Gujarat Woman empowerment: પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી હંમેશા એવું દ્રઢપણે માનતા રહ્યા છે કે મહિલાઓને આર્થિક અને સામાજિક રીતે આત્મનિર્ભર બનાવીને જ ભારતને સંપૂર્ણ આત્મનિર્ભર બનાવી શકાય છે. ગ્રામીણ અર્થતંત્રમાં મહિલા નેતૃત્વને સશક્ત બનાવવા માટે, તેમણે સહકારી મોડેલને પ્રાથમિકતા આપી છે. આ વિઝનને આગળ ધપાવતા, કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકાર મંત્રી અમિત શાહના માર્ગદર્શન અને મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલના નેતૃત્વ હેઠળ, ગુજરાતે સહકારી ક્ષેત્ર દ્વારા મહિલા સશક્તિકરણને વાસ્તવિકતામાં ફેરવી દીધું છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સહકારી દિવસ પર, ગુજરાત સરકારે રાજ્યમાં મહિલાઓની ભાગીદારી વધારવાના ઘણા પ્રેરણાદાયી આંકડા શેર કર્યા. આ મુજબ, છેલ્લા 5 વર્ષમાં (2020 થી 2025 વચ્ચે), મહિલાઓની આગેવાની હેઠળની ડેરી સહકારી મંડળીઓ 3,764 થી 4,562 સુધી 21% વધી છે.
દૂધ સંઘોમાં 25% મહિલા બોર્ડ સભ્યો
Gujaratના સહકારી વિભાગ દ્વારા શેર કરાયેલા ડેટા અનુસાર, દૂધ સંઘોમાં પણ મહિલાઓની નેતૃત્વ ભૂમિકામાં વધારો થયો છે. વર્ષ ૨૦૨૫માં દૂધ સંઘોના બોર્ડ પરના ૮૨ ડિરેક્ટરોમાંથી ૨૫% મહિલાઓ છે, જે દૂધ સંઘોના નીતિ નિર્માણમાં તેમની સક્રિય ભાગીદારી દર્શાવે છે. ગુજરાતની ડેરી સહકારી મંડળીઓમાં મહિલાઓની સભ્યપદ પણ સતત વધી રહી છે. ગુજરાતમાં લગભગ ૩૬ લાખ દૂધ ઉત્પાદક સભ્યોમાંથી લગભગ ૧૨ લાખ મહિલાઓ છે, એટલે કે લગભગ ૩૨% દૂધ ઉત્પાદક સભ્યો મહિલાઓ છે.
આ જ સમયગાળા દરમિયાન, ગ્રામીણ સ્તરની સહકારી મંડળીઓની વ્યવસ્થાપન સમિતિઓમાં મહિલાઓની ભાગીદારીમાં પણ ૧૪%નો વધારો થયો છે. આ વ્યવસ્થાપન સમિતિઓમાં મહિલાઓની સંખ્યા ૭૦,૨૦૦ થી વધીને ૮૦,૦૦૦ થઈ ગઈ છે. આ મહિલાઓ હવે ગ્રામીણ સ્તરની સહકારી મંડળીઓમાં નીતિ નિર્માણ, સંચાલન અને દેખરેખ જેવી મહત્વપૂર્ણ જવાબદારીઓ સંભાળી રહી છે.
દૂધ સંગ્રહ ૩૯% વધીને ૫૭ લાખ LPD થયો
ગુજરાત કોઓપરેટિવ મિલ્ક માર્કેટિંગ ફેડરેશન લિમિટેડ (GCMMF) દ્વારા આંતરરાષ્ટ્રીય સહકારી દિવસના ખાસ પ્રસંગે શેર કરાયેલા ડેટામાં જાણવા મળ્યું છે કે ગુજરાતમાં મહિલા સંચાલિત દૂધ સહકારી મંડળીઓ દ્વારા દૂધની ખરીદી ૨૦૨૦ માં ૪૧ લાખ લિટર પ્રતિ દિવસથી ૩૯% વધીને ૨૦૨૫ માં ૫૭ લાખ લિટર પ્રતિ દિવસ થઈ ગઈ છે, જે હાલમાં રાજ્યના કુલ દૂધ ખરીદીના લગભગ ૨૬% છે.
વાર્ષિક આવકમાં શાનદાર વધારો
ગુજરાતમાં મહિલા સંચાલિત દૂધ સહકારી મંડળીઓ હવે માત્ર સામાજિક પરિવર્તનનું પ્રતીક બની નથી, પરંતુ આર્થિક રીતે પણ મોટું યોગદાન આપી રહી છે. વર્ષ ૨૦૨૦ માં, આ સમિતિઓની અંદાજિત દૈનિક આવક ૧૭ કરોડ હતી, જે અગાઉ વાર્ષિક ૬,૩૧૦ કરોડ રૂપિયા જેટલી હતી. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં, ૨૦૨૫ માં આ આંકડો વધીને ૨૫ કરોડ પ્રતિ દિવસ થયો છે, જે વાર્ષિક અંદાજિત આવક ૯,૦૦૦ કરોડથી વધુ થઈ ગઈ છે. એટલે કે, આ સમયગાળા દરમિયાન, મહિલા સંચાલિત સોસાયટીઓના વ્યવસાયમાં 2,700 કરોડનો વધારો થયો છે, જે 43% નો નોંધપાત્ર વધારો દર્શાવે છે. આ સફળતા મહિલા સશક્તિકરણના સહકારી મોડેલની મજબૂતાઈનો પુરાવો છે.