UPSC: પાકિસ્તાનમાં UPSC જેવી પરીક્ષાઃ પાકિસ્તાનના ફેડરલ પબ્લિક સર્વિસ કમિશન દ્વારા લેવામાં આવતી સેન્ટ્રલ સુપિરિયર સર્વિસિસ પરીક્ષા ભારતની UPSC પરીક્ષા જેવી જ છે. માત્ર 2% ઉમેદવારો જ આ પરીક્ષા પાસ કરી શકશે.
સેન્ટ્રલ સુપિરિયર સર્વિસીસ (સીએસએસ) પરીક્ષા એ પાકિસ્તાનની સૌથી પ્રતિષ્ઠિત અને પડકારજનક પરીક્ષાઓમાંની એક છે, જે દેશની સિવિલ સર્વિસમાં ઉચ્ચ સરકારી હોદ્દાઓ પર નિમણૂક માટે લેવામાં આવે છે. તેને પાકિસ્તાનનું UPSC કહેવામાં આવે છે કારણ કે તેનું ફોર્મેટ અને મહત્વ ભારતની UPSC સિવિલ સર્વિસ પરીક્ષા જેવું જ છે, જે વહીવટી અધિકારીઓની ભરતી કરે છે. CSS પરીક્ષા પાકિસ્તાનના ફેડરલ પબ્લિક સર્વિસ કમિશન (FPSC) દ્વારા લેવામાં આવે છે, અને દેશના વિવિધ મંત્રાલયો, વિભાગો અને સરકારી એજન્સીઓમાં વરિષ્ઠ હોદ્દા પર અધિકારીઓની નિમણૂક માટે તેને પ્રમાણભૂત પ્રક્રિયા ગણવામાં આવે છે.
1. લેખિત પરીક્ષા: આ સૌથી મહત્વપૂર્ણ તબક્કો છે, જેમાં ઉમેદવારોએ વિવિધ વિષયો પર આધારિત 12 પેપર આપવાના હોય છે. આ પેપરોમાં 6 ફરજિયાત અને 6 વૈકલ્પિક છે. ફરજિયાત વિષયોમાં અંગ્રેજી નિબંધ લેખન, અંગ્રેજી ચોકસાઇ અને રચના, સામાન્ય વિજ્ઞાન, વર્તમાન બાબતો, પાકિસ્તાન અફેર્સ અને ઇસ્લામિક સ્ટડીઝ (અથવા બિન-મુસ્લિમ ઉમેદવારો માટેના અન્ય વિષયો) નો સમાવેશ થાય છે. ઉમેદવારો તેમની રુચિ અને કુશળતાના આધારે વૈકલ્પિક વિષયો પસંદ કરી શકે છે, જે વિજ્ઞાન, માનવતા, કાયદો, વહીવટ વગેરે જેવા વિવિધ વિષયોના છે.
2. મનોવૈજ્ઞાનિક કસોટી અને જૂથ ચર્ચા: લેખિત પરીક્ષા પાસ કર્યા પછી, ઉમેદવારોએ આ તબક્કામાંથી પસાર થવું પડશે. આમાં, તેમની માનસિક ક્ષમતા, નેતૃત્વ કૌશલ્ય અને સમસ્યા હલ કરવાની ક્ષમતાની ચકાસણી કરવામાં આવે છે. જ્યારે, જૂથ ચર્ચામાં, તેમની ટીમ વર્ક, નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા અને વિચારોની સ્પષ્ટતાનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવે છે.
3. ઇન્ટરવ્યુ: છેલ્લા તબક્કામાં, ઉમેદવારોનો ઇન્ટરવ્યુ લેવામાં આવે છે, જ્યાં તેમના વ્યક્તિત્વ, આત્મવિશ્વાસ, સામાજિક, રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓની સમજણનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવે છે. તે એક વ્યાપક પ્રક્રિયા છે, જે ઉમેદવારના વ્યક્તિત્વના તમામ પાસાઓની તપાસ કરે છે.
માત્ર 2 ટકા ઉમેદવારો જ પસંદગી પામ્યા છે. આ પરીક્ષા પાસ કરવા માટે, 1200માંથી ઓછામાં ઓછા 600 માર્ક્સ મેળવવાના હોય છે, જેમાં મોટાભાગના ઉમેદવારોને સંઘર્ષ કરવો પડે છે. આ પરીક્ષામાં પાસ થવાની ટકાવારી પણ ઘણી ઓછી છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોના આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો માત્ર 2 ટકા ઉમેદવારો જ આ પરીક્ષા પાસ કરી શક્યા છે. વર્ષ 2019 માં, 14,521 ઉમેદવારોએ પરીક્ષા આપી હતી, જેમાંથી માત્ર 214 (1.47%) ઉમેદવારો પરીક્ષા પાસ કરવામાં સફળ થયા હતા.