Ahmedabad: ગીચ શહેરી વાતાવરણને કારણે સલામતી જોખમોનો સામનો કરી રહેલા એરપોર્ટ્સમાં અમદાવાદનો સમાવેશ 

Ahmedabad: અમદાવાદના સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ (SVPI) થી લંડન જતી એર ઇન્ડિયાની ફ્લાઇટ ટેકઓફ પછી તરત જ ક્રેશ થયાને એક મહિનો થઈ ગયો છે. આ દુર્ઘટના રહેણાંક વિસ્તારમાં બની હતી, જેમાં 241 મુસાફરો અને ક્રૂ સભ્યોના મોત થયા હતા, જ્યારે બી જે મેડિકલ હોસ્ટેલમાં 19 લોકો જમીન પર હતા. આ ઘટનાએ ગીચ વસ્તીવાળા શહેરી વિસ્તારોથી દૂર એરપોર્ટ રાખવાની જરૂરિયાત પર ફરીથી ચર્ચા શરૂ કરી છે.

‘તમે ઘેરાયેલા છો! એરપોર્ટના ઘેરાબંધીનું માપન’ નામના 2022ના અભ્યાસમાં વિશ્વના ટોચના 50 એરપોર્ટને શહેરીકરણથી સૌથી વધુ પ્રભાવિત કરવામાં આવ્યા છે, અને અમદાવાદને આ યાદીમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે.

અભ્યાસમાં ભારતના આઠ એરપોર્ટનો સમાવેશ ટોચના 50 એરપોર્ટમાં થયો હતો. મુંબઈનું છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ વૈશ્વિક યાદીમાં ટોચ પર હતું, જ્યારે અમદાવાદ એરપોર્ટ 12મા ક્રમે હતું.

ભૂગોળશાસ્ત્રીઓ ટાઈસ ગ્રિપા અને ફ્રેડરિક ડોબ્રુસ્કેસે એરપોર્ટની ૧૫ કિલોમીટરની ત્રિજ્યામાં વસ્તી ગીચતાના આધારે આ અહેવાલ તૈયાર કર્યો છે. એરપોર્ટની આસપાસ ઘનતા જેટલી વધારે હોય છે, વિમાન દુર્ઘટનામાં જાનહાનિનું જોખમ પણ વધારે હોય છે. એરપોર્ટની નજીક રહેતા રહેવાસીઓ પણ અવાજ અને વાયુ પ્રદૂષણના ઊંચા સ્તરનો સામનો કરે છે.

આ પરિબળોને ધ્યાનમાં લેતા, મુંબઈ એરપોર્ટને ૨૧,૮૨,૮૧૯નો ‘એન્ક્લોઝર ઇન્ડેક્સ’ સ્કોર મળ્યો હતો, જ્યારે અમદાવાદને ૧૦,૮૨,૫૦૩નો સ્કોર મળ્યો હતો.

૧૨ જૂને અમદાવાદમાં થયેલા AI171 વિમાન દુર્ઘટના દરમિયાન, અસારવામાં આવેલી સિવિલ હોસ્પિટલ ક્રેશ સ્થળની ખૂબ નજીક હતી અને ન્યૂ લક્ષ્મીનગર હાઉસિંગ કોલોની માત્ર ૨૫૦ મીટર દૂર હતી. ક્રેશ થયા પછી એરપોર્ટની નજીકના રહેવાસીઓ ભયમાં જીવી રહ્યા છે.

એરપોર્ટ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયાના ફાયર સર્વિસિસના ભૂતપૂર્વ જનરલ મેનેજરના જણાવ્યા મુજબ, અમદાવાદની આસપાસના ઝડપી વિકાસને કારણે એરપોર્ટની આસપાસ ૩ કિલોમીટરનો બફર ઝોન જાળવવાના ધોરણને બાજુ પર ધકેલી દેવામાં આવ્યો છે.

શહેરી આયોજનના ધોરણો સૂચવે છે કે એરપોર્ટની 20 કિલોમીટરની ત્રિજ્યામાં ગીચ વસ્તી ધરાવતો વિસ્તાર ન હોવો જોઈએ. જોકે, બહુ ઓછા એરપોર્ટ આ નિયમનનું પાલન કરે છે. નવા એરપોર્ટ માટે, સત્તાવાળાઓ હવે સુવિધાની આસપાસ 6 થી 8 કિલોમીટરની ખુલ્લી જગ્યા જાળવવાની ભલામણ કરે છે.

અમદાવાદ એરપોર્ટ 1937 માં બનાવવામાં આવ્યું હતું, તે સમયે શહેરની વસ્તી લગભગ 3.10 લાખ હતી. તેની તુલનામાં, અમદાવાદની વર્તમાન વસ્તી 93 લાખની નજીક છે. 1938 માં જ્યારે એરપોર્ટની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી, ત્યારે આસપાસનો વિસ્તાર છૂટોછવાયો હતો. હવે, અમદાવાદથી 110 કિલોમીટર દૂર આવેલા ધોલેરામાં એક નવું એરપોર્ટ બનાવવાની યોજના ચાલી રહી છે.