છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં Jammu-Kashmirમાં રાજકીય ચિત્ર એ હદે બદલાઈ ગયું છે કે એક સમયે ચૂંટણીઓને હરામ ગણાવીને બહિષ્કાર કરનારા અલગતાવાદી નેતાઓ હવે Jammu-Kashmir રાજ્યની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પોતાનું નસીબ અજમાવી રહ્યા છે.
Jammu-Kashmir વિધાનસભા ચૂંટણીમાં લગભગ 40 વર્ષ બાદ મોટો ફેરફાર જોવા મળી રહ્યો છે. જે લોકો થોડા વર્ષો પહેલા ચૂંટણીને હરામ માનતા હતા અને તેનો બહિષ્કાર કરતા હતા તે લોકો હવે ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં જાતે ભાગ લઈ રહ્યા છે. પહેલા જમાત-એ-ઈસ્લામીના લોકોએ ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં ભાગ લીધો અને હવે અલગતાવાદી નેતા સૈયદ સલીમ ગિલાની પણ પીડીપીમાં જોડાઈ ગયા છે. 1989થી હિંસા, પથ્થરબાજી અને વિરોધના નામે અલગતાવાદને પ્રોત્સાહન આપનારા અને Jammu-Kashmir માં રક્તપાત કરાવનારા આ નેતાઓ હવે લોકશાહીને મુખ્ય પ્રવાહમાં જોડાવા અને લોકો સુધી પોતાનો અવાજ પહોંચાડવા માટે શ્રેષ્ઠ પ્લેટફોર્મ માની રહ્યા છે.
‘હું આ પ્લેટફોર્મ દ્વારા વધુ સારું કામ કરીશ’
અલગતાવાદીઓની આ બદલાતી વિચારસરણી પર વાત કરતા હુર્રિયત નેતા સૈયદ સલીમ ગિલાનીએ કહ્યું કે પીડીપીમાં જોડાવું એ રાજનીતિનું જોડાણ છે. તેમણે કહ્યું, ‘પીડીપી સમાધાનની વાત કરે છે. તે યુવાનો વિશે વાત કરે છે અને સંવાદની હિમાયત કરે છે. તેથી મેં વિચાર્યું કે હું અહીં વધુ સારું કામ કરીશ. ચૂંટણી બહિષ્કાર અંગે સલીમ ગિલાનીએ કહ્યું કે ચૂંટણી બહિષ્કારનું એલાન હુર્રિયતની નીતિ હતી, પરંતુ સમયની સાથે રાજકારણની રીતો પણ બદલાય છે. તેણે કહ્યું કે મને લાગ્યું કે હું આ પ્લેટફોર્મ દ્વારા વધુ સારું કામ કરીશ.
‘વાસ્તવિકતાથી કોઈ ભાગી શકતું નથી’
જ્યારે ગિલાનીને પૂછવામાં આવ્યું કે શું હુર્રિયતના વધુ લોકો પણ ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં જોડાઈ શકે છે, તો તેમણે કહ્યું, ‘સમયની રાહ જુઓ. વાસ્તવિકતાથી કોઈ ભાગી શકતું નથી. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું 35 વર્ષ સુધી હુર્રિયતમાં રહ્યા પછી તમને Jammu-Kashmirમાં બનેલી ઘટનાઓ પર અફસોસ છે તો સલીમ ગિલાનીએ કહ્યું કે કુનાન-પોશપોરાની ઘટના ન થવી જોઈતી હતી. તેણે કહ્યું, ‘સોપોરમાં આગ લાગી, લોકોના મોત થયા. ગાવકદલની ઘટના ન થવી જોઈતી હતી. જે પણ મૃત્યુ પામે છે, પછી ભલે તે નાગરિક હોય, આતંકવાદી હોય કે યુનિફોર્મમાં સૈનિક હોય, તે કોઈને કોઈ માતાનો પુત્ર છે.
ભાજપે પીએમ મોદીની મહેનતને શ્રેય આપ્યો
ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં હુર્રિયત અને જમાત-એ-ઈસ્લામીના નેતાઓની ભાગીદારીને એક મોટો બદલાવ માનવામાં આવી રહ્યો છે . બીજેપીનું માનવું છે કે આ બધું વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની મહેનતના કારણે શક્ય બન્યું છે, કલમ 370 હટાવ્યા બાદ આ મોટો ફેરફાર સ્પષ્ટ દર્શાવે છે કે પરિસ્થિતિ કેટલી બદલાઈ ગઈ છે. બીજેપી પ્રવક્તા સાજિદ યુસુફે કહ્યું, ‘2019 સુધી રાહુલ ગાંધી માટે અનંતનાગમાં આવીને પોતાની પાર્ટીના ઉમેદવાર માટે કે નેશનલ કોન્ફરન્સના નેતાઓ માટે રસ્તા પર આવીને ખુલ્લેઆમ પ્રચાર કરવો શક્ય નહોતું.’
‘એક સમય હતો જ્યારે ચૂંટણી એજન્ટો નહોતા’
સાજિદે કહ્યું, ‘એક સમય હતો જ્યારે ચૂંટણી એજન્ટો નહોતા. આજે એજન્ટોની લાંબી લાઈનો છે. આ સૌથી મોટો વિકાસ છે કે જે લોકો હરામ અને બહિષ્કારના નારા લગાવતા હતા તેઓ આજે કામના પ્રવાહમાં જોડાઈ રહ્યા છે. આ દરમિયાન ઓમર અબ્દુલ્લાએ કહ્યું, ‘ચૂંટણી આવી ગઈ છે, તેઓ લડવા તૈયાર છે. અત્યાર સુધી જ્યારે પણ અમે ચૂંટણી લડ્યા છીએ ત્યારે તેમણે ચૂંટણીના બહિષ્કારના નારા લગાવ્યા છે. હવે તે પોતે પણ ચૂંટણી લડવા તૈયાર છે. ક્યાંક ને ક્યાંક તેમની વિચારધારા બદલાઈ છે અને અમે જે કહ્યું તે સાચું સાબિત થયું છે. અમે 90ના દાયકાથી કહી રહ્યા છીએ કે અહીં સ્થિતિ બગડશે પરંતુ અમને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા.
‘…તો પછી અમે જમાત સામે ઉમેદવારો ઉભા નહીં કરીએ’
પીડીપી યુવા પ્રમુખ વાહિદ પારાએ કહ્યું, ‘જો અમને ખબર હોત કે જમાત-એ-ઈસ્લામી ચૂંટણી લડશે તો પીડીપી તેમને તેનો મતવિસ્તાર પણ આપી દેત. અમે તેમને ટિકિટ પણ આપીશું. અમે તેમની સામે ઉમેદવારો ઉભા રાખતા નથી. તેણે ઘણું સહન કર્યું છે. અમે તેમના માટે પણ જગ્યા બનાવી હોત, પરંતુ તેઓએ અમને કહ્યું નહીં. અલગતાવાદના માર્ગે ચાલીને અને 4 દાયકા સુધી ચૂંટણી બહિષ્કારની રાજનીતિ કર્યા પછી, હુર્રિયતના નેતાઓ અને જમાતના સભ્યો ભારતીય લોકશાહીમાં વિશ્વાસ બતાવી રહ્યા છે. આ દર્શાવે છે કે ઓગસ્ટ 2019માં કલમ 370 નાબૂદ થયા બાદ જમીની સ્થિતિમાં ઘણો બદલાવ આવ્યો છે.