Panchmahal: પંચમહાલ અને મહીસાગર જિલ્લામાં છેલ્લા કેટલાક દિવસથી વરસી રહેલા ભારે વરસાદને કારણે નદીઓ-નાળા ઉફાન પર છે. ખાસ કરીને કડાણા અને પાનમ જળાશયોમાં નોંધપાત્ર પાણીની આવક થતા ડેમમાંથી મોટા પાયે પાણી છોડવામાં આવી રહ્યું છે. પરિણામે મહીસાગર નદી ભયજનક સપાટી વટાવી ગઈ છે અને નદીકાંઠાના વિસ્તારોમાં પાણી ઘૂસતાં અનેક ગામોમાં હાહાકાર મચી ગયો છે.

કડાણા ડેમમાંથી 3.5 લાખ ક્યુસેક પાણીનો નિકાસ

મહીસાગર જિલ્લાના કડાણા ડેમના કેચમેન્ટ વિસ્તારમાં ભારે વરસાદ પડતા ડેમનું જળસ્તર સતત વધી રહ્યું છે. હાલ ડેમનું જળસ્તર 414.10 ફૂટ સુધી પહોંચી ગયું છે, જ્યારે તેની કુલ ક્ષમતા 419 ફૂટ છે. હાલમાં ડેમમાં 2.40 લાખ ક્યુસેક પાણીની આવક થઈ રહી છે. વધતા જળસ્તરને નિયંત્રિત કરવા તંત્રએ કડાણા ડેમના 13 દરવાજા 10 ફૂટ સુધી ખોલીને 3.5 લાખ ક્યુસેક પાણી છોડવાનું શરૂ કર્યું છે.

તે જ રીતે પાનમ ડેમમાં પણ પાણીની આવક વધતા 50 હજાર ક્યુસેકથી વધુ પાણી છોડવામાં આવી રહ્યું છે. ડેમોમાંથી છોડાતા પાણીના કારણે મહીસાગર નદીનો પ્રવાહ જોખમી સપાટી વટાવી ગયો છે.

ખેતરોમાં પાકને ભારે નુકસાન

ભારે વરસાદ અને પાણીના પ્રવાહથી નદીકાંઠાના ખેતરોમાં પાણી ભરાઈ જતાં ખેડૂતોને મોટું નુકસાન થયું છે. તમાકુ, ડાંગર, મકાઈ, શાકભાજી અને ઘાસચારાના પાક પાણીમાં ડૂબી જતાં ખેડૂતોની મહેનત પાણીમાં વહેતી થઈ ગઈ છે. ઘણા ખેડૂતો માટે આ વર્ષની પાકની આશા પૂર્ણપણે ચકનાચૂર થઈ ગઈ છે. ખાસ કરીને તમાકુ અને ડાંગર જેવા રોકડ પાકના નાશથી ખેડૂતોને ગંભીર આર્થિક ફટકો લાગ્યો છે.

સ્થાનિક ખેડૂતોનું કહેવું છે કે છેલ્લા ઘણા વર્ષો બાદ આટલું પાણી ખેતરોમાં ઘૂસ્યું છે. પાક સિવાય પશુઓ માટેનો ચારો પણ બરબાદ થઈ જતાં ખેડૂતો સામે નવી મુશ્કેલી ઊભી થઈ છે.

નદીકાંઠાના ગામોને એલર્ટ

કડાણા અને પાનમ ડેમમાંથી પાણી છોડવાને કારણે તંત્રે નદીકાંઠાના ગામોને એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. ખાનપુર તાલુકાના 16, લુણાવાડાના 63, કડાણાના 27, ગોધરાના 6 અને શહેરાના 12 ગામોને સતર્ક રહેવા સૂચના અપાઈ છે. ખાસ કરીને શહેરા તાલુકાના મહીસાગર નદીના કિનારે આવેલા બીલીથા, બોરડી, બાકરિયા, ખરોલી, સાદરા જેવા ગામોના ખેતરો પાણીમાં ગરકાવ થયા છે. અનેક ગામોમાં ઘરોની આસપાસ પણ પાણી ઘૂસી જતાં લોકોમાં ભયનું માહોલ છે.

આ સાથે જ જિલ્લા વહીવટી તંત્ર અને તાત્કાલિક સેવાઓની ટીમો ગામોમાં સતત મુલાકાત લઈ રહી છે. જોખમી વિસ્તારોમાં રહેતા લોકોને સલામત જગ્યાએ ખસેડવાની કાર્યવાહી હાથ ધરાઈ રહી છે.

હાઈડ્રો પાવર પ્રોજેક્ટથી વીજ ઉત્પાદન

કડાણા ડેમમાં પાણીની ભરપૂર આવક થવાને કારણે તેનો સદુપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. હાલ કડાણા હાઈડ્રો પાવર પ્રોજેક્ટ દ્વારા 2.40 લાખ ક્યુસેક પાણી છોડીને ચારેય યુનિટ કાર્યરત કરવામાં આવ્યા છે અને વીજ ઉત્પાદન શરૂ થયું છે. વધતા જળસ્તરને કારણે રાજ્યમાં ઊર્જા ઉત્પાદનને પણ ગતિ મળી છે.

લોકોમાં ચિંતાનો માહોલ

એક તરફ ખેડૂતો પાકના નુકસાનથી હેરાન છે, તો બીજી તરફ ગામોમાં લોકોના ઘરોમાં પાણી ઘૂસી જવાની આશંકાએ ચિંતા વધતી જાય છે. વરસાદ હજુ ચાલુ રહેવાના અનુમાન વચ્ચે તંત્ર સતત ચાકચિકી રાખી રહ્યું છે. પાણી છોડવાની પ્રક્રિયા નિયંત્રિત રીતે થાય તે માટે ડેમ અધિકારીઓ, નર્મદા-જળસંપત્તિ વિભાગ અને જિલ્લા વહીવટી તંત્ર સતત સંપર્કમાં છે.

આ પણ વાંચો