GDP: ભારતના ચોથા ક્વાર્ટરના GDP ડેટા જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. નાણાકીય વર્ષ 2024-25 ના ચોથા ક્વાર્ટરમાં ભારતનો વાસ્તવિક GDP વૃદ્ધિ દર વધીને 7.4 ટકા થયો છે, જે સતત વૃદ્ધિ દર્શાવે છે. જોકે, વાર્ષિક ધોરણે, નાણાકીય વર્ષ 2024-25માટે વાસ્તવિક જીડીપી 6.5% રહ્યો છે. આ 4 વર્ષમાં સૌથી નીચું સ્તર છે.
અપેક્ષા કરતાં સારો આંકડો
ચોથા ક્વાર્ટર એટલે કે જાન્યુઆરી-માર્ચમાં ભારતનો GDP વૃદ્ધિ દર 7.4% હતો. આ આંકડો અંદાજિત 6.85% કરતા ઘણો સારો છે, જે ત્રિમાસિક ધોરણે વધારો દર્શાવે છે. છેલ્લા ક્વાર્ટર એટલે કે નાણાકીય વર્ષ 25 ના ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં GDP વૃદ્ધિ દર 6.2% હતો, જે હવે વધીને 7.4% થયો છે. અર્થતંત્રની મજબૂત કામગીરી દર્શાવે છે કે સ્થાનિક માંગ, રોકાણ અને કૃષિ ઉત્પાદન મજબૂત રહ્યું છે.
નોમિનલ જીડીપીમાં જબરદસ્ત વૃદ્ધિ
નોમિનલ જીડીપી પાછલા વર્ષની સરખામણીમાં ૯.૮% વધીને ₹૩૩૦.૬૮ લાખ કરોડ પર પહોંચ્યો, જ્યારે સ્થિર ભાવે વાસ્તવિક જીડીપી ₹૧૮૭.૯૭ લાખ કરોડ પર પહોંચ્યો. ચોથા ક્વાર્ટરમાં જ, નોમિનલ જીડીપી ૧૦.૮% વધીને ₹૮૮.૧૮ લાખ કરોડ થયો.
જીડીપીમાં આટલો વધારો કેમ થયો?
રાષ્ટ્રીય આંકડાકીય કાર્યાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા ડેટા આ વિસ્તરણ પાછળના મુખ્ય પરિબળોને પ્રકાશિત કરે છે. ઉત્પાદન ક્ષેત્રે ૯.૪% વાર્ષિક વૃદ્ધિ સાથે આગેવાની લીધી, ત્યારબાદ જાહેર વહીવટ, સંરક્ષણ અને અન્ય સેવાઓનો ૮.૯% અને નાણાકીય, રિયલ એસ્ટેટ અને વ્યવસાયિક સેવાઓ ક્ષેત્રનો ૭.૨% નો ક્રમ રહ્યો. ચોથા ક્વાર્ટરમાં ઉત્પાદન ક્ષેત્ર વધુ વધ્યું અને 10.8% પર પહોંચ્યું
સ્થાનિક માંગનું માપદંડ, ખાનગી વપરાશ, વર્ષ દરમિયાન 7.2% વધ્યો. કુલ સ્થિર મૂડી નિર્માણમાં પણ સ્થિતિસ્થાપકતા જોવા મળી, જે વાર્ષિક ધોરણે 7.1% અને ચોથા ક્વાર્ટરમાં 9.4% વધી. પ્રાથમિક ક્ષેત્ર, જેમાં ખાણકામનો સમાવેશ થાય છે, તેમાં 4.4% નો વધારો થયો. જ્યારે એક વર્ષ પછી તે 2.7% હતું. ચોથા ક્વાર્ટરમાં તેમાં 5% નો તીવ્ર વધારો જોવા મળ્યો, જ્યારે ગયા વર્ષના સમાન ક્વાર્ટરમાં તે માત્ર 0.8% હતો.
જીવીએ પણ વધ્યો
વાસ્તવિક ગ્રોસ વેલ્યુ એડેડ (GVA) ₹171.87 લાખ કરોડ રહ્યું, જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા કરતાં 6.4% વધુ છે. નોમિનલ GVA ₹300.22 લાખ કરોડ પર પહોંચ્યો, જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા કરતાં 9.5% વધુ છે. આ અંદાજ અનેક સૂચકાંકોનો ઉપયોગ કરીને સંકલિત કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં ઔદ્યોગિક ઉત્પાદન સૂચકાંક, લિસ્ટેડ કંપનીઓના નાણાકીય પ્રદર્શન, પાક અને પશુધન ડેટા અને કર વસૂલાતનો સમાવેશ થાય છે. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે, વધુ સારા ડેટા કવરેજ અને ઇનપુટ ફેરફારો ભવિષ્યમાં ગોઠવણો તરફ દોરી શકે છે.
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ તેની છેલ્લી નાણાકીય નીતિ બેઠકમાં સંપૂર્ણ નાણાકીય વર્ષ (FY25) માટે GDP વૃદ્ધિ દર 6.6 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો. સેન્ટ્રલ બેંકે માર્ચ ક્વાર્ટર (Q4FY25) માટે 7.2 ટકા વૃદ્ધિનો અંદાજ મૂક્યો હતો.
ચોથું સૌથી મોટું અર્થતંત્રનું બિરુદ
જીડીપીના આંકડા એવા સમયે આવ્યા છે જ્યારે નરેન્દ્ર મોદી સરકાર આ વર્ષે ભારતને ચોથી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનાવવાની વાત કરી રહી છે. IMF ના અંદાજ મુજબ, 2025-26 ના અંત સુધીમાં, ભારત જાપાનને પાછળ છોડી દેશે અને અમેરિકા, ચીન અને જર્મની પછી ચોથી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનશે. નાણાકીય વર્ષ 2025-26 ના એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટર માટે આગામી GDP અપડેટ 29 ઓગસ્ટના રોજ જાહેર કરવામાં આવશે.