Alaska: પુતિન-ટ્રમ્પ વચ્ચે ૩ કલાક ચાલેલી મુલાકાત, આ ત્રણ સારી અને ત્રણ ખરાબ બાબતો ‘મહામુલકાત’માંથી બહાર આવી

Alaska: અલાસ્કામાં ટ્રમ્પ અને પુતિન વચ્ચે થયેલી મુલાકાતે દુનિયાનું ધ્યાન ખેંચ્યું. ઉષ્માભર્યા સ્વાગતથી પુતિનના વૈશ્વિક પુનરાગમનનો સંદેશ મળ્યો, પરંતુ યુક્રેન યુદ્ધ પર કોઈ ઉકેલ મળ્યો નહીં. એકંદરે, આ મુલાકાતે આશાઓ જગાવી છે અને નવી ચિંતાઓ પણ છોડી છે.

અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન વચ્ચેની મુલાકાત પૂરી થઈ ગઈ છે, પરંતુ ઘણા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા હજુ પણ ચાલી રહી છે. પુતિનની દસ વર્ષ પછી અમેરિકાની મુલાકાતને કારણે આ મુલાકાતને વધુ ઐતિહાસિક માનવામાં આવી હતી. જોકે, પરિણામો અપેક્ષાઓ જેટલા નિરાશાજનક સાબિત થયા.

લગભગ ત્રણ કલાકની વાતચીત પછી પણ, યુક્રેન યુદ્ધ પર કોઈ નક્કર કરાર થઈ શક્યો નહીં. તે ઉપરાંત, બંને નેતાઓએ મીડિયાના પ્રશ્નોના જવાબ આપ્યા વિના ૧૨ મિનિટમાં પ્રેસ કોન્ફરન્સ પૂર્ણ કરી. ટ્રમ્પ-પુતિન વાતચીતથી સ્પષ્ટ થયું કે વાતચીત જરૂરી છે, પણ મુશ્કેલ છે. એકંદરે, આ મુલાકાતે આશાઓ જગાવી છે અને નવી ચિંતાઓ પણ છોડી છે. ચાલો આને વિગતવાર સમજીએ.

સકારાત્મક

પ્રથમ: પુતિનનું વૈશ્વિક મંચ પર વાપસી

આ અલાસ્કા બેઠકની સૌથી મોટી ખાસિયત એ હતી કે વ્લાદિમીર પુતિન ફરી એકવાર આંતરરાષ્ટ્રીય મંચ પર પ્રભુત્વ ધરાવતા જોવા મળ્યા. ફેબ્રુઆરી 2022 માં યુક્રેન પરના હુમલા પછી, પશ્ચિમી દેશોએ રશિયાને સંપૂર્ણપણે અલગ કરી દીધું હતું, કડક પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા હતા. પરંતુ હવે જ્યારે તેઓ પાછા ફર્યા, ત્યારે તેઓ સીધા વિશ્વના સૌથી શક્તિશાળી માણસ, યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે હતા. ટ્રમ્પે પુતિનનું સ્વાગત ફક્ત રેડ કાર્પેટ પાથરીને જ નહીં પરંતુ તાળીઓ અને સ્મિત સાથે પણ કર્યું. આ ભવ્ય સ્વાગતથી પુતિનને તે ક્ષણ મળી જેની તેઓ લાંબા સમયથી રાહ જોઈ રહ્યા હતા.

બીજું: ટ્રમ્પ પુતિન માટે ફરી બેટિંગ કરશે

ટ્રમ્પે પુતિનનું સ્વાગત કર્યું અને સંકેત આપ્યો કે તેઓ તેમના માટે રાજદ્વારી બેટિંગ કરવા તૈયાર છે. અમેરિકાના પરંપરાગત સાથીઓ, યુરોપિયન દેશો વચ્ચે સંદેશ ગયો કે ટ્રમ્પની પ્રાથમિકતા રશિયાને વાટાઘાટોના ટેબલ પર રાખવાની છે, ભલે તે પશ્ચિમી એકતા પર દબાણ લાવે. ત્રીજું: ભારતની ભૂમિકા અને ટ્રમ્પનો દાવ

આ બેઠકના રાજકીય અને રાજદ્વારી સંકેતો ભારત માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે વાટાઘાટો પહેલાં, ટ્રમ્પે રશિયાથી ભારતની તેલ આયાતને લક્ષ્ય બનાવતું નિવેદન આપ્યું હતું. એક રેડિયો ઇન્ટરવ્યુમાં ટ્રમ્પે દાવો કર્યો હતો કે ભારત પર લાદવામાં આવેલા અમેરિકાના ટેરિફને કારણે પુતિન વાટાઘાટો માટે સંમત થયા હતા. નિષ્ણાતો માને છે કે આ દબાણ ટ્રમ્પની ભારત દ્વારા રશિયાને સંદેશ મોકલવાની વ્યૂહરચનાનો એક ભાગ છે. બેઠકમાંથી કંઈ નક્કર બહાર આવ્યું ન હોવાથી, આ સ્થિતિમાં અમેરિકા ભારતને ફરીથી નિશાન બનાવી શકે નહીં.

*નકારાત્મક

પ્રથમ: ત્રણ વર્ષથી ચાલી રહેલ યુદ્ધનો અંત આવશે નહીં

નકારાત્મક પાસાઓ વિશે વાત કરીએ તો, પહેલી ચિંતા એ છે કે વાટાઘાટો છતાં યુદ્ધ ચાલુ રહેશે. કોઈ કરાર પર ન પહોંચી શકવાને કારણે, જમીની પરિસ્થિતિ એવી જ રહેશે અને સામાન્ય લોકોની વેદના વધશે. રશિયન રાષ્ટ્રપતિ પુતિન પોતાની શરતો પર યુક્રેન સાથે યુદ્ધનો અંત લાવવા માંગે છે. અલાસ્કા બેઠકમાં યુદ્ધનો અંત લાવવાની દિશામાં કોઈ સર્વસંમતિ ન બની શકવાનું આ એક કારણ હોવું જોઈએ.

બીજું: યુરોપ અને અમેરિકામાં વિશ્વાસનો અભાવ

બીજી મોટી ચિંતા એ છે કે યુરોપ અને અમેરિકાના સાથીઓનો વિશ્વાસ ઘટશે. જો અમેરિકા રશિયા પ્રત્યે ઉદારતા બતાવે છે, તો યુરોપિયન રાષ્ટ્રોને લાગશે કે તેમના સુરક્ષા હિતોને અવગણવામાં આવી રહ્યા છે. આ બેઠક પહેલા પણ, યુરોપમાં યુક્રેનના સાથી દેશોએ આગ્રહ રાખ્યો હતો કે રશિયા સાથેની કોઈપણ પ્રકારની શાંતિ વાટાઘાટોમાં યુક્રેનનો સમાવેશ થવો જોઈએ.

ત્રીજું: અમેરિકા માટે સંતુલનનો પડકાર

અમેરિકા માટે ત્રીજો મહત્વપૂર્ણ પડકાર રશિયા અને યુરોપ વચ્ચે સંતુલન જાળવવાનો છે. એક તરફ, ટ્રમ્પ પુતિન સાથેના સંબંધો સુધારવા માંગે છે, તો બીજી તરફ, તેમણે નાટો દેશોની અપેક્ષાઓને પણ અવગણવી જોઈએ નહીં. આ સંતુલન અમેરિકાની વિદેશ નીતિ માટે મુશ્કેલ માર્ગ બની શકે છે.