Gujaratમાં એશિયાટીક સિંહોની ગણતરીની તૈયારી, હાઈટેક ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને કાઢવામાં આવશે અંદાજ

Gujarat News: ગુજરાત સરકારનું વન વિભાગ દર પાંચ વર્ષે એશિયાટીક સિંહોની વસ્તી ગણતરી કરે છે. આ અંતર્ગત ‘એશિયાટિક લાયન-2025’ની 16મી વસ્તી ગણતરી 10 થી 13 મે 2025 દરમિયાન બે તબક્કામાં હાથ ધરવામાં આવશે. આ ગણતરીમાં સરકારી અધિકારીઓ અને પ્રશિક્ષિત સ્વયંસેવકો સહિત 3,000 થી વધુ લોકો ભાગ લેશે. ગયા મહિને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગીરમાં જંગલ સફારીની મજા માણી હતી અને સિંહોની વચ્ચે સમય વિતાવ્યો હતો, ત્યારબાદ અહીં આવતા પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં પણ વધારો થયો છે.

માત્ર ગુજરાત જ નહીં પરંતુ સમગ્ર દેશનું ગૌરવ ગણાતા એશિયાટીક સિંહોની ગણતરી 10 થી 13 મે દરમિયાન થશે. પ્રાથમિક વસ્તી અંદાજ 10 થી 11 મે અને અંતિમ વસ્તી અંદાજ 12 થી 13 મેના રોજ કરવામાં આવશે. આ વસ્તી ગણતરી રાજ્યના 11 જિલ્લાના 58 તાલુકાઓમાં કુલ 35,000 ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તારમાં કરવામાં આવશે. જ્યાં સિંહો હાજર છે. ‘ડાયરેક્ટ બીટ વેરિફિકેશન’ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરીને વિસ્તારનો સર્વે કરવામાં આવશે.

સિંહોની વસ્તીના નિયમિત અંદાજ આકારણી અને સંરક્ષણના પ્રયાસોના પરિણામે રાજ્યમાં સિંહોની વસ્તી ધીમે ધીમે વધી રહી છે. પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર વર્ષ 1995માં હાથ ધરાયેલી વસ્તી ગણતરીમાં પુખ્ત નર, માદા અને બચ્ચા સહિત કુલ 304 સિંહો નોંધાયા હતા. તેવી જ રીતે વર્ષ 2001માં કુલ 327 સિંહો, વર્ષ 2005માં 359, વર્ષ 2010માં 411, વર્ષ 2015માં 523 અને વર્ષ 2020માં 674 સિંહો નોંધાયા હતા.

એશિયાટિક સિંહોની વસ્તીનો અંદાજ કાઢવા માટે ‘ડાયરેક્ટ બીટ વેરિફિકેશન’ ખૂબ જ ઉપયોગી પદ્ધતિ છે. આંકડાકીય વિશ્લેષણ અને અમલીકરણની સરળતાને કારણે આ પદ્ધતિ લગભગ 100 ટકા ચોકસાઈ પ્રદાન કરે છે અને પ્રમાણભૂત ભૂલની શ્રેણી શૂન્યની આસપાસ રહે છે.

ત્રણ દાયકા કરતાં વધુ સમયથી ઉપયોગમાં લેવાતી આ પદ્ધતિ જંગલો, ઘાસના મેદાનો, દરિયાકાંઠાના વિસ્તારો અને મહેસૂલ વિસ્તારોમાં અસરકારક અને સગવડતાપૂર્વક કામ કરે છે. દરેક સિંહને ઓળખવા માટે હાઇ-રિઝોલ્યુશન કેમેરા, કેમેરા ટ્રેપ જેવા ટેકનિકલ સાધનોનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે.

કેટલાક સિંહોને રેડિયો કોલર લગાવવામાં આવ્યા છે, જે સિંહ અને તેના જૂથને શોધવામાં મદદ કરશે. વધુમાં, જીઆઈએસ સોફ્ટવેરનો ઉપયોગ સર્વેક્ષણ વિસ્તારોને દર્શાવવા અને સિંહની હિલચાલ, વિતરણ પેટર્ન અને રહેઠાણના ઉપયોગ પર નજર રાખવા માટે વિગતવાર નકશા વિકસાવવા માટે કરવામાં આવશે.