Zorawar: ઝોરાવર એક હળવા વજનની ટેન્ક છે, જેને લદ્દાખ જેવા ઊંચાઈવાળા વિસ્તારોમાં ભારતીય સેનાને વધુ સારી ક્ષમતાઓ પૂરી પાડવા માટે બનાવવામાં આવી છે. તેનું વજન માત્ર 25 ટન છે, જે T-90 જેવી ભારે ટાંકી કરતાં અડધું છે, જે તેને મુશ્કેલ પર્વતીય પ્રદેશમાં કામ કરવાની મંજૂરી આપે છે જ્યાં મોટી ટેન્ક પહોંચી શકતી નથી. તેનું નામ 19મી સદીના ડોગરા જનરલ ઝોરાવર સિંહના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે, જેમણે લદ્દાખ અને પશ્ચિમી તિબેટમાં લશ્કરી અભિયાનોનું નેતૃત્વ કર્યું હતું.
ભારતીય સેના માટે સારા સમાચાર છે. ઊંચાઈવાળા વિસ્તારો માટે લાઇટ ટેન્કની જરૂરિયાત સૈન્યમાં લાંબા સમયથી અનુભવાતી હતી. ટૂંક સમયમાં હળવા વજનની ટેન્ક જોરાવર ભારતીય સેનામાં જોડાશે. 2020માં ગલવાનમાં ચીન સાથે લોહિયાળ અથડામણ પછી, ભારતીય સેનાને ઊંચા પર્વતીય વિસ્તારો માટે હળવા ટેન્કની જરૂર હતી. તે સમયે ચીને તેના કબજા હેઠળના તિબેટને અડીને આવેલી લદ્દાખ સરહદ પર ZTQ T-15 લાઇટ ટેન્ક તૈનાત કરી હતી. જે બાદ ભારતને પણ આવી લાઇટ ટેન્ક જોઈતી હતી. પરંતુ ભારતે T-72 જેવી ભારે ટેન્ક તૈનાત કરવી પડી હતી. ભારતીય સેનાએ લગભગ 200 ટેન્કને લદ્દાખમાં એરલિફ્ટ કરી હતી.
જોરાવર બે વર્ષમાં તૈયાર કરવામાં આવી
શનિવારે, DRDO એ ગુજરાતના હજીરામાં તેની લાઇટ બેટલ ટેન્ક જોરાવર એલટીની ઝલક બતાવી. DRDOએ લાર્સન એન્ડ ટુબ્રોના સહયોગથી આ ટાંકી વિકસાવી છે. દરમિયાન, શનિવારે ડીઆરડીઓ ચીફ ડો. સમીર વી કામતે આ ટાંકીનું નિરીક્ષણ કર્યું હતું. ખાસ વાત એ છે કે આ ટેન્ક રેકોર્ડ બે વર્ષમાં તૈયાર કરવામાં આવી છે. તેનું ટ્રાયલ ટૂંક સમયમાં લદ્દાખમાં શરૂ કરવામાં આવશે, જે આગામી 12-18 મહિનામાં પૂર્ણ થવાની આશા છે. ખાસ વાત એ છે કે ભારત હવે સંરક્ષણ સાધનોના મામલે આત્મનિર્ભર બની રહ્યું છે. ભારત હવે પોતાના સંરક્ષણ સાધનોનું ઉત્પાદન કરી રહ્યું છે. ડીઆરડીઓ ચીફ ડો. કામતે આશા વ્યક્ત કરી કે તમામ ટ્રાયલ બાદ આ ટેન્કને વર્ષ 2027 સુધીમાં ભારતીય સેનામાં સામેલ કરી શકાશે.
દૌલત બેગ ઓલ્ડીમાં T-72 ટાંકી ફસાઈ ગઈ
તાજેતરમાં, પૂર્વી લદ્દાખના દૌલત બેગ ઓલ્ડીના સાસેર બ્રાંગસા વિસ્તારમાં નદીમાં ટેન્ક એક્સરસાઇઝ દરમિયાન, એક રશિયન T-72 ટેન્ક રાત્રે નદી પાર કરી રહી હતી. શ્યોક નદીમાં પાણીનું સ્તર અચાનક વધવાને કારણે ટાંકી ફસાઈ ગઈ હતી, જેમાં જેસીઓ સહિત પાંચ જવાનો શહીદ થયા હતા. તે અકસ્માત બાદ લશ્કરી વર્તુળોમાં સવાલો ઉઠી રહ્યા છે કે T-72 જેવી ભારે ટેન્કનો ઉપયોગ ઊંચાઈવાળા વિસ્તારોમાં કેમ કરવામાં આવી રહ્યો છે. સેનાએ શક્ય તેટલી વહેલી તકે હળવા ટેન્ક લાવવી જોઈએ. તે જ સમયે, તેના ઓછા વજન અને ઉભયજીવી ક્ષમતાઓને લીધે, આ ટાંકી ભારે T-72 અને T-90 ટાંકીઓ કરતાં વધુ સરળતાથી ઢાળવાળા પર્વતો પર ચઢી શકે છે અને નદીઓ અને પ્રવાહોને પાર કરી શકે છે. L&Tના એક્ઝિક્યુટિવ વાઈસ પ્રેસિડેન્ટ અરુણ રામચંદાનીએ જણાવ્યું હતું કે LT સાથે વિકસિત આ મોડલને ઘણી સફળતા મળી છે અને ખૂબ જ ઓછા સમયમાં વિકસાવવામાં આવી છે. તે જ સમયે, આ ટેન્ક ચીની સેનાનો સામનો કરવા માટે ભારતીય સેનાની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરે છે.