જામનગરના રણજીતનગરમાં પટેલ યુવક મંડળ દ્વારા યોજાતી નવરાત્રિની ગરબીની ખાસ ઓળખ એ છે કે અહીં ખેલૈયાઓ પરંપરાગત દાંડીયાને અલગ અંદાજમાં રજૂ કરે છે. આ ગરબીનો કેન્દ્રબિંદુ છે ‘અંગારા રાસ’ — એક એવો રાસ જેમાં ખેલૈયાઓ સળગતા અંગારાઓ પર નૃત્ય કરતાં ભક્તિ અને બહાદુરીનો અદભૂત સમન્વય સર્જે છે.
અંગારા રાસની અનોખી ઓળખ
દર વર્ષે નવરાત્રિમાં રણજીતનગરની ગરબીમાં હજારો લોકો ઉમટી પડે છે. અહીં માત્ર સંગીત કે દાંડીયાના તાલ જ નહીં પરંતુ આગ સાથેનો રાસ ખાસ આકર્ષણનું કેન્દ્ર બને છે. ખેલૈયાઓ સળગતા અંગારા પર દાંડીયો રમે છે, ગરબે ઘૂમે છે અને મશાલ રાસમાં સળગતી મશાલો હાથમાં લઈને નૃત્ય કરે છે. આ દ્રશ્ય જોતા દર્શકો મંત્રમુગ્ધ થઈ જાય છે.
ભક્તિ સાથે તપસ્યા
અંગારા રાસ માત્ર મનોરંજન નથી, પરંતુ એક ભક્તિમય તપસ્યા સમાન છે. ખેલૈયાઓ અગ્નિ પર પગ મૂકીને જાણે માતાજીની આરાધના માટે પોતાનું અર્પણ કરે છે. અનેક ધાર્મિક વિદ્વાનો માને છે કે અગ્નિ પર પગ મૂકવું એટલે મન-શરીરને કસોટી પર મૂકવી અને માતાજીની કૃપા મેળવવી. તેથી જ ખેલૈયાઓ માટે આ રાસ માત્ર નૃત્ય નહીં, પરંતુ ભક્તિનું પ્રતિક છે.
તૈયારી અને મહેનત
આ જોખમી રાસમાં મહારથ મેળવવા માટે ખેલૈયાઓ મહિનાઓ સુધી તૈયારી કરે છે. આગ સાથે નૃત્ય કરવું સહેલું નથી. પગને ઈજા ન થાય, શરીર પર આગનો પ્રભાવ ન પડે તે માટે ખેલૈયાઓ કઠોર પ્રેક્ટિસ કરે છે. ખાસ કરીને યુવાનો માટે આ રાસ ગૌરવનો વિષય બની ગયો છે. નવરાત્રિમાં દરરોજ તેઓ રાત્રે મોડે સુધી અગ્નિ સાથે આ રાસની જમાવટ કરે છે.
દર્શકો માટે આકર્ષણ
જામનગર શહેર જ નહીં પરંતુ આજુબાજુના તાલુકાઓમાંથી પણ લોકો ખાસ અંગારા રાસ જોવા માટે આવે છે. નવરાત્રિના દિવસોમાં અહીં ભીડ એટલી વધે છે કે પોલીસને ટ્રાફિક વ્યવસ્થા માટે ખાસ તૈનાત રહેવું પડે છે. પરંપરાગત સંગીત, ઢોલ-નગારા અને ‘જય માતાજી’ના જયઘોષ વચ્ચે ખેલૈયાઓ અગ્નિ સાથે રમે છે ત્યારે લોકો કલાકો સુધી આ દ્રશ્ય નિહાળી આનંદ માણે છે.
સુરક્ષાની તકેદારીઓ
કારણ કે આ રાસ આગ સાથે સંકળાયેલો છે, તેથી અકસ્માતની શક્યતાઓ પણ વધી જાય છે. આ માટે આયોજકો ખાસ સુરક્ષાની વ્યવસ્થા કરે છે. અગ્નિશામક દળને સ્ટેન્ડબાય પર રાખવામાં આવે છે, તબીબી ટીમ હાજર રહે છે અને પ્રેક્ષકોને આગથી દૂર રાખવા ખાસ બેરિકેડ લગાવવામાં આવે છે. ખેલૈયાઓને પણ આગથી સુરક્ષિત રહેવા માટે તાલીમ આપવામાં આવે છે.
અંગારા રાસનું ઐતિહાસિક મહત્વ
સ્થાનિક વૃદ્ધોના જણાવ્યા મુજબ, અંગારા રાસની પરંપરા અનેક દાયકાઓ જૂની છે. પૂર્વજોના સમયમાં ભક્તિ સાથે બહાદુરીનું પ્રતિક દર્શાવવા માટે આ રાસ શરૂ થયો હતો. સમય જતા આ પરંપરા લોકપ્રિય બની અને આજે તે જામનગરની ઓળખ સમાન બની ગયો છે.
નવરાત્રિનો ઉમંગ
નવરાત્રિના નવ દિવસ દરમ્યાન દરરોજ આ અનોખો રાસ જોવા મળે છે. શહેરમાં જ્યાં સામાન્ય રીતે સંગીત અને ડીજે પર ગરબા રમાય છે, ત્યાં રણજીતનગરની ગરબી આધ્યાત્મિકતા, તપસ્યા અને જુસ્સાને જીવંત કરતી નજરે પડે છે. આ કારણે દર વર્ષે હજારો ભક્તો અહીં ઉપસ્થિત રહે છે અને માતાજીની આરાધના સાથે અગ્નિ રાસનો અદ્ભૂત નજારો માણે છે.
આ પણ વાંચો
- Gandhinagar: ક્રૂર હત્યાનો ભેદ ઉકેલાયો, સાયકો કિલર વિપુલ વિમલ ઉર્ફે નીલ પરમાર ધરપકડ
- Gujarat: નવરાત્રિ પહેલા જીએસટીમાં ઘટાડો, ગુજરાતમાં કાર-ટુ-વ્હિલર ખરીદદારોને કરોડોનો લાભ
- Rajkot: અમીત ખૂંટ આપઘાત કેસમાં મોટો ખુલાસો, અનિરૂદ્ધસિંહ જાડેજાએ જ સોંપ્યું હતું હનીટ્રેપનું કામ!
- Vadodara: સ્કૂલ વાન પલટી, 14 વિદ્યાર્થીઓ ઘાયલ, વાલીઓમાં રોષ
- Kolkata: રેકોર્ડ બ્રેક વરસાદ, 7ના મોત, ટ્રેન-મેટ્રો-એરલાઈન સેવાઓ પર ગંભીર અસર