આજે દરેક વ્યક્તિ ફક્ત પૈસાની પાછળ જ દોડે છે, પરંતુ દેશ અને દુનિયામાં કેટલાક એવા લોકો છે જેઓ આટલી ક્ષમતા હોવા છતાં પણ પોતાને આ દુન્યવી મોહથી દૂર રાખે છે. આજે શો-ઓફની આ દુનિયામાં પણ આ લોકો ‘સાદું જીવન, ઉચ્ચ વિચાર’ કહેવત પર ખરા ઉતરે છે. એટલું જ નહીં, આ થોડા લોકો તેમના કામ માટે આખી દુનિયામાં જાણીતા છે, તેમાંથી એક છે પદ્મશ્રીથી સન્માનિત લોકકવિ હલધર નાગ. ચાલો જાણીએ કોણ છે હલધર નાગ…
પદ્મશ્રી એવોર્ડથી સન્માનિત
થોડા વર્ષો પહેલા, હલધર નાગ ત્યારે ચર્ચામાં આવ્યા જ્યારે તેમનું નામ ભારતના સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન માટે આવ્યું. જો કે, આ પહેલા પણ લોકો તેમને ઓળખતા હતા, પરંતુ આટલી મોટી સંખ્યામાં નહોતા, તેથી તે સમયની વાત છે જ્યારે સફેદ ધોતી અને બનિયાન પહેરેલો હલધર નાગ, ગળામાં રૂમાલ બાંધીને, ‘પદ્મશ્રી એવોર્ડ’ લેવા માટે ખુલ્લા પગે પહોંચ્યો હતો. રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જીને જોઈને બધાની આંખો પહોળી થઈ ગઈ.
મારા લખવાના શોખને મરવા ન દીધો
ઓડિશાના બારગઢ જિલ્લામાં 1950માં જન્મેલા હલધર નાગ ‘કોસાલી ભાષા’ના પ્રખ્યાત કવિ છે. તે ખૂબ જ નાનો હતો ત્યારે તેના માતા-પિતાનું અવસાન થયું હતું. આવી સ્થિતિમાં તે ત્રીજા ધોરણ સુધી જ અભ્યાસ કરી શક્યો. હલધર નાગ શાળાની સામે સ્ટેશનરીની નાની દુકાન ચલાવતો હતો. આ સમય દરમિયાન તેમણે તેમના લખવાના શોખને મરવા ન દીધો. શાળાના બાળકોને કોપી, પેન, પેન્સિલ અને પુસ્તકો આપનાર હલધર પણ કંઈક ને કંઈક લખતો રહ્યો.
તેમના કાર્યો પર પીએચડી કરવામાં આવી રહી છે
તેમણે કવિતાઓ લખવાનો એવો શોખ કેળવ્યો કે પાછળથી તેમની ઉત્કૃષ્ટ રચનાઓને કારણે તેમને આટલું મોટું સન્માન મળ્યું. આજે ઘણા વિદ્યાર્થીઓ તેમના દ્વારા લખાયેલી કવિતાઓ પર પીએચડી કરી રહ્યા છે. એટલું જ નહીં, નાગની ઘણી પ્રસિદ્ધ કૃતિઓ પર સંકલિત હલધર ગ્રંથાવલી-2ને પણ ઘણી યુનિવર્સિટીઓના અભ્યાસક્રમોમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે.
વર્ષ 1990 માં, નાગે તેમની પ્રથમ કવિતા ‘ધોડો બરગચ’ (ધ ઓલ્ડ બનિયન ટ્રી) લખી હતી. તેમણે સ્થાનિક સામયિકમાં પ્રકાશન માટે તેમની વધુ ચાર કૃતિઓ પણ મોકલી, ત્યારથી તેમની લેખન કારકિર્દી ક્યારેય સમાપ્ત થઈ નથી.
મેં લખેલા દરેક શબ્દ મને યાદ છે
નાગ ધીમે ધીમે તેની કવિતાઓ નજીકના ગામોમાં સંભળાવવા લાગ્યા અને તેને લોકો તરફથી હકારાત્મક પ્રતિસાદ પણ મળ્યો. હલધરની સૌથી ખાસ વાત એ છે કે તેમને તેમના દ્વારા લખાયેલી તમામ કવિતાઓ હૃદયથી યાદ છે. કારણ કે તેને લખતી વખતે યાદ રહે છે.
આ વિષયો પર ફોકસ રહે છે
હલધર તેમના લખાણો દ્વારા સામાજિક સુધારણાને પ્રોત્સાહન આપનારાઓમાંના એક છે. તે ઓડિશામાં ‘લોક કવિ રત્ન’ તરીકે પ્રખ્યાત છે, જેઓ મોટે ભાગે પ્રકૃતિ, સમાજ, પૌરાણિક કથાઓ અને ધર્મ પર આધારિત કવિતાઓ લખે છે. લોક કવિ હલધર નાગે કહ્યું હતું કે પદ્મશ્રી એવોર્ડ પહેલા પણ તેમને ઓડિશાના મુખ્યમંત્રી નવીન પટનાયક દ્વારા કલાકાર ભથ્થું આપવામાં આવી રહ્યું હતું.