Iran: ઈરાન નરસંહાર પીડિતોની કબર પર પાર્કિંગ લોટ કેમ બનાવી રહ્યું છે? અહીં 5 થી 7 હજાર મૃતદેહો દફનાવવામાં આવ્યા
Iran: ઈરાનની રાજધાની તેહરાનમાં સ્થિત ‘બેહેશ્ત-એ-ઝહરા કબ્રસ્તાન’ને પાર્કિંગ લોટમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવી રહ્યું છે, જ્યાં 1979ની ઇસ્લામિક ક્રાંતિ પછી માર્યા ગયેલા હજારો લોકોને દફનાવવામાં આવ્યા હતા. નિષ્ણાતોએ તેને નરસંહારના પુરાવા ભૂંસી નાખવાનો પ્રયાસ ગણાવ્યો છે. સરકારની આ કાર્યવાહીની પણ ટીકા થઈ રહી છે.
ઈરાનની રાજધાની તેહરાનમાં સ્થિત એક વિશાળ સામૂહિક કબરને પાર્કિંગ લોટમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવી રહી છે. 1979ની ઇસ્લામિક ક્રાંતિ પછી નરસંહારમાં માર્યા ગયેલા હજારો લોકોના મૃતદેહો અહીં દફનાવવામાં આવ્યા છે. તેહરાનના બેહેશ્ત-એ-ઝહરા કબ્રસ્તાનને હવે ડામર અને સિમેન્ટ નીચે દફનાવવામાં આવશે. તેહરાનના ડેપ્યુટી મેયર અને કબ્રસ્તાનના મેનેજરે અહીં પાર્કિંગ લોટ બનાવવાની પુષ્ટિ કરી છે.
પ્લેનેટ લેબ્સ પીબીસીના ચિત્રોમાં કબ્રસ્તાન પર પાર્કિંગ લોટનું બાંધકામ જાહેર થયું છે. ઈરાનમાં ઇસ્લામિક ક્રાંતિનો વિરોધ કરનારા લોકોને ફાંસી આપીને અહીં દફનાવવામાં આવ્યા હતા. હાલમાં આ સ્થળે સર્વેલન્સ કેમેરા લગાવવામાં આવ્યા છે. સરકારે પહેલા પણ અહીંની કબરોનો નાશ કર્યો છે. બેહેશ્ત-એ-ઝહરાનો અર્થ ઝહરાના સ્વર્ગ થાય છે. ઝહરા એ પયગંબર મુહમ્મદની પુત્રી ફાતિમાનું નામ છે.
નરસંહારના પુરાવા ભૂંસી નાખવાનો આરોપ
સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ખાસ દૂતે 2024 માં આરોપ લગાવ્યો હતો કે ઈરાન કાનૂની જવાબદારીથી બચવા માટે નરસંહારના પુરાવા ભૂંસી રહ્યું છે. એમ્સ્ટરડેમ યુનિવર્સિટીના લેક્ચરર શાહીન નાસિરીએ આ કબરો પર સંશોધન કર્યું છે. તેણી કહે છે કે મોટાભાગની કબરોને જાણી જોઈને અપવિત્ર કરવામાં આવી હતી અને અહીં વાવેલા વૃક્ષો જાણી જોઈને સુકાઈ ગયા હતા. તેને પાર્કિંગ લોટમાં રૂપાંતરિત કરવાનો નિર્ણય દર્શાવે છે કે આ વિનાશ પ્રક્રિયાનો છેલ્લો તબક્કો છે. 5 હજારથી 7 હજાર લાશો અહીં દફનાવવામાં આવી છે.
નાસિરીએ કહ્યું કે અહીં દફનાવવામાં આવેલા લોકોના પરિવારો હજુ પણ તેમના પ્રિયજનોની કબરો શોધી રહ્યા છે. તેઓ ન્યાય ઇચ્છે છે અને ગુનેગારોને જવાબદાર ઠેરવવા માંગે છે. આ કબ્રસ્તાનોનો ઇરાદાપૂર્વક વિનાશ એક ગંભીર બાબત છે. તે સત્ય જાણવા અને ઐતિહાસિક ન્યાય મેળવવાના પ્રયાસોને અવરોધશે.
ડેપ્યુટી મેયરે કહ્યું – પાર્કિંગની જરૂર હતી
તેહરાનના ડેપ્યુટી મેયર દાવૌદ ગૌદરઝીએ સરકારી ટેલિવિઝન પર કહ્યું, “ક્રાંતિના શરૂઆતના દિવસોના દંભીઓને આ જગ્યાએ દફનાવવામાં આવ્યા હતા અને તે વર્ષો સુધી આ રીતે પડેલો હતો. અમને પાર્કિંગની જરૂર હતી, તેથી અમે અધિકારીઓ સમક્ષ એક પ્રસ્તાવ મૂક્યો. હવે પાર્કિંગની જગ્યા બનાવવાનું કામ ચોક્કસ અને સ્માર્ટ રીતે ચાલી રહ્યું છે.”
સેટેલાઇટ છબીઓ દર્શાવે છે કે ઓગસ્ટની શરૂઆતમાં બાંધકામ શરૂ થઈ ગયું હતું. 18 ઓગસ્ટની એક તસવીરમાં, કબ્રસ્તાનનો લગભગ અડધો ભાગ ફ્લોરમાં રૂપાંતરિત થઈ ગયો હતો. ત્યાં ટ્રક અને ડામરના ઢગલા જોઈ શકાય છે, જે દર્શાવે છે કે કામ હજુ પણ ચાલુ છે.
પાર્કિંગની જગ્યાનો શું ફાયદો થશે
બેહેશ્ત-એ-ઝહરા કબ્રસ્તાનની દેખરેખ રાખતા મોહમ્મદ જાવેદ તાજિકે જણાવ્યું હતું કે પાર્કિંગની જગ્યા બનાવવાથી લોકોને પડોશી કબ્રસ્તાનમાં જવા માટે મદદ મળશે. જૂનમાં ઈરાન-ઇઝરાયલ યુદ્ધમાં માર્યા ગયેલા લોકોને આ કબ્રસ્તાનમાં દફનાવવાની યોજના છે. ઈરાની સરકારના આંકડા મુજબ, ઈઝરાયલી હુમલામાં ઈરાનના ટોચના સૈન્ય કમાન્ડરો સહિત ૧,૧૯૦ લોકો માર્યા ગયા હતા.
આ નિર્ણયની પણ ટીકા થઈ રહી છે
ઈરાનના પ્રખ્યાત વકીલ મોહસેન બોરહાનીએ શારઘ કબ્રસ્તાનમાં પાર્કિંગ બનાવવાના નિર્ણયની ટીકા કરી છે. તેમનું કહેવું છે કે આ નૈતિક કે કાયદેસર નથી. આ સ્થળે ફક્ત રાજકીય લોકોને જ ફાંસી આપવામાં આવી ન હતી. સામાન્ય લોકોને પણ અહીં દફનાવવામાં આવ્યા હતા.