Rathyatra: વિશ્વ પ્રસિદ્ધ રથયાત્રા આજે 7મી જુલાઈએ કાઢવામાં આવશે. આ વર્ષે રથયાત્રામાં પુષ્ય નક્ષત્ર, હર્ષન યોગ, સર્વાર્થ સિદ્ધિ યોગ અને શિવવાસ જેવા શુભ અને દુર્લભ સંયોગો બની રહ્યા છે.
ભગવાન જગન્નાથની મૂર્તિ 12 વર્ષમાં એકવાર બદલાય છે
ભગવાન જગન્નાથના મંદિરમાં 12 વર્ષ બાદ ભગવાનની મૂર્તિઓ બદલવામાં આવે છે. જે બાદ લાકડાની મૂર્તિઓ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે. ભગવાનની મૂર્તિઓ બદલતી વખતે શહેરમાં વીજળી ડુલ થઈ ગઈ છે. આ સમયગાળા દરમિયાન મંદિરમાં ફક્ત પૂજારીને જ પ્રવેશ આપવામાં આવે છે.
આજથી જગન્નાથ રથયાત્રા આગામી 10 દિવસ સુધી ચાલશે. એટલે કે 7 જુલાઈથી શરૂ થયેલી યાત્રા 16 જુલાઈ 2024 સુધી ચાલશે. દર વર્ષે તે અષાઢ મહિનાની શુક્લ પક્ષની બીજી તિથિથી શરૂ થાય છે. રથયાત્રા પુરીના જગન્નાથ મંદિરથી શરૂ થાય છે અને અષાઢ શુક્લ પક્ષની 11મી તારીખે પૂરી થાય છે.
ભગવાન જગન્નાથ રથયાત્રાના મહત્વને વર્ણવતા સ્કંદ પુરાણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જે વ્યક્તિ રથયાત્રા દરમિયાન ભગવાન જગન્નાથના નામનો જાપ કરતા ગુંડીચા નગર જાય છે તે પુનર્જન્મના ચક્રમાંથી મુક્ત થઈ જાય છે.
કેવી રીતે થાય છે રથયાત્રાનો અંત?
જગન્નાથ રથયાત્રા નીલાદ્રિ વિજયા નામની વિધિ સાથે સમાપ્ત થાય છે. રથ તોડવાની પરંપરા છે. આની પાછળની માન્યતા એવી છે કે રથનું વિસર્જન એ રથયાત્રાની પૂર્ણાહુતિનું પ્રતીક છે અને યાત્રા પૂર્ણ થયા બાદ ભગવાન જગન્નાથ આ વચન સાથે મંદિરમાં પાછા ફરે છે કે તેઓ આવતા વર્ષે ફરીથી ભક્તોને દર્શન આપશે.
ભગવાન જગન્નાથની બહેન સુભદ્રાના દર્પદલન રથની વિશેષતા
રથયાત્રા દરમિયાન ભગવાન જગન્નાથની નાની બહેન સુભદ્રાનો રથ પણ કાઢવામાં આવે છે. આ રથનું નામ દર્પદલન છે, જેની ઉંચાઈ 42.32 ફૂટ છે અને તેમાં 12 પૈડાં છે. રથનો રંગ લાલ અને કાળો છે. તેનો સારથિ અર્જુન છે.
ભગવાન જગન્નાથના મોટા ભાઈ બલભદ્રના તાલધ્વજ રથની વિશેષતા
ભગવાન જગન્નાથના મોટા ભાઈ બલભદ્ર રથયાત્રા દરમિયાન સૌથી આગળ રહે છે. આ રથનું નામ તાલધ્વજ છે, જેની ઉંચાઈ 43.30 ફૂટ છે અને તેમાં 14 પૈડાં છે. બલભદ્રના રથનો રંગ લાલ અને લીલો છે. આ રથના સારથિ માતલી છે.
જાણો ભગવાન જગન્નાથના નંદીઘોષ રથની વિશેષતા
ભગવાન જગન્નાથના રથનું નામ નંદીઘોષ છે. આ સાથે તેને ગરુડધ્વજ પણ કહેવામાં આવે છે. તેની ઉંચાઈ 42.65 ફૂટ છે અને તેમાં 16 પૈડા છે. ભગવાન જગન્નાથના રથનો રંગ લાલ અને પીળો છે. આ રથનો સારથિ દારુક છે, જે ભગવાનને રથ પર બેસાડીને આખા શહેરની યાત્રા પર લઈ જાય છે.