Iran: ઈરાન પર યુએસના દબાણ વચ્ચે, ઓછામાં ઓછા છ ઈરાન સમર્થિત પ્રોક્સી સંગઠનોએ યુએસ સમક્ષ આત્મસમર્પણ કર્યું છે. તેમાં કતાઈબ હિઝબુલ્લાહ અને નુજબા જેવા મોટા જૂથોનો સમાવેશ થાય છે. આ સંગઠનો પાસે ઇરાક અને મધ્ય પૂર્વમાં લગભગ 60,000 લડવૈયાઓ કાર્યરત છે. આ પગલું ઈરાન-અમેરિકા તણાવ ઘટાડવાની દિશામાં લેવામાં આવ્યું છે, પરંતુ તે ઈરાન માટે પણ મોટો ફટકો છે.
એક તરફ અમેરિકા પરમાણુ કરારને લઈને ઈરાન પર કડકાઈ કરી રહ્યું છે. હવે ઈરાનમાં જ બળવો થયો છે. ઈરાન દ્વારા સમર્થિત ઓછામાં ઓછા 6 પ્રોક્સી સંગઠનોએ અમેરિકાને આત્મસમર્પણ કરવાની વાત કરી છે. ઈરાન એક ડઝનથી વધુ મિલિશિયા જૂથોને ખોરાક અને પાણી પૂરું પાડે છે. આ જૂથોમાં લગભગ 6 લાખ લડવૈયાઓ છે, જેઓ ઇરાક અને મધ્ય પૂર્વના દેશોમાં ફેલાયેલા છે. ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા અલી ખામેનીના પુત્ર મોબ્ત્ઝા ખામેની દ્વારા આ મિલિશિયા જૂથનું સંચાલન કરવામાં આવે છે.
આ મુજબ, ઈરાન અને અમેરિકા વચ્ચે વધી રહેલા તણાવને ઘટાડવા માટે શસ્ત્રો છોડવાનું કહેનારા સંગઠનોમાં કતાઈબ હિઝબુલ્લાહ અને નુજબા ગ્રુપ મુખ્ય છે. બંને જૂથોનું કહેવું છે કે જો અમે તણાવ ઓછો કરવા માટે શસ્ત્રો છોડી દઈએ.
આ જૂથો પાસે કેટલા લડવૈયાઓ છે?
કતૈબ હિઝબુલ્લાહ પાસે લગભગ 30 હજાર લડવૈયા છે. આ સંગઠન ઈરાક અને ઈરાનમાં સક્રિય છે. તેને તેની લાઈફલાઈન ઈરાનથી જ મળે છે. તેવી જ રીતે નુજબા પાસે 10 હજાર લડવૈયા છે. બાકીના ચાર સંગઠનોમાં પણ લગભગ 20 હજાર લડવૈયાઓ છે.
કુલ સંખ્યા પર નજર કરીએ તો તેની સંખ્યા 60 હજારની આસપાસ છે. આવી સ્થિતિમાં, એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ સંગઠનોએ યુદ્ધ શરૂ થયા પહેલા જ જે રીતે આત્મસમર્પણનું વલણ અપનાવ્યું છે, તે ઈરાનને આંચકો આપી શકે છે.
રોયટર્સ સાથે વાત કરતા કતાઈબ હિઝબુલ્લાહના કમાન્ડરે કહ્યું- અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ અમારી સાથે યુદ્ધને વધુ ખરાબ સ્તરે લઈ જવા માટે તૈયાર છે. અમે આ જાણીએ છીએ અને અમે આવી ખરાબ પરિસ્થિતિથી બચવા માંગીએ છીએ.
પ્રશ્ન- આ લડવૈયાઓ કેવી રીતે લડે છે?
1980 ના દાયકામાં, ઈરાને પ્રોક્સી સંસ્થાઓ બનાવવાનું નક્કી કર્યું. આ અંતર્ગત ઈરાને લેબનોન, ઈરાક, યમન અને પેલેસ્ટાઈનમાં અનેક પ્રોક્સી સંગઠનો બનાવ્યા. આ સંગઠનોનો ઉદ્દેશ્ય મધ્ય પૂર્વમાં ઈસ્લામને મજબૂત કરવાનો છે.
અમેરિકા અને ઈઝરાયેલે તાજેતરમાં ઈરાનના દરેક પ્રોક્સી સંગઠનને નિશાન બનાવવાનું શરૂ કર્યું છે. જ્યાં અમેરિકા હુતી લડવૈયાઓ પર હુમલો કરી રહ્યું છે. જ્યારે ઈઝરાયેલનું નિશાન હિઝબુલ્લાહ અને હમાસ છે.