Technology: હવેથી, આ સરકારી એપ દરેક સ્માર્ટફોનમાં પહેલાથી ઇન્સ્ટોલ કરેલી હશે, વપરાશકર્તાઓ તેને ડિલીટ કરી શકશે નહીં.

Technology: ભારત સરકારે દેશના ટેલિકોમ્યુનિકેશન અને ડિજિટલ સુરક્ષા ક્ષેત્રમાં મોટો ફેરફાર કરવાનો મહત્વનો નિર્ણય લીધો છે. ટેલિકોમ્યુનિકેશન મંત્રાલયે ખાનગી રીતે મોબાઇલ ઉત્પાદક કંપનીઓને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા વિકસિત સાયબર સુરક્ષા એપ્લિકેશન “સંચાર સાથી” ને તમામ નવા સ્માર્ટફોન પર પ્રી-ઇન્સ્ટોલ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. વપરાશકર્તાઓ આ એપ્લિકેશનને ડિલીટ કરી શકશે નહીં. આ સરકારી નિર્ણય લોકોની ગોપનીયતાને અસર કરશે અને એપલ અને સેમસંગ જેવી વૈશ્વિક દિગ્ગજો માટે પણ પડકારો ઉભા કરશે.

સરકારી એપ્લિકેશનોનું પ્રી-ઇન્સ્ટોલેશન શા માટે ફરજિયાત છે?

આજે, ભારત સહિત વિશ્વભરમાં સાયબર ક્રાઇમ અને હેકિંગની ઘટનાઓમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે, ભારત આ પડકારનો સામનો કરવા માટે પગલાં લઈ રહ્યું છે. ભારતનો ધ્યેય ચોરાયેલા ફોનના દુરુપયોગને રોકવા, નકલી IMEI (આંતરરાષ્ટ્રીય મોબાઇલ ઉપકરણ ઓળખ) નંબરોના ગેરકાયદેસર ઉપયોગને રોકવા અને નાગરિકોને વિશ્વસનીય સરકારી સુરક્ષા સેવા પ્રદાન કરવાનો છે. રશિયામાં પણ, સરકારી મેસેન્જર એપ્લિકેશન્સના પ્રી-ઇન્સ્ટોલેશન માટે જરૂરી નિયમો લાગુ કરવામાં આવ્યા છે.

‘સંચાર સાથી’ રાષ્ટ્રવ્યાપી સુરક્ષા માટે એક અસરકારક અને મહત્વનું સાધન

સરકારનો દાવો છે કે ‘સંચાર સાથી’ એપ સાયબર ક્રાઇમ અને ટેલિકોમ છેતરપિંડી સામે લડવા માટે એક આવશ્યક સાધન છે. આ એપ સેન્ટ્રલ ડેટાબેઝનો ઉપયોગ કરીને તમામ નેટવર્ક પર ચોરાયેલા અથવા ખોવાયેલા ફોનને બ્લોક અને ટ્રેક કરવામાં મદદ કરે છે. જાન્યુઆરીમાં લોન્ચ થયા પછી, આ એપ 700,000 થી વધુ ફોન સફળતાપૂર્વક પુનઃપ્રાપ્ત કરી ચૂકી છે અને 30 મિલિયનથી વધુ નકલી કનેક્શન્સને બ્લોક કરી ચૂકી છે. તે ફોનની અનન્ય ઓળખ, IMEI નંબરોની છેતરપિંડી અટકાવવામાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.

મોબાઇલ ઉત્પાદકોને કયા સૂચનો આપવામાં આવ્યા છે?

28 નવેમ્બરના રોજ, મંત્રાલયે સ્માર્ટફોન ઉત્પાદકોને નીચેની સૂચનાઓ જારી કરી:

– બધા નવા મોબાઇલ ફોન આગામી 90 દિવસની અંદર ‘સંચાર સાથી’ એપ સાથે પ્રી-ઇન્સ્ટોલ કરેલા હોવા જોઈએ.

– કંપનીઓએ ગ્રાહકો દ્વારા ખરીદેલા અને ઉપયોગમાં લેવાતા તમામ મોબાઇલ ફોન પર સોફ્ટવેર અપડેટ દ્વારા આ એપ પ્રદાન કરવી આવશ્યક છે.

આ સૂચના હજુ સુધી સત્તાવાર રીતે જાહેર કરવામાં આવી નથી, પરંતુ સંબંધિત કંપનીઓને જાણ કરવામાં આવી છે.

ગ્રાહકોના ગોપનીયતાના અધિકારનું ઉલ્લંઘન

ગોપનીયતાના હિમાયતીઓ અને વ્યક્તિગત ડિજિટલ અધિકારોના હિમાયતીઓ ભારત સરકારના આ પગલાની ટીકા કરી રહ્યા છે. કારણ એ છે કે આ રીતે એપ્લિકેશન ઇન્સ્ટોલ કરવાની ફરજ પાડવાથી વપરાશકર્તાઓના સંમતિ અને પસંદગીના અધિકારનું ઉલ્લંઘન થાય છે. શું કોઈ ગેરંટી છે કે સાયબર ક્રાઇમ અટકાવવા માટે લેવામાં આવેલા આ પગલાથી વપરાશકર્તાઓનો વ્યક્તિગત ડેટા પ્રાપ્ત થશે નહીં?

એપલને ખાસ પડકારનો સામનો કરવો પડશે

આ આદેશ ભારતીય બજારમાં કાર્યરત તમામ મુખ્ય સ્માર્ટફોન બ્રાન્ડ્સને અસર કરશે. આ નિયમ એપલ, સેમસંગ, વિવો, ઓપ્પો અને શાઓમી જેવી મુખ્ય મોબાઇલ કંપનીઓને લાગુ પડશે. એપલ તેના ઉપકરણો પર કોઈપણ સરકારી અથવા તૃતીય-પક્ષ એપ્લિકેશનના ફરજિયાત પ્રી-ઇન્સ્ટોલેશનનો વિરોધ કરવાની નીતિ ધરાવે છે. તેથી, ભારત સરકારનો આ નિર્ણય એપલ માટે એક મોટો નીતિ પડકાર ઉભો કરી શકે છે.

શું કંપનીઓ વિરોધ કરશે કે મધ્યમ માર્ગ અપનાવશે?

ટેકનોલોજી નિષ્ણાતો કહે છે કે એપલ જેવી કંપનીઓ આ નિયમનો સખત વિરોધ કરી શકે છે. જો કે, સરકારની માંગને સંપૂર્ણપણે નકારી કાઢવાનું વ્યાપારી જોખમ લેવાને બદલે, એપલ વધુ સમાધાનકારી અભિગમ અપનાવી શકે છે. એક સંભવિત ઉકેલ એ હોઈ શકે છે કે વપરાશકર્તાઓને ફોન સેટઅપ દરમિયાન એપ્લિકેશન ઇન્સ્ટોલ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે, તેના બદલે તેને અગાઉથી ઇન્સ્ટોલ કરવાની જરૂર હોય. આ મુદ્દા પર સરકાર અને ટેકનોલોજી કંપનીઓ વચ્ચે ચર્ચા નજીકના ભવિષ્યમાં થવાની સંભાવના છે.