વર્ગખંડોમાં tobacco મોનિટર હશે, પકડાશે તો દંડ થશે; શાળા અને કોલેજો માટે કેન્દ્રની નવી માર્ગદર્શિકા

tobacco: યુવાનોમાં તમાકુના વધતા જતા વ્યસનને જોતા શિક્ષણ મંત્રાલયે આરોગ્ય મંત્રાલય સાથે મળીને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને તમાકુ મુક્ત કેમ્પસ બનાવવાનું અભિયાન શરૂ કર્યું છે. આ ઉપરાંત આ અંગે વિગતવાર માર્ગદર્શિકા પણ બહાર પાડવામાં આવી છે. જેમાં શૈક્ષણિક સંસ્થાની 100 મીટરની ત્રિજ્યામાં કોઈપણ સ્વરૂપમાં તમાકુના વેચાણ પર પ્રતિબંધ રહેશે.
શાળાઓ, કોલેજો અને યુનિવર્સિટીઓમાં કોઈપણ રીતે તમાકુનો ઉપયોગ કરવો હવે વિદ્યાર્થીઓને મોંઘા પડી શકે છે, તેમની સામે દંડની સાથે શિસ્તભંગની કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. આ અંતર્ગત હવે દરેક વર્ગમાં તમાકુ મોનિટર તૈનાત કરવામાં આવશે, જે તે વર્ગમાં ભણતા વિદ્યાર્થીઓમાંથી એક હશે.
શાળાઓમાં આ નિમણૂક નવમા ધોરણ પછીના વર્ગોમાં આપવામાં આવશે. આ સમયગાળા દરમિયાન, તમાકુ મોનિટર ફક્ત વર્ગમાં તમાકુનો ઉપયોગ કરતા સહપાઠીઓ પર નજર રાખશે નહીં, પરંતુ શાળા અથવા સંસ્થા કક્ષાએ નિયુક્ત તમાકુ મોનિટર શિક્ષકને પણ આ માહિતી આપશે, જેઓ પછીથી આગળની કાર્યવાહી કરશે.
વિગતવાર માર્ગદર્શિકા બહાર પાડવામાં આવી છે
યુવાનોમાં તમાકુના વધતા જતા વ્યસનને જોતા શિક્ષણ મંત્રાલયે આરોગ્ય મંત્રાલય સાથે મળીને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને તમાકુ મુક્ત કેમ્પસ બનાવવાનું અભિયાન શરૂ કર્યું છે. આ ઉપરાંત આ અંગે વિગતવાર માર્ગદર્શિકા પણ બહાર પાડવામાં આવી છે. જેમાં શૈક્ષણિક સંસ્થાની 100 મીટરની ત્રિજ્યામાં કોઈપણ સ્વરૂપમાં તમાકુના વેચાણ પર પ્રતિબંધ રહેશે.

આ અંતર નક્કી કરવા સાથે શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને તેમની આસપાસ તમાકુ પ્રતિબંધના બોર્ડ લગાવવા પણ કહેવામાં આવ્યું છે. માર્ગદર્શિકામાં, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને તમામ મહત્વપૂર્ણ સ્થળો એટલે કે ગેટ, એસેમ્બલી ગ્રાઉન્ડ, રમતનું મેદાન વગેરે પર તમાકુ મુક્ત ક્ષેત્ર અથવા તમાકુ પ્રતિબંધિત ઝોન સંબંધિત બેનરો અને પોસ્ટરો લગાવવા માટે પણ સૂચના આપવામાં આવી છે. માર્ગદર્શિકા અનુસાર, શાળાઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં શિક્ષકોમાંથી મોનિટરની નિમણૂક પણ કરવામાં આવશે.

27 કરોડ યુવાનો વાપરે છે
મંત્રાલયે આ પહેલ ત્યારે કરી છે જ્યારે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WHO)ના એક રિપોર્ટ અનુસાર દેશના લગભગ 27 કરોડ યુવાનો કોઈને કોઈ સ્વરૂપે તમાકુનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. આમાં પંદર વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોનો પણ સમાવેશ થાય છે. આમાંના મોટાભાગના લોકો તમાકુ ચાવે છે. દેશમાં તમાકુનો સૌથી વધુ ઉપયોગ ત્રિપુરામાં થાય છે, જ્યાં લગભગ 65 ટકા લોકો તેનો ઉપયોગ કરે છે.
મંત્રાલયની આ નવી માર્ગદર્શિકામાં શૈક્ષણિક સંસ્થાઓના વડાઓને તમાકુનો ઉપયોગ કરનારાઓ માટે દંડ નક્કી કરવાનો અધિકાર આપવામાં આવ્યો છે. ઉલ્લેખનીય છે કે શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની નજીક તમાકુના વેચાણ પર પહેલાથી જ પ્રતિબંધ છે. એ અલગ વાત છે કે બહુ ઓછી જગ્યાઓ પર જ તેનું ચુસ્તપણે પાલન થતું જોવા મળે છે.