ગરમી વધી રહી છે અથવા આપણે વધુ અનુભવી રહ્યા છીએ. 23 મે 2024ના રોજ દિલ્હીમાં તાપમાન 41 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું પરંતુ ગરમી 50 ડિગ્રી જેવી લાગતી હતી. થોડા દિવસોમાં આપણે બધા 56 ડિગ્રી સેલ્સિયસની ગરમી અનુભવી શકીએ છીએ. 41 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સામાન્ય કરતાં એક ડિગ્રી વધુ છે. પરંતુ ગરમી ખૂબ જ વધી રહી છે.
તો શું ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા આંકડા કરતાં આપણે વધુ ગરમી અનુભવીએ છીએ? હા…આ સાચું છે. કોઈપણ રીતે, થોડા દિવસો પહેલા એક અભ્યાસ બહાર આવ્યો હતો, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ભારતના તમામ નાગરિકો દ્વારા સહન કરેલું તાપમાન પહેલેથી જ નિર્ધારિત મર્યાદાથી ઉપર છે.
જરૂરી નથી કે હવા ગરમ હોય તો જ ગરમી થાય, ઘણી વખત ભેજ વધવાને કારણે ગરમી વધુ અનુભવાય છે. હવામાન વિભાગે હીટ ઇન્ડેક્સ જેવું તાપમાન માપવાનું શરૂ કર્યું છે. જેમાં તાપમાન અને સાપેક્ષ ભેજ માપવામાં આવે છે. જેથી ઉનાળાના દિવસનો સચોટ ડેટા રજૂ કરી શકાય.
ગરમીનો અનુભવ 55.4 ડિગ્રીએ પહોંચ્યો હતો
હવામાન વિભાગે ગયા વર્ષે 1 એપ્રિલથી હીટ ઇન્ડેક્સની ગણતરી શરૂ કરી હતી. વિભાગ મહત્તમ તાપમાનના આધારે હીટવેવની આગાહી કરે છે. જો આપણે અનુભવાયેલા તાપમાનની વાત કરીએ તો આ સિઝનમાં દિલ્હીમાં સૌથી વધુ હીટ ઇન્ડેક્સ નોંધાયો હતો. બુધવારે એટલે કે 22 મે 2024ના રોજ તે 55.4 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું. જ્યારે ગુરુવારે એટલે કે 23 મે 2024ના રોજ બીજા નંબરનું સૌથી વધુ તાપમાન 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું.
વાસ્તવિક તાપમાન અને અનુભવાયેલ તાપમાન વચ્ચેનો તફાવત
હવામાન વિભાગના પ્રાદેશિક હવામાન આગાહી કેન્દ્રના વડા કુલદીપ શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે પૂર્વીય પવનો દિલ્હી-એનસીઆરમાં ભેજ લાવે છે. છેલ્લા બે દિવસથી આ સ્થિતિ છે. ભેજવાળી હવાના કારણે સાપેક્ષ ભેજમાં વધારો થયો છે. તેથી, અનુભવ જેવું તાપમાન વાસ્તવિક તાપમાન કરતા વધારે છે.
25મી મેની સાંજથી થોડી રાહતની અપેક્ષા
શુક્રવાર એટલે કે 24 મે 2024 અને શનિવારે એટલે કે 25 મે 2024ના રોજ તાપમાન 54-56 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હોઈ શકે છે. 25મી મેની સાંજથી પવનની દિશા પશ્ચિમ તરફ વળશે. આ પછી, તાપમાનમાં ઘટાડો થઈ શકે છે.
હીટ ઇન્ડેક્સ સમજવું જરૂરી છે, જાણો શા માટે?
હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર સમગ્ર એપ્રિલ મહિનામાં હીટ ઇન્ડેક્સ 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી નીચે રહ્યો હતો. તેથી, હવામાન વિભાગે 12 મે સુધી તાપમાન 40 થી 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસની વચ્ચે રહેવાની આગાહી કરી હતી. 12 મેથી સચોટ ડેટા આવવાનું શરૂ થયું. ગરમી સૂચકાંકો હજુ પણ 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી નીચે છે. જુલાઈમાં દિલ્હીનો હીટ ઇન્ડેક્સ 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ઉપર જશે. કારણ કે તે સમયે ભેજ વધે છે.