Taliban: શું તાલિબાન પાકિસ્તાનના ખૈબર-બલુચ પ્રદેશ સહિત ત્રણ પ્રદેશોને તોડી નાખશે? તણાવ વચ્ચે, ગ્રેટર અફઘાનિસ્તાનનો નકશો બહાર પાડવામાં આવ્યો
Taliban: અફઘાનિસ્તાનના મંત્રી મોહમ્મદ નબી ઓમારીએ ગ્રેટર અફઘાનિસ્તાનનો નકશો પ્રદર્શિત કર્યો, જેમાં પાકિસ્તાનનો ખૈબર પખ્તુનખ્વા, બલુચિસ્તાન અને ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાનનો સમાવેશ થાય છે. આનાથી બંને દેશો વચ્ચે તણાવ વધ્યો છે. અફઘાનિસ્તાન ડ્યુરન્ડ લાઇનને માન્યતા આપતું નથી, અને તાલિબાન જૂના સરહદી વિવાદોને ફરીથી જીવંત કરી રહ્યું છે.
પાકિસ્તાન અને અફઘાનિસ્તાન વચ્ચે તણાવ પહેલાથી જ ઉકળતો રહ્યો છે. આ દરમિયાન, સોશિયલ મીડિયા પર એક વીડિયો વાયરલ થઈ રહ્યો છે. આ વીડિયોમાં, અફઘાનિસ્તાનના નાયબ ગૃહમંત્રી મોહમ્મદ નબી ઓમારી એક સરકારી કાર્યક્રમમાં ગ્રેટર અફઘાનિસ્તાનનો નકશો પ્રદર્શિત કરતા જોવા મળે છે. આ ઘટના 28 ઓક્ટોબરના રોજ પાકિસ્તાની સરહદ નજીક અફઘાનિસ્તાનના ખોસ્ત પ્રાંતમાં બની હતી.
વીડિયોમાં, લશ્કરી ગણવેશમાં બે બાળકો મંત્રીને ઢાલ રજૂ કરતા જોવા મળે છે. ઢાલમાં અફઘાનિસ્તાનનો નકશો છે, જેમાં પાકિસ્તાનનો ખૈબર પખ્તુનખ્વા, બલુચિસ્તાન અને ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાન પણ શામેલ છે. આ જ કારણ છે કે આ નકશો વિવાદાસ્પદ છે અને તેને ગ્રેટર અફઘાનિસ્તાન કહેવામાં આવી રહ્યું છે.
વિવાદ વધુ વધવાનો ભય
વીડિયો સામે આવ્યા બાદ બંને દેશો વચ્ચે તણાવ વધવાની આશંકા છે. જોકે, પાકિસ્તાન અને અફઘાનિસ્તાન હાલમાં યુદ્ધવિરામનું પાલન કરી રહ્યા છે. થોડા અઠવાડિયા પહેલા દોહા વાટાઘાટો પછી પણ, તાલિબાને સ્પષ્ટપણે કહ્યું હતું કે તેઓ ડ્યુરંડ લાઇનને આંતરરાષ્ટ્રીય સરહદ તરીકે માન્યતા આપતા નથી. અફઘાનિસ્તાનનું કહેવું છે કે બંને દેશો વચ્ચેનો સરહદ વિવાદ યથાવત છે, જ્યારે પાકિસ્તાન દાવો કરે છે કે આ મુદ્દો ઘણા સમય પહેલા ઉકેલાઈ ગયો હતો અને ડ્યુરંડ લાઇન જ સાચી સરહદ છે.
ડ્યુરંડ લાઇન શું છે?
ડ્યુરંડ લાઇન 1893 માં બ્રિટિશ ભારત અને અફઘાનિસ્તાન વચ્ચે બનાવવામાં આવી હતી. તેનું નામ બ્રિટિશ અધિકારી સર હેનરી મોર્ટિમર ડ્યુરંડના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. તે સમયે અફઘાનિસ્તાનના અમીર અબ્દુલ રહેમાન ખાને બ્રિટિશ ભારત અને અફઘાનિસ્તાન વચ્ચે સરહદ નક્કી કરવા માટે એક કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.
અફઘાનિસ્તાન હજુ પણ કહે છે કે સરહદ બ્રિટિશરો દ્વારા બળજબરીથી ખેંચવામાં આવી હતી. આ રેખા પશ્ચિમમાં ઈરાનથી પૂર્વમાં ચીન સરહદ સુધી ફેલાયેલી છે. એક બાજુ અફઘાનિસ્તાનના 12 પ્રાંતો છે, અને બીજી બાજુ પાકિસ્તાનના ખૈબર પખ્તુનખ્વા, બલુચિસ્તાન અને ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાનના વિસ્તારો છે.
અફઘાનિસ્તાન ડ્યુરંડ લાઇનને કેમ સ્વીકારતું નથી?
ગ્રેટર અફઘાનિસ્તાનનો વિચાર ખૂબ જૂનો છે. ૧૯૪૭માં જ્યારે પાકિસ્તાનની રચના થઈ, ત્યારે અફઘાનિસ્તાને તેને તાત્કાલિક માન્યતા આપી ન હતી કારણ કે ડ્યુરંડ લાઇન પશ્તુન જાતિઓને બે ભાગમાં વહેંચી દેતી હતી, અડધો પાકિસ્તાનમાં અને અડધો અફઘાનિસ્તાનમાં. અફઘાન લોકો ક્યારેય આ વિભાજન સ્વીકારી શક્યા નહીં.
અફઘાનિસ્તાનના છેલ્લા રાજા મોહમ્મદ ઝહીર શાહના શાસનકાળ દરમિયાન પણ સંસદે આ સરહદનો વિરોધ કર્યો હતો. બંને દેશો વચ્ચેના તાજેતરના સંઘર્ષ પછી, પાકિસ્તાને ૧૦ લાખથી વધુ અફઘાન શરણાર્થીઓને દેશમાંથી હાંકી કાઢ્યા છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે બદલો લેવા માટે તાલિબાને ફરીથી જૂનું ભૂત બહાર કાઢ્યું છે.