India: કંડલા એરપોર્ટથી મુંબઈ માટે ઉડાન ભરતું સ્પાઈસજેટનું Q400 વિમાન શુક્રવારે (12મી સપ્ટેમ્બર) મોટી દુર્ઘટનાથી બચી ગયું. ટેકઓફ પછી થોડા જ સમયમાં વિમાનનું એક પૈડું તૂટી પડ્યું હતું, જેની જાણ કંડલા એટીસીને થતાં તરત મુંબઈ એરપોર્ટ પર ઈમરજન્સી જાહેર કરવામાં આવી. જોકે, પાયલોટની સમજદારીથી વિમાનને મુંબઈમાં સુરક્ષિત રીતે ઉતારી લેવામાં આવ્યું અને તમામ મુસાફરોને કોઈ નુકસાન વિના સુરક્ષિત રીતે નીચે ઉતારવામાં આવ્યા હતા.

સાંજે લગભગ ચાર વાગ્યે વિમાન મુંબઈ એરપોર્ટ પર સુરક્ષિત રીતે લેન્ડ થયું હતું. ATC ટીમને ઉડાન પછી થોડા સમય બાદ રનવે પર કંઈક પડતું દેખાયું હતું. પાયલોટને માહિતી આપી, અને એટીસી ટીમ સ્થળ પર પહોંચી ત્યારે જમીન પર ધાતુની રિંગ અને પૈડું મળી આવ્યું હતું. સ્પાઈસજેટના પ્રવક્તાએ જણાવ્યું કે, “12મી સપ્ટેમ્બરે કંડલાથી મુંબઈ જતી સ્પાઈસજેટ Q400 ફ્લાઇટ ટેકઓફ બાદ પૈડું ગુમાવી બેઠી હતી. પાયલોટે ઝડપથી નિર્ણય લઈને મુંબઈ એરપોર્ટ પર સુરક્ષિત લેન્ડિંગ કરાવ્યું. તમામ મુસાફરો ટર્મિનલ પર સુરક્ષિત રીતે પહોંચ્યા.”

આ ઘટના દરમિયાન વિમાનમાં સવાર મુસાફરો અને ક્રૂ માટે મોટી મુશ્કેલી સર્જાઈ શકે તેમ હતી, પરંતુ પાયલોટની ત્વરિત અને યોગ્ય કાર્યવાહીથી સંભવિત દુર્ઘટના ટળી ગઈ. મુંબઈ એરપોર્ટ પર ઈમરજન્સી જાહેર થતાં એવિએશન વિભાગે જરૂરી કાર્યવાહી શરૂ કરી દીધી હતી જેથી રનવે અને એર ટ્રાફિક માટે કોઈ સમસ્યા ન સર્જાય.

વિમાન ઉદ્યોગ માટે આ ઘટનાએ ફરી એકવાર ટેકનિકલ સલામતીના પ્રશ્નોને ઊભા કર્યા છે. ટેકઓફ દરમિયાન એવું અણધાર્યું બનવું એ ગંભીર બાબત ગણાય છે. એરપોર્ટ ઓથોરિટી અને સ્પાઈસજેટે ઘટનાના કારણોની તપાસ શરૂ કરી છે. ટેકઓફ પહેલાં વિમાનની સંપૂર્ણ તપાસ કરવામાં આવી હોવા છતાં, ટેકનિકલ ખામીથી પૈડું તૂટી પડ્યું તે દર્શાવે છે કે જાળવણી અને પૂર્વ-ઉડાન ચકાસણીમાં વધુ સાવચેતી જરૂરી છે.

આ ઘટના તે સમયે બની જ્યારે થોડા દિવસ પહેલાં જ એર ઈન્ડિયાની એક ફ્લાઇટમાં પણ ટેકનિકલ સમસ્યા સર્જાઈ હતી. દિલ્હીથી સિંગાપોર જઈ રહેલી ફ્લાઇટ નંબર AI2380માં ટેકઓફ પહેલાં કેબિનનું તાપમાન નિયંત્રણ ખોરવાયું હતું. પરિણામે ફ્લાઇટમાં સવાર 200થી વધુ મુસાફરોને લગભગ છ કલાક સુધી વિમાનમાં જ મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. સમસ્યાના કારણે તેમને પહેલા વિમાનમાંથી નીચે ઉતારવામાં આવ્યા અને ત્યારબાદ લાંબા વિલંબ પછી ઉડાન ભરવી પડી. એર ઈન્ડિયાના નિવેદનમાં જણાવાયું હતું કે, “પ્રસ્થાન પહેલાં કેબિન કૂલિંગ સિસ્ટમમાં ખામી સર્જાતા ફ્લાઇટ મોડી પડી હતી.”

સ્પાઈસજેટની ઘટના અને એર ઈન્ડિયાના કિસ્સા બંનેએ મુસાફરોની સલામતી અંગે ચર્ચાને વેગ આપ્યો છે. Aviation safety protocols મજબૂત બનાવવાની જરૂરિયાત હવે વધુ સ્પષ્ટ બની છે. ટેકનિકલ ટીમો દ્વારા પ્રી-ફ્લાઇટ ચકાસણીઓની પ્રક્રિયા ફરીથી સમીક્ષવાની અને દરેક ફ્લાઇટ પહેલાં જરૂરી સાધનોની તપાસ કરવી અનિવાર્ય ગણાય છે.

મોટા શહેરોને જોડતી એરલાઈન્સ માટે આવા બનાવો ગંભીર ચિંતાનો વિષય બની શકે છે. ખાસ કરીને જ્યારે વિમાન ટેકઓફ દરમિયાન અણધાર્યા જોખમનો સામનો કરે ત્યારે, પાયલોટના તાલીમ અને ત્વરિત નિર્ણય લેવા માટે જરૂરી ક્ષમતા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે. મુસાફરો માટે પણ આવી ઘટનાઓ માનસિક રીતે ડરાવતી હોય છે, તેથી એરલાઈન્સ દ્વારા સતત માહિતી આપવી, સહાનુભૂતિ દર્શાવવી અને સલામતી અંગે વિશ્વાસ જાળવવો જરૂરી છે.

આ ઘટનાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે ટેકનિકલ ખામીઓ છતાં યોગ્ય પ્રોટોકોલ અને સજાગતા હોય તો મોટા અકસ્માતોથી બચી શકાય છે. હવે આગળ વધીને, એરલાઈન્સે મુસાફરોની સલામતી માટે વધુ મજબૂત પ્રક્રિયાઓ અમલમાં મૂકવી જરૂરી બની છે.

આ પણ વાંચો