ્રાન્સનેશનલ ઓર્ગેનાઇઝ્ડ ક્રાઇમ (UNTOC) અને ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી સંમેલન (UNCAC) નો પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે. સીબીઆઈએ બેલ્જિયમને 2018 અને 2021 માં મુંબઈની એક ખાસ અદાલત દ્વારા જારી કરાયેલા બે ખુલ્લા ધરપકડ વોરંટ પણ પૂરા પાડ્યા છે.

ભારતે એવી પણ દલીલ કરી છે કે મેહુલ ચોક્સી હજુ પણ ભારતીય નાગરિક છે. તેણે 2017 માં એન્ટિગુઆ અને બાર્બુડાનું નાગરિકત્વ લીધું હતું પરંતુ ભારતીય નાગરિકત્વનો ત્યાગ કરવાની સત્તાવાર પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરી ન હતી. પીએનબી કૌભાંડ જાહેર થયાના થોડા દિવસો પહેલા, મેહુલ ચોક્સી 4 જાન્યુઆરી, 2018 ના રોજ ભારતમાંથી ભાગી ગયો હતો.