Bangladesh: બાંગ્લાદેશ અત્યારે હિંસાની આગમાં સળગી રહ્યું છે. દેશમાં વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા હિંસક વિરોધ પ્રદર્શન ચાલુ છે. આને નિયંત્રિત કરવા માટે, શેખ હસીનાની સરકારે દેખાવકારો અને બદમાશોને જોતા જ ગોળી મારવાનો આદેશ આપ્યો છે. સરકારી નોકરીઓમાં અનામત ખતમ કરવાની માંગ સાથે વિદ્યાર્થીઓ હિંસક વિરોધ કરી રહ્યા છે. આ પ્રદર્શનમાં અત્યાર સુધીમાં 114 લોકોના મોત થયા છે જ્યારે 2500થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા છે.
પરિસ્થિતિને કાબૂમાં લેવા માટે, સરકારે દેશવ્યાપી કર્ફ્યુને આજે બપોરે 3 વાગ્યા સુધી લંબાવ્યો છે. અગાઉ સવારે 10 વાગ્યા સુધીનો સમય હતો. હિંસાને કારણે દેશના ઘણા શહેરોમાં મોબાઈલ અને ઈન્ટરનેટ સેવાઓ પર પ્રતિબંધ લગાવી દેવામાં આવ્યો છે. હિંસાને જોતા દેશમાંથી હિજરત પણ શરૂ થઈ ગઈ છે. અહીંથી મોટી સંખ્યામાં લોકો વિવિધ દેશોમાં જઈ રહ્યા છે.
બાંગ્લાદેશમાં સ્થિતિ વણસી રહી છે
પરિસ્થિતિ સતત ખરાબથી ખરાબ તરફ જઈ રહી છે. હિંસાને કારણે વડાપ્રધાન શેખ હસીનાએ પણ પોતાનો વિદેશ પ્રવાસ રદ્દ કરી દીધો છે. તે આજે એટલે કે રવિવારે સ્પેન અને બ્રાઝિલની મુલાકાતે જવાની હતી. વાસ્તવમાં, બાંગ્લાદેશમાં વિદ્યાર્થીઓ સ્વતંત્રતા સેનાનીઓના બાળકોને 30 ટકા અનામત આપવાનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. વિદ્યાર્થીઓની માંગ છે કે તેમનું આરક્ષણ 56 ટકાથી ઘટાડીને 10 ટકા કરવામાં આવે.
સુપ્રીમ કોર્ટમાં આજે આ મામલામાં સુનાવણી
રવિવારે બાંગ્લાદેશ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પણ આ મામલે સુનાવણી છે. જેના વિરોધમાં હિંસા અને અથડામણ થઈ હતી તેના વિરોધમાં સિવિલ સર્વિસીસ જોબ ક્વોટા નાબૂદ કરવો જોઈએ કે નહીં તેના પર સુપ્રીમ કોર્ટ રવિવારે પોતાનો ચુકાદો આપવા જઈ રહી છે. છ વર્ષ પહેલા (2018) પણ અનામતને લઈને આવું જ પ્રદર્શન થયું હતું. આ પછી સરકારે ક્વોટા સિસ્ટમ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.
જેના પર મુક્તિ સંગ્રામમાં સામેલ સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓના સંબંધીઓએ હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કર્યો હતો. હાઈકોર્ટે તેમની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો હતો. કોર્ટે કહ્યું કે આરક્ષણ ફરીથી એ જ રીતે લાગુ કરવું જોઈએ જે રીતે 2018 પહેલા હતું. હાઈકોર્ટના આ નિર્ણય સામે બાંગ્લાદેશ સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટનો સંપર્ક કર્યો છે. આ અંગે આવતા મહિને સુનાવણી થશે.
વિરોધ શા માટે છે?
ઢાકા અને અન્ય શહેરોની યુનિવર્સિટીના વિદ્યાર્થીઓ 1971માં પાકિસ્તાનથી દેશની આઝાદી માટે લડનારા યુદ્ધ નાયકોના સંબંધીઓને સરકારી નોકરીઓમાં 30 ટકા સુધી અનામત આપવાની પ્રણાલી વિરુદ્ધ છે. તેઓ દલીલ કરે છે કે આ સિસ્ટમ ભેદભાવપૂર્ણ છે અને તેને મેરિટ-આધારિત સિસ્ટમમાં રૂપાંતરિત કરવી જોઈએ. વિરોધીઓ દલીલ કરે છે કે સિસ્ટમ ભેદભાવપૂર્ણ છે અને વડા પ્રધાન શેખ હસીનાના સમર્થકોની તરફેણ કરે છે.
શું છે વિદ્યાર્થીઓની માંગ?
બાંગ્લાદેશમાં સ્વતંત્રતા સેનાનીઓના બાળકોને 30 ટકા અનામત આપવામાં આવે છે, જેને ઘટાડીને 10 ટકા કરવાની માંગ કરવામાં આવી રહી છે. જો લાયક ઉમેદવારો ન મળે તો મેરિટ લિસ્ટમાંથી ભરતી કરવી જોઈએ. બધા ઉમેદવારો માટે એક સામાન્ય પરીક્ષા હોવી જોઈએ. વય મર્યાદા તમામ ઉમેદવારો માટે સમાન હોવી જોઈએ. આરક્ષણનો ઉપયોગ એક કરતા વધુ વખત થવો જોઈએ નહીં.
સરકારી નોકરીઓમાં 56% અનામત
બાંગ્લાદેશમાં સરકારી નોકરીઓમાં કુલ 56 ટકા અનામત છે. તેમાંથી 30 ટકા 1971ના મુક્તિ સંગ્રામના સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓના વંશજો માટે, 10 ટકા મહિલાઓ માટે, 10 ટકા પછાત વિસ્તારોમાંથી આવતા લોકો માટે, 5 ટકા વંશીય લઘુમતી જૂથો માટે અને 1 ટકા અપંગો માટે છે. તેની સામે દેશમાં હિંસક દેખાવો થઈ રહ્યા છે.