Canada: કેનેડાની ચૂંટણીમાં જસ્ટિન ટ્રુડોની લિબરલ પાર્ટીએ જીત મેળવી છે. માર્ક કાર્ની નવા વડા પ્રધાન બન્યા છે. એક મહિના પહેલા જ, ટ્રુડોના રાજીનામા બાદ તેમણે લિબરલ પાર્ટીની કમાન સંભાળી હતી અને માર્ચમાં પીએમ બન્યા હતા. કાર્ને વિશે સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે તે એવા રાજકારણી નથી જેમને રાજકારણનો કોઈ અનુભવ હોય. તેઓ અર્થશાસ્ત્રી રહ્યા છે.
કેનેડાના નવા વડા પ્રધાન માર્ક કાર્નીએ એક મહિના પહેલા જ જસ્ટિન ટ્રુડો પાસેથી સત્તાની કમાન સંભાળી હતી અને હવે તેમણે સામાન્ય ચૂંટણીમાં શાનદાર જીત નોંધાવી છે. લિબરલ પાર્ટીના આ પુનરાગમનને ‘અશક્ય વિજય’ કહેવામાં આવી રહ્યું છે, ખાસ કરીને જ્યારે આર્થિક અસ્થિરતા અને અમેરિકા સાથેના બગડતા સંબંધો ચૂંટણીના કેન્દ્રમાં હતા.
આ જીત પછી, કાર્નેએ તેમના સમર્થકોને સંબોધિત કર્યા અને યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પર નિશાન સાધ્યું. વડા પ્રધાન કાર્નેએ કહ્યું કે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ આપણને તોડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે જેથી અમેરિકા આપણા પર પોતાનું વર્ચસ્વ સ્થાપિત કરી શકે – આવું ક્યારેય નહીં થાય.
રાજકારણમાં નવું નામ, પણ મોટી જવાબદારી
માર્ચમાં ટ્રુડોએ રાજીનામું આપ્યું ત્યારે માર્ક કાર્ની વડા પ્રધાન બન્યા. ખાસ વાત એ હતી કે તે સમયે તેમની પાસે સંસદમાં કોઈ બેઠક નહોતી. કેનેડિયન ઇતિહાસમાં તેઓ બીજા એવા વડા પ્રધાન બન્યા જે હાઉસ ઓફ કોમન્સના સભ્ય નહોતા. પરંતુ આ ચૂંટણીમાં તેમણે ઓટાવા નજીક નેપિયન બેઠક પરથી ચૂંટણી લડી અને જીત મેળવી.
અર્થશાસ્ત્રીની લાંબી કારકિર્દી
કાર્ને મૂળભૂત રીતે રાજકારણી નથી, પરંતુ વ્યવસાયે અર્થશાસ્ત્રી છે. જ્યારે વિશ્વ આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યું હતું, ત્યારે તેમણે 2008 થી 2013 સુધી બેંક ઓફ કેનેડાના ગવર્નર તરીકે સેવા આપી હતી. આ પછી તેઓ બેંક ઓફ ઈંગ્લેન્ડના ગવર્નર બન્યા અને 2020 સુધી ત્યાં સેવા આપી. તેઓ આ પદ પર પહોંચનારા પ્રથમ બિન-બ્રિટિશ વ્યક્તિ હતા.
કાર્નેએ 2011 થી 2018 સુધી ફાઇનાન્શિયલ સ્ટેબિલિટી બોર્ડના અધ્યક્ષ તરીકે વૈશ્વિક આર્થિક નીતિઓમાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. આ ઉપરાંત, તેઓ 2019 થી 2025 સુધી ક્લાઇમેટ એક્શન અને ફાઇનાન્સ માટે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ખાસ દૂત પણ હતા.
તેમના શરૂઆતના જીવન વિશે જાણો
માર્ક કાર્નીનો જન્મ કેનેડાના ઉત્તરપશ્ચિમ પ્રદેશોના એક નાના શહેર ફોર્ટ સ્મિથમાં થયો હતો. તેમના ત્રણ દાદા-દાદી આયર્લેન્ડના કાઉન્ટી માયોના હતા. તેમની પાસે કેનેડા અને આયર્લેન્ડની બેવડી નાગરિકતા હતી, પરંતુ તાજેતરમાં તેમણે કહ્યું હતું કે હવે તેઓ ફક્ત કેનેડિયન નાગરિક જ રહેશે. હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીમાં શિષ્યવૃત્તિ પર અભ્યાસ કરતી વખતે તેમણે આઈસ હોકી રમી હતી અને પછી ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં પીએચડીની ડિગ્રી મેળવી હતી.
અમેરિકા અને ટ્રમ્પ પર કડક વલણ
આ ચૂંટણીમાં અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ટિપ્પણીઓ એક મોટો મુદ્દો હતો. ટ્રમ્પે કેનેડિયન માલ પર ભારે ડ્યુટી લાદી જ નહીં, પણ એમ પણ કહ્યું કે કેનેડાને અમેરિકાનું ’51મું રાજ્ય’ બનાવવું જોઈએ. કાર્નેએ આ નિવેદનો પર કડક પ્રતિક્રિયા આપી. સેન્ટ્રલ બેંકર અને G20 સભ્ય તરીકે, તેઓ ટ્રમ્પના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન તેમના આર્થિક નિર્ણયોના સીધા સાક્ષી હતા.
પર્યાવરણ અને આંતરિક મુદ્દાઓ પર તમારું શું વલણ છે?
કાર્ને પર્યાવરણ સંરક્ષણના મોટા હિમાયતી માનવામાં આવે છે. 2021 માં તેમણે નેટ ઝીરો માટે ગ્લાસગો ફાઇનાન્સિયલ એલાયન્સ શરૂ કર્યું. વડા પ્રધાન બન્યા પછી તેમણે 1 એપ્રિલથી ટ્રુડો સરકારની વિવાદાસ્પદ કાર્બન ટેક્સ નીતિનો અંત લાવ્યો, જોકે તેઓ અગાઉ આવી નીતિઓના પક્ષમાં હતા.