Gujarat: ગેઝેટમાં જાહેરનામું પ્રકાશિત કરવું પૂરતું નથી, તે જનતા માટે ઉપલબ્ધ કરાવવું જોઈએ: ગુજરાત હાઇકોર્ટનો આદેશ

Gujarat: એક ઐતિહાસિક ચુકાદામાં, ગુજરાત હાઈકોર્ટે શહેરના પોલીસ કમિશનર દ્વારા ફોજદારી કાર્યવાહી સંહિતા, ૧૯૭૩ ની કલમ ૧૪૪ (હવે ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતા, ૨૩૩ ની કલમ ૧૬૩) અને ગુજરાત પોલીસ અધિનિયમની કલમ ૩૭(૧) હેઠળ જારી કરાયેલ જાહેરનામું રદ કર્યું છે, જેમાં ગેરકાયદેસર શસ્ત્રો અને વિસ્ફોટકો રાખવા સહિત પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા હતા.

આવી જાહેરાતો લોકોના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન સમાન છે: કોર્ટ

જસ્ટિસ એમ.આર. મેંગડેએ તેમના ચુકાદામાં સત્તાવાળાઓ દ્વારા જારી કરાયેલી આવી સૂચનાઓને લોકોના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન ગણાવી હતી. વધુમાં, હાઈકોર્ટે ભવિષ્યમાં આવી સૂચનાઓ જારી કરતા પહેલા સોશિયલ મીડિયા અને માસ મીડિયા સહિત તમામ સંબંધિત માધ્યમો દ્વારા પર્યાપ્ત અને યોગ્ય પ્રચાર સુનિશ્ચિત કરવા અધિકારીઓને નિર્દેશ આપ્યો હતો. હાઈકોર્ટે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે આવી સૂચનાઓ કાયમી ધોરણે લાગુ કરી શકાતી નથી.

કલમ ૧૪૪ ફક્ત છેલ્લા ઉપાય તરીકે જ લાગુ કરવી જોઈએ.

હાઈકોર્ટે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે વારંવાર આદેશો આપીને, અધિકારીઓએ કલમ ૧૪૪ હેઠળના પ્રતિબંધોને નોટિફિકેશનમાં નિર્ધારિત મહત્તમ બે મહિનાના સમયગાળા કરતાં વધુ સમય માટે ચાલુ રાખ્યા છે, જે કાનૂની જોગવાઈઓને અવગણવાનો સ્પષ્ટ પ્રયાસ છે. સંબંધિત સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાઓને ટાંકીને, હાઈકોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે કલમ ૧૪૪ હેઠળના આદેશો અથવા પ્રતિબંધો ફક્ત તાત્કાલિક પરિસ્થિતિઓને સંબોધવા માટે છે અને અધિકારીઓએ તેમને ફક્ત છેલ્લા ઉપાય તરીકે જ લાગુ કરવા જોઈએ.

નાગરિકોને શાંતિપૂર્ણ વિરોધ કરવાનો અધિકાર છે.

હાઈકોર્ટે ગંભીરતાથી અવલોકન કર્યું હતું કે આવી પ્રથાઓ અને સૂચનાઓ નાગરિકોના વિરોધ કરવાના અધિકારને અસર કરે છે. તેથી, આવી સૂચનાઓ જારી કરતા પહેલા વ્યાપક અને પર્યાપ્ત પ્રચાર સહિત યોગ્ય પ્રક્રિયાનું પાલન કરવું મહત્વપૂર્ણ છે, ખાસ કરીને ખાતરી કરવા માટે કે જનતા તેમના વિશે જાગૃત છે. તેથી, અધિકારીઓએ ખાસ કાળજી લેવી જોઈએ અને ભવિષ્યમાં આનો અમલ કરવો જોઈએ. સત્તાવાળાઓ દ્વારા આવી સૂચનાઓનો સતત, વારંવાર અને ઘણીવાર ગેરવાજબી ઉપયોગ અને મનસ્વી કાર્યવાહી નાગરિકોના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરે છે, ખાસ કરીને કાયદેસર અને શાંતિપૂર્ણ રીતે વિરોધ કરવાનો અધિકાર. હાઈકોર્ટે અધિકારીઓને ભારપૂર્વક વિનંતી કરી હતી કે જ્યારે અન્ય ઉપલબ્ધ શાંતિ જાળવણી પગલાં નિષ્ફળ ગયા હોય ત્યારે કલમ ૧૪૪ હેઠળના અધિકારોનો ઉપયોગ ફક્ત છેલ્લા ઉપાય તરીકે કરે.

સત્તાવાર ગેઝેટમાં સૂચના પ્રકાશિત કરવી પૂરતું નથી: હાઇકોર્ટ

વધુમાં, વર્તમાન સમયમાં ફક્ત સત્તાવાર ગેઝેટમાં અથવા તેના પોતાના પર આવા સૂચનાઓ અથવા આદેશો જારી કરવા પૂરતા નથી. કારણ કે આવી કોઈ જોગવાઈ નથી. તેથી, ભવિષ્યમાં હાઇકોર્ટ આવા આદેશો અથવા સૂચનાઓ જારી કરે તે પહેલાં, અધિકારીઓ માટે સોશિયલ મીડિયા અને માસ મીડિયા, સંદેશાઓ અને સામાન્ય માણસ માટે સરળતાથી ઉપલબ્ધ અન્ય તમામ સંદેશાવ્યવહાર ચેનલો સહિત તમામ પ્લેટફોર્મ પર આવા આદેશો અને સૂચનાઓનો પૂરતો અને વ્યાપક પ્રચાર કરવો ફરજિયાત છે.