Chandipura virus: દેશમાં ચાંદીપુરા વાયરસના કેસ ઝડપથી વધી રહ્યા છે. આ વાયરસને કારણે ઘણા બાળકોના મોત થયા છે. ચાંદીપુરા વાયરસના કેસો ગુજરાતમાં જોવા મળ્યા હતા, પરંતુ હવે તે અન્ય રાજ્યોમાં પણ ફેલાઈ રહ્યો છે. આ વાયરસ ફેફસાંમાંથી મગજમાં જાય છે અને મૃત્યુનું કારણ બને છે.
દેશના ચાર રાજ્યોમાં ખતરનાક ચાંદીપુરા વાયરસના કારણે મૃત્યુ પામેલા બાળકોની સંખ્યા વધીને 12 થઈ ગઈ છે. કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલયના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ વાયરોલોજી (NIV પુણે)ને એલર્ટ પર મૂકવામાં આવી છે. આ રોગમાં મૃત્યુ દર 50 ટકા સુધી છે. AIIMS નવી દિલ્હીના બાળરોગ વિભાગના ભૂતપૂર્વ વડા ડૉ એમ વાજપેયીએ જણાવ્યું હતું કે ગુજરાતના આરોગ્ય મંત્રાલય દ્વારા સ્ક્રીનિંગ અને તમામ પ્રકારના પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે તે મગજમાં ખૂબ જ ઝડપથી ફેલાય છે. ડૉક્ટર એમ વાજપેયીએ કહ્યું કે આ રોગ પ્રવાહી દ્વારા પણ ફેલાય છે. તેમણે કહ્યું કે તેની રસી પર કામ ચાલી રહ્યું છે પરંતુ હજુ સુધી સફળતા મળી નથી.
ગુજરાતમાં પગપેંસારો કર્યા બાદ ચાંદીપુર વાયરસે મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશના બાળકોને ભરડામાં લીધા છે. એનઆઈવીની પુષ્ટિ માટે તમામ બાળકોના લોહીના નમૂના નેશનલ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ વાયરોલોજી, પુણેમાં મોકલવામાં આવ્યા છે. ગુજરાતના સાબરકાંઠા, અરવલ્લી, મહિસાગર અને રાજકોટમાં તેના કેસ નોંધાયા છે. ગુજરાતના આરોગ્ય મંત્રાલયે દાવો કર્યો છે કે ચાંદીપુરમાં અત્યાર સુધીમાં 8600 લોકોની તપાસ કરવામાં આવી છે, જ્યાં વાયરસનો ફેલાવો પ્રકાશમાં આવ્યો છે. અહીં સમગ્ર વિસ્તારને 26 ઝોનમાં વહેંચવામાં આવ્યો છે.
બાળક જલ્દી કોમામાં જાય છે
ડૉક્ટર એમ વાજપેયીએ જણાવ્યું કે આ રોગમાં જ્યારે ચાંદીપુર વાયરસનો ચેપ લાગે છે, ત્યારે વાયરસ ફેફસાં દ્વારા સીધા મગજમાં જાય છે. આ પેથોજેન રાબડોવિરિડે પરિવારના વેસિક્યુલોવાયરસ જીનસનો સભ્ય છે. તે મચ્છર, ટીક અને સેન્ડફ્લાય સહિતના વાહકો દ્વારા ફેલાય છે. ફલૂ જેવા લક્ષણો સામાન્ય રીતે બાળકોમાં જોવા મળે છે. બાળકોમાં ઉલ્ટી, ઝાડા અને શરીરના દુખાવાની સમસ્યા સતત વધી રહી છે. ખૂબ જ જલ્દી બાળક કોમામાં જાય છે. મગજમાં સોજો આવે છે અને પછી બાળક મૃત્યુ પામે છે.
ચાંદીપુર વાયરસ ફેલાતા જિલ્લાઓમાં સર્વેલન્સ
જો સૂત્રોનું માનીએ તો, ગુજરાતના જે વિસ્તારોમાં વાયરસનો ચેપ નોંધાઈ રહ્યો છે ત્યાં ઝડપથી દેખરેખ વધારવામાં આવી છે. આ સાથે સોશિયલ મીડિયા અને અન્ય માધ્યમો દ્વારા પણ એડવાઈઝરી જારી કરવામાં આવી રહી છે. જો આ વિસ્તારોમાં કોઈ શંકાસ્પદ દર્દી આવે તો તેને પ્રાથમિકતાના ધોરણે સારવાર આપવામાં આવે તેવી માર્ગદર્શિકા જારી કરવામાં આવી રહી છે.
આ વાયરસ ક્યારે ઓળખાયો?
1966માં ચાંદીપુર, નાગપુર, મહારાષ્ટ્રમાં આ વાયરસની પ્રથમ વખત ઓળખ કરવામાં આવી હતી. આ જ કારણ છે કે તેને ચાંદીપુરા વાયરસ નામ આપવામાં આવ્યું છે. આ પછી વર્ષ 2004થી 2006 અને 2019માં આંધ્રપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતમાં આ વાયરસ નોંધાયો હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન મૃત્યુ દર 56 થી 75 ટકા હતો. ચાંદીપુરા વાયરસ એ આરએનએ વાયરસ છે, જે સામાન્ય રીતે માદા ફ્લેબોટોમાઇન ફ્લાય દ્વારા ફેલાય છે.