Trump: ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ 20 જાન્યુઆરીએ બીજી વખત અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લેશે. ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગને તેમના શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે, જ્યારે પીએમ મોદીને આ કાર્યક્રમમાં આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું નથી.
20 જાન્યુઆરીએ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ બીજી વખત અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લેશે. ટ્રમ્પે તેમના શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં હાજરી આપવા માટે ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ સહિત ઘણા વૈશ્વિક નેતાઓને આમંત્રણ મોકલ્યા છે. જોકે, આ યાદીમાં ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું નામ નથી, જેના કારણે રાજકીય અને રાજદ્વારી વર્તુળોમાં ચર્ચા તેજ થઈ ગઈ છે.
ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં, જ્યારે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને કમલા હેરિસ યુએસ પ્રમુખપદની રેસમાં સામસામે હતા, ત્યારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભામાં ભાગ લેવા ન્યૂયોર્ક ગયા હતા. ત્યારે ટ્રમ્પે પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં વડાપ્રધાન મોદીને મળવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. ટ્રમ્પનું માનવું હતું કે મોદી સાથેની હાઈ-પ્રોફાઈલ મુલાકાતથી તેમની ચૂંટણીની છબી મજબૂત થશે.
આર્જેન્ટિનાના રાષ્ટ્રપતિ ઝેવિયર મિલે, હંગેરિયન વડા પ્રધાન વિક્ટર ઓર્બાન અને ઇટાલિયન વડા પ્રધાન જ્યોર્જિયા મેલોની જેવા વૈશ્વિક નેતાઓ ટ્રમ્પને સમર્થન આપી રહ્યા હતા અથવા તેમને મળ્યા હતા. મોદી સાથેની મુલાકાતે ટ્રમ્પના સમર્થકો અને સામાન્ય અમેરિકન જનતાને મોટો સંદેશ આપ્યો હોત.
ભારત-અમેરિકા સંબંધો માટે ભારતે રાજદ્વારી નિર્ણય લીધો
ટ્રમ્પે જ્યારે મોદીને મળવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી ત્યારે ભારતીય રાજદ્વારીઓ સમક્ષ મુશ્કેલ પ્રશ્ન ઊભો થયો. 2019માં ‘હાઉડી મોદી’ કાર્યક્રમ દરમિયાન ટ્રમ્પની પરોક્ષ ચૂંટણીની લીડને રાજદ્વારી ભૂલ ગણવામાં આવી હતી. ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે નિર્ણય લીધો કે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવારોથી અંતર જાળવવું ભારતના લાંબા ગાળાના હિતમાં રહેશે.
જો મોદી ટ્રમ્પને મળ્યા હોત અને કમલા હેરિસ ચૂંટણી જીતી ગયા હોત તો તેની ભારત-અમેરિકાના સંબંધો પર નકારાત્મક અસર પડી શકે તેમ હતી. આ જ કારણ હતું કે મોદી ટ્રમ્પને ન મળ્યા.
ટ્રમ્પની નારાજગી અને શપથ લેવાનું આમંત્રણ
ટ્રમ્પ એ વાતથી નાખુશ હતા કે મોદીને મળવાથી તેમને ચૂંટણીમાં ફાયદો થઈ શક્યો હોત, પરંતુ ભારતે તેને ટાળ્યું હતું. જોકે, ટ્રમ્પ ચૂંટણી જીતી ગયા અને હવે તેઓ ફરીથી પદના શપથ લેવા જઈ રહ્યા છે. ટ્રમ્પે મોટાભાગે એવા નેતાઓને શપથ ગ્રહણ માટે બોલાવ્યા છે જેઓ વૈચારિક રીતે તેમની નજીક છે અથવા જેમણે તેમને ખુલ્લેઆમ સમર્થન આપ્યું છે.
ટ્રમ્પે ચીન સાથે બગડતા સંબંધોને ધ્યાનમાં રાખીને રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગને ખાસ આમંત્રણ મોકલ્યું હતું, જોકે જિનપિંગે તેમના એક વરિષ્ઠ પ્રતિનિધિને મોકલવાનો નિર્ણય લીધો છે.
વિદેશ મંત્રી જયશંકરની મુલાકાત અને આમંત્રણ પર સવાલ
વડાપ્રધાન મોદીને આમંત્રણ ન અપાયું હોવાની અટકળો વચ્ચે વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર ડિસેમ્બરના અંતમાં અમેરિકા ગયા હતા. તેઓ ટ્રાન્ઝિશન ટીમ અને ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રના અન્ય વરિષ્ઠ અધિકારીઓને મળ્યા હતા. ભારત સરકારે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે આ મુલાકાત બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે છે.
વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે કહ્યું- વિદેશ મંત્રીની વોશિંગ્ટન ડીસીની મુલાકાતનો હેતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારત-યુએસ કોમ્પ્રિહેન્સિવ ગ્લોબલ સ્ટ્રેટેજિક પાર્ટનરશિપમાં થયેલી પ્રગતિની સમીક્ષા કરવાનો હતો.
સરકારના ટોચના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર – રાષ્ટ્રપતિના શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં ભારતમાંથી કોઈએ હાજરી આપી નથી. અમારો ઉદ્દેશ્ય અમેરિકાના બંને પક્ષો – ડેમોક્રેટ અને રિપબ્લિકન સાથે સમાન સંબંધો જાળવી રાખવાનો છે.