ભારત વિશ્વનો 5મોં સૌથી પ્રદૂષિત દેશ, આ 13 શહેરો પ્રદૂષણમાં અગ્રીમ સ્થાને, શું છે PM 2.5? શું છે તેની અસરો..
દુનિયાના સૌથી પ્રદૂષિત શહેરોમાં ભારતના 13 શહેરોનો સમાવેશ થાય છે. આ એક ગંભીર સમસ્યા છે, જેનો ઉપાય પણ આપણે સહુએ સાથે મળીને શોધવો પડશે.
દુનિયામાં ભારત એ પ્રદૂષણના વિષયમાં પાંચમા સ્થાને છે. એટલે કે દુનિયાનો પાંચમો સૌથી પ્રદૂષિત દેશ છે. પ્રદૂષણનું કારણ જોઈએ તો વાહનોનું પ્રદૂષણ, ઔદ્યોગિક પ્રદૂષણ, અને કચરાનું યોગ્ય વ્યવસ્થાપન ન થવું એ મુખ્ય કારણો છે.
પ્રદૂષણના કારણે સ્વાસ્થ્ય પર અસર થતી હયો છે જેમાં પ્રદૂષિત હવા શ્વાસ લેવાથી ફેફસાંના રોગો, હૃદય રોગો, અને કેન્સર જેવી ગંભીર બીમારીઓ થઈ શકે છે. સરકારના પ્રયાસો: સરકાર પ્રદૂષણને નિયંત્રિત કરવા માટે અનેક પગલાં લઈ રહી છે, પરંતુ હજી ઘણું કરવાનું બાકી છે.
આપણે શું કરી શકીએ? આપણે જાહેર પરિવહનનો ઉપયોગ કરી શકીએ, કચરો યોગ્ય રીતે નિકાલ કરી શકીએ, અને વધુ વૃક્ષો વાવી શકીએ. આપણે બધાએ સાથે મળીને કામ કરવું પડશે જેથી આપણાં શહેરો સ્વચ્છ અને સ્વસ્થ રહે.
વિશ્વના સૌથી પ્રદૂષિત શહેરોમાં ભારતના 13 શહેરોની યાદી.
- બર્નિહાટ (મેઘાલય)
- દિલ્હી
- મુલ્લાનપુર (પંજાબ)
- ફરીદાબાદ
- લોની
- નવી દિલ્હી
- ગુરુગ્રામ
- ગંગાનગર
- ગ્રેટર નોઇડા
- ભીવાડી
- મુઝફ્ફરનગર
- હનુમાનગઢ
- નોઇડા
આ યાદી સ્વિસ એર ક્વોલિટી ટેક્નોલોજી કંપની IQAir દ્વારા વર્લ્ડ એર ક્વોલિટી રિપોર્ટ 2024 અનુસાર છે.
PM 2.5 એ હવામાં રહેલા પ્રદૂષિત કણો છે, જેનું કદ 2.5 માઇક્રોમીટર અથવા તેનાથી ઓછું હોય છે. આ કણો એટલા નાના હોય છે કે તે આપણા વાળના 3% જેટલા હોય છે. આ કણોને કારણે સ્વાસ્થ્ય પર ગંભીર અસર થાય છે.
PM 2.5 ના સ્ત્રોતો:
- વાહનોનો ધુમાડો
- ઔદ્યોગિક ઉત્સર્જન
- બાંધકામ અને ખાણકામની પ્રવૃત્તિઓ
- લાકડું અને પાકનો કચરો બાળવો
- જંગલની આગ
PM 2.5 ની સ્વાસ્થ્ય પર અસરો:
- શ્વાસ લેવામાં તકલીફ
- ફેફસાં અને હૃદયના રોગો
- કેન્સર
- અકાળ મૃત્યુ
PM 2.5 થી બચવાના ઉપાયો:
- ઘરની બહાર ન નીકળવું
- માસ્ક પહેરવું
- હવા શુદ્ધિકરણ ઉપકરણોનો ઉપયોગ કરવો
- સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલ સલાહનું પાલન કરવું
વાયુ પ્રદૂષણ સ્વાસ્થ્ય માટે ગંભીર સમસ્યા છે. તે માત્ર શ્વાસ સંબંધિત સમસ્યાઓ જ નહીં, પરંતુ હૃદય રોગ, કેન્સર અને અન્ય ગંભીર બીમારીઓનું કારણ પણ બને છે.
વાયુ પ્રદૂષણના મુખ્ય કારણો:
વાહનો: પેટ્રોલ અને ડીઝલથી ચાલતા વાહનો હવામાં હાનિકારક વાયુઓ છોડે છે.
- ઔદ્યોગિક પ્રદૂષણ: ફેક્ટરીઓ અને ઉદ્યોગોમાંથી નીકળતો ધુમાડો અને રસાયણો વાતાવરણને પ્રદૂષિત કરે છે.
- કચરો બાળવો: કચરો બાળવાથી હવામાં ઝેરી વાયુઓ ભળે છે.
- બાંધકામ અને ખાણકામ: બાંધકામ અને ખાણકામની પ્રવૃત્તિઓ ધૂળ અને રજકણો હવામાં છોડે છે.
- જંગલોમાં આગ: જંગલોમાં લાગતી આગ પણ વાયુ પ્રદૂષણનું એક મોટું કારણ છે.