Oil: ઈરાનના ઘણા ઓઈલ ટેન્કરો અને કાર્ગો જહાજો પર સાયબર હુમલો થયો છે. હેકર ગ્રુપ લેબ-ડુખ્તેગન દ્વારા આ હુમલો કરવામાં આવ્યો છે. ઈરાન પહેલાથી જ કડક પશ્ચિમી પ્રતિબંધોનો સામનો કરી રહ્યું છે, જેના કારણે તેની શિપિંગ કંપનીઓ આધુનિક ટેકનોલોજી, વીમા અને આંતરરાષ્ટ્રીય બંદરો સુધી પહોંચ મેળવી શકતી નથી.
તેહરાનના દરિયાઈ અર્થતંત્રને મોટો ફટકો પડ્યો છે. લેબ-ડુખ્તેગન નામના હેકર ગ્રુપે ઈરાનના ઘણા ઓઈલ ટેન્કરો અને કાર્ગો જહાજો પર સાયબર હુમલો કર્યો છે. હેકર ગ્રુપે દાવો કર્યો છે કે તેણે ઈરાનના 60 થી વધુ ઓઈલ ટેન્કરો અને કાર્ગો જહાજોની સંચાર વ્યવસ્થા બંધ કરી દીધી છે.
આ હુમલાથી જહાજો અને બંદરો વચ્ચેનું જોડાણ સંપૂર્ણપણે કાપી નાખવામાં આવ્યું છે. નોંધનીય છે કે ઈરાન પહેલાથી જ કડક પશ્ચિમી પ્રતિબંધોનો સામનો કરી રહ્યું છે, જેના કારણે તેની શિપિંગ કંપનીઓ આધુનિક ટેકનોલોજી, વીમા અને આંતરરાષ્ટ્રીય બંદરો સુધી પહોંચ મેળવી શકતી નથી. હવે સાયબર હુમલાથી તેના કાફલાને વધુ સંવેદનશીલ બનાવી દેવામાં આવ્યો છે.
સાયબર હુમલો કેવી રીતે થયો?
હેકર્સે જણાવ્યું હતું કે તેઓ ઈરાનની આઈટી અને ટેલિકોમ કંપની ફનાવા ગ્રુપના સિસ્ટમમાં ઘૂસી ગયા હતા. આ કંપની સેટેલાઇટ કોમ્યુનિકેશન, ડેટા સ્ટોરેજ અને પેમેન્ટ સિસ્ટમ ચલાવે છે. હેકર્સે જહાજોની લિનક્સ ઓપરેટિંગ સિસ્ટમની રૂટ-લેવલ એક્સેસ મેળવી અને ફાલ્કન નામનું સોફ્ટવેર બંધ કરી દીધું. આ સોફ્ટવેર જહાજ અને દરિયાકાંઠા વચ્ચે સેટેલાઇટ કોમ્યુનિકેશનને નિયંત્રિત કરે છે. પરિણામે, જહાજોની AIS એટલે કે ઓટોમેટિક આઇડેન્ટિફિકેશન સિસ્ટમ અને સેટેલાઇટ ટ્રેકિંગ સંપૂર્ણપણે બંધ થઈ ગયું.
કયા કાફલાને અસર થાય છે?
1. NITC (નેશનલ ઈરાની ટેન્કર કંપની): તે ઈરાનની સૌથી મોટી ટેન્કર કંપની છે અને વાર્ષિક લગભગ 11 મિલિયન ટન ક્રૂડ ઓઈલનું વહન કરે છે. તેના ટેન્કરો ઘણીવાર ટ્રેકિંગ સિસ્ટમ બંધ કરીને પ્રતિબંધોથી બચવાનો પ્રયાસ કરે છે.
2. IRISL (ઈસ્લામિક રિપબ્લિક ઓફ ઈરાન શિપિંગ લાઇન્સ): આ કાફલો, જે લગભગ 115 જહાજો ધરાવે છે, તે ઈરાનનો સૌથી મોટો કાર્ગો ઓપરેટર છે. પરમાણુ અને મિસાઈલ કાર્યક્રમોમાં સહયોગ કરવા બદલ તેના પર પહેલાથી જ યુએસ, યુરોપિયન યુનિયન અને સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે.
2020 માં IRGC (ઇસ્લામિક રિવોલ્યુશનરી ગાર્ડ કોર્પ્સ) ને સીધી મદદ કરવા બદલ યુએસ ટ્રેઝરી દ્વારા બંને કંપનીઓને બ્લેકલિસ્ટ કરવામાં આવી હતી.
આ પહેલા પણ સાયબર હુમલાઓ થયા છે
આ પહેલી વાર નથી જ્યારે ઈરાની શિપિંગને નિશાન બનાવવામાં આવ્યું હોય. માર્ચ 2025 માં, આ જ જૂથે 116 જહાજોની સંચાર પ્રણાલીને વિક્ષેપિત કરી હતી. ત્યારબાદ એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે આ હુમલો યમનમાં હુતી બળવાખોરો સામે યુએસ કાર્યવાહી સાથે સંકલિત હતો. સાયબર હુમલા વચ્ચે, યુએસએ તાજેતરમાં 13 કંપનીઓ અને આઠ જહાજો પર નવા પ્રતિબંધો લાદ્યા છે, જે ઈરાની તેલ નિકાસ અને શસ્ત્ર પુરવઠા સાથે જોડાયેલા છે.