Bangladesh: બુધવારે નવી દિલ્હીમાં બાંગ્લાદેશના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (NSA) ડૉ. ખલીલુર રહેમાન અને ભારતના NSA અજિત ડોભાલ વચ્ચેની મુલાકાતે બંને દેશો વચ્ચે વધતા તણાવ વચ્ચે એક મહત્વપૂર્ણ રાજદ્વારી સંકેત આપ્યો. શેખ હસીનાને સત્તા પરથી હટાવવા અને મૃત્યુદંડની સજા બાદ તણાવપૂર્ણ સંબંધો વચ્ચે ચાલી રહેલી સુરક્ષા અને રાજકીય સંવાદમાં આ બેઠકને ઉચ્ચ સ્તરીય પગલું માનવામાં આવે છે. આ બેઠક કોલંબો સુરક્ષા કોન્ક્લેવ (CSC) ની સાતમી NSA-સ્તરની બેઠક પહેલા થઈ હતી.
બાંગ્લાદેશ હાઈ કમિશનના એક નિવેદન અનુસાર, બંને NSA એ કોલંબો સુરક્ષા કોન્ક્લેવની કામગીરી અને મુખ્ય દ્વિપક્ષીય મુદ્દાઓ પર વિગતવાર ચર્ચા કરી. રહેમાને NSA ડોભાલને બાંગ્લાદેશની મુલાકાત લેવા આમંત્રણ પણ આપ્યું. રહેમાન આ વખતે CSC બેઠકમાં બાંગ્લાદેશનું પ્રતિનિધિત્વ કરી રહ્યા છે. આ બેઠક એવા સમયે થઈ છે જ્યારે બાંગ્લાદેશે ઔપચારિક રીતે ભારતને ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન શેખ હસીનાના પ્રત્યાર્પણ માટે વિનંતી કરી છે, જેમને 2024ના વિરોધ પ્રદર્શન દરમિયાન “માનવતા વિરુદ્ધના ગુનાઓ” માટે બાંગ્લાદેશની કોર્ટે દોષિત ઠેરવી હતી અને મૃત્યુદંડની સજા ફટકારી હતી.
શેખ હસીના કેસ તણાવમાં વધારો
ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે સોમવારે જણાવ્યું હતું કે તેણે બાંગ્લાદેશ કોર્ટના નિર્ણયની નોંધ લીધી છે અને ભારત, એક પાડોશી દેશ તરીકે, બાંગ્લાદેશના “શાંતિ, લોકશાહી, સમાવેશ અને સ્થિરતા” ના શ્રેષ્ઠ હિત માટે પ્રતિબદ્ધ છે. મંત્રાલયે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે ભારત તમામ પક્ષો સાથે સકારાત્મક રીતે સંપર્ક કરવાનું ચાલુ રાખશે. આ કેસથી ભારત-બાંગ્લાદેશ સંબંધોમાં તણાવ પેદા થયો છે, પરંતુ બેઠકથી સંકેત મળ્યો કે બંને દેશો સુરક્ષા અને પ્રાદેશિક સહયોગ પર વાતચીત ચાલુ રાખવા માંગે છે.
ચૂંટણી પહેલા રાજદ્વારી પ્રવૃત્તિ
આ બેઠકને પણ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે કારણ કે બાંગ્લાદેશમાં સામાન્ય ચૂંટણીઓ ત્રણ મહિનાની અંદર યોજાવાની છે. ભારતે જાહેરમાં “મુક્ત, ન્યાયી, સમાવેશી અને સહભાગી” ચૂંટણીઓની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો છે. દરમિયાન, મુખ્ય સલાહકાર મુહમ્મદ યુનુસના નેતૃત્વમાં બાંગ્લાદેશની વચગાળાની સરકાર ભારત સાથે સુરક્ષા અને આર્થિક સહયોગ જાળવવા માટે પ્રયત્નશીલ છે.
CSC બેઠકમાં વ્યાપક સુરક્ષા કાર્યસૂચિ
વિદેશ મંત્રાલય અનુસાર, અજિત ડોભાલ ગુરુવારે CSC સભ્ય દેશો માલદીવ, મોરેશિયસ, શ્રીલંકા અને બાંગ્લાદેશના તેમના સમકક્ષોનું આયોજન કરશે. સેશેલ્સ એક નિરીક્ષક રાજ્ય તરીકે અને મલેશિયા એક મહેમાન દેશ તરીકે ભાગ લેશે. CSCનો ઉદ્દેશ હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં સુરક્ષા સહયોગને મજબૂત બનાવવાનો છે. આ બેઠકમાં દરિયાઈ સુરક્ષા, આતંકવાદ અને કટ્ટરપંથીકરણ, સાયબર સુરક્ષા, આંતરરાષ્ટ્રીય ગુના અને આપત્તિ રાહત જેવા મુદ્દાઓની સમીક્ષા કરવામાં આવશે અને 2026 માટે રોડમેપ અને કાર્ય યોજનાને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવશે.
મીટિંગનો વ્યાપક ભૂરાજકીય સંદેશ
બંને NSA વચ્ચેની આ બેઠક એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે દક્ષિણ એશિયામાં સત્તા પરિવર્તન અને ભૂરાજકીય દબાણ વચ્ચે સહયોગની સતત કસોટી થઈ રહી છે. ભારત અને બાંગ્લાદેશ આ સંવાદ ચાલુ રાખવાને પ્રાદેશિક સ્થિરતા માટે મહત્વપૂર્ણ માને છે. આ બેઠક એ સંકેત છે કે બંને દેશો દબાણ છતાં સુરક્ષા અને વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને પ્રાથમિકતા આપવા માંગે છે.