RBI: ફેબ્રુઆરીમાં, ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાની આગેવાની હેઠળની આરબીઆઈની મોનેટરી પોલિસી કમિટી (એમપીસી) એ રેપો રેટ 0.25 ટકા ઘટાડીને 6.25 ટકા કર્યો હતો. મે 2020 પછી રેપો રેટમાં આ પ્રથમ ઘટાડો હતો અને અઢી વર્ષમાં પ્રથમ સુધારો હતો.
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) આ અઠવાડિયે તેની નાણાકીય સમીક્ષા બેઠકમાં ફરી એકવાર મુખ્ય નીતિ દર રેપોમાં 0.25 ટકાનો ઘટાડો કરી શકે છે. ફુગાવામાં ઘટાડાને કારણે કેન્દ્રીય બેંક પાસે વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરવાનો અવકાશ છે. અમેરિકા દ્વારા વળતી કસ્ટમ ડ્યુટીની જાહેરાત બાદ વૈશ્વિક અર્થતંત્ર સામે પડકારો ઉભા થયા છે. આવી સ્થિતિમાં, સ્થાનિક મોરચે પણ આર્થિક વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂરિયાત અનુભવાઈ રહી છે.
ફેબ્રુઆરીમાં, ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાની આગેવાની હેઠળની આરબીઆઈની મોનેટરી પોલિસી કમિટી (એમપીસી) એ રેપો રેટ 0.25 ટકા ઘટાડીને 6.25 ટકા કર્યો હતો. મે 2020 પછી રેપો રેટમાં આ પ્રથમ ઘટાડો હતો અને અઢી વર્ષમાં પ્રથમ સુધારો હતો. MPCની 54મી બેઠક 7 એપ્રિલથી શરૂ થશે. બેઠકના પરિણામો 9 એપ્રિલે જાહેર કરવામાં આવશે.
આ લોકો RBIની MPC બેઠકમાં ભાગ લેશે
આરબીઆઈ ગવર્નર ઉપરાંત, એમપીસીમાં કેન્દ્રીય બેંકના બે વરિષ્ઠ અધિકારીઓ અને સરકાર દ્વારા નિયુક્ત ત્રણ લોકોનો સમાવેશ થાય છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ ફેબ્રુઆરી 2023 થી રેપો રેટ (ટૂંકા ગાળાના ધિરાણ દર)ને 6.5 ટકા પર યથાવત રાખ્યો હતો. છેલ્લી વખતે કોવિડ (મે, 2020) દરમિયાન આરબીઆઈએ રેપો રેટમાં ઘટાડો કર્યો હતો અને તે પછી તેને ધીમે ધીમે વધારીને 6.5 ટકા કરવામાં આવ્યો હતો.
બેન્ક ઓફ બરોડા (BoB)ના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી મદન સબનવીસે જણાવ્યું હતું કે આ અઠવાડિયે જાહેર થનારી નીતિ એવા સમયે આવશે જ્યારે સમગ્ર વિશ્વમાં અને અર્થતંત્રમાં ઘણી વસ્તુઓ થઈ રહી છે. તેમણે કહ્યું કે યુએસ દ્વારા લાદવામાં આવેલા ટેરિફની વૃદ્ધિની સંભાવનાઓ અને ચલણ પર થોડી અસર પડશે, જેને MPCએ અર્થતંત્રની સ્થિતિના સામાન્ય મૂલ્યાંકનથી આગળ વિચારવું પડશે.
સબનવીસે જણાવ્યું હતું કે, જોકે, એવું લાગે છે કે ફુગાવાની સંભાવનાઓ નરમ પડી રહી છે અને લિક્વિડિટી સ્થિર છે, આ વખતે રેપો રેટમાં 0.25 ટકાનો ઘટાડો થઈ શકે છે. એવી પણ અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે મધ્યસ્થ બેંક તેના વલણને વધુ અનુકૂળ બનાવશે, જેનો અર્થ આ વર્ષ દરમિયાન વધુ દરમાં ઘટાડો થશે.
ટ્રમ્પે 60 દેશો પર ટેરિફ લાદી
2 એપ્રિલના રોજ, યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારત અને ચીન સહિત લગભગ 60 દેશો પર 11 થી 49 ટકા સુધીના પ્રતિકૂળ ટેરિફ લાદ્યા છે, જે 9 એપ્રિલથી અમલમાં આવશે. નિષ્ણાતોના મતે, ચીન, વિયેતનામ, બાંગ્લાદેશ, કંબોડિયા અને થાઈલેન્ડ જેવા તેના નિકાસ પ્રતિસ્પર્ધીઓ જેવા કે ભારત માટે પડકારો અને તકો બંને છે.
રેટિંગ એજન્સી ICRA પણ અપેક્ષા રાખે છે કે MPC તેની આગામી મીટિંગમાં તટસ્થ વલણ જાળવી રાખીને રેપો રેટમાં ક્વાર્ટર ટકાનો ઘટાડો કરશે. ICRAએ કહ્યું કે, અમે MPCની બેઠકમાં કેશ રિઝર્વ રેશિયો (CRR)માં ઘટાડા જેવી કોઈ મોટી જાહેરાતની અપેક્ષા રાખતા નથી.
એસોચેમના પ્રમુખે આ વાત કહી
દરમિયાન, ઉદ્યોગ સંસ્થા એસોચેમે સૂચવ્યું છે કે MPCએ વર્તમાન પરિસ્થિતિમાં દર ઘટાડવાને બદલે આગામી નાણાકીય નીતિમાં વોચ એન્ડ વેઈટનો અભિગમ અપનાવવો જોઈએ. એસોચેમના પ્રમુખ સંજય નાયરે જણાવ્યું હતું કે, આરબીઆઈએ તાજેતરમાં વિવિધ પગલાઓ દ્વારા બજારમાં પ્રવાહિતા વધારી છે. જ્યાં સુધી આ પગલાં મૂડી ખર્ચ અને વપરાશમાં વૃદ્ધિને અસર ન કરે ત્યાં સુધી આપણે ધીરજ રાખવી પડશે. અમે માનીએ છીએ કે RBI આ પોલિસી ચક્ર દરમિયાન રેપો રેટને સ્થિર રાખશે.
તેમણે કહ્યું કે બાહ્ય મોરચે પડકારો હોવા છતાં, ભારતીય અર્થતંત્ર નવા નાણાકીય વર્ષમાં મજબૂત સ્થિતિમાં રહેવાની અપેક્ષા છે. નાણાકીય વર્ષ 2025-26 માટે ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (જીડીપી) આશરે 6.7 ટકા વૃદ્ધિ વાજબી અપેક્ષા છે, જ્યારે છૂટક ફુગાવો નિયંત્રણમાં રહેવાની શક્યતા છે. રિટેલ ફુગાવો ફેબ્રુઆરીમાં ઘટીને 3.61 ટકાના સાત મહિનાની નીચી સપાટીએ છે, જેનું મુખ્ય કારણ શાકભાજી, ઈંડા અને અન્ય પ્રોટીનયુક્ત વસ્તુઓના ભાવમાં ઘટાડો છે.